Amortyzacja wózka widłowego - jaką metodę wybrać?

Niezbędnym wyposażeniem wielu przedsiębiorstw, zwłaszcza produkcyjnych i handlowych, są wózki widłowe. Jako że to dość drogi składnik majątku, warto rozważyć najkorzystniejszy sposób jego amortyzacji, który pozwoli zoptymalizować zobowiązanie podatkowe wobec fiskusa, tym bardziej, że podstawowa stawka amortyzacyjna kształtuje się na poziomie tylko 14%. Czy jednorazowa amortyzacja wózka widłowego może być stosowana w przedsiębiorstwie?

Przedsiębiorcy, którzy chcieliby zmaksymalizować koszty, powinni rozważyć jednorazową amortyzację zakupionego wózka widłowego, jednakże to rozwiązanie nie zawsze będzie możliwe do zastosowania w praktyce. Jednorazowa amortyzacja wózka widłowego wiąże się z koniecznością respektowania pewnych obostrzeń, które zostaną szczegółowo omówione w dalszej części niniejszego artykułu.

Podatnicy, którzy nie mogą lub nie chcą dokonywać jednorazowej amortyzacji zakupionego wózka widłowego, mogą skorzystać z innych metod amortyzacji, których ideą jest umorzenie rozłożone w czasie. Czas ten jednak może ulec skróceniu lub wydłużeniu, co uzależnione jest od wybranej metody – o tym poniżej!

Jednorazowa amortyzacja wózka widłowego możliwa tylko w ramach jednego limitu

Przedsiębiorca, który chciałby zamortyzować jednorazowo składnik majątku, w świetle aktualnie obowiązujących przepisów ma do dyspozycji dwa niezależne od siebie limity:

1. Amortyzacja jednorazowa składników majątku zaliczanych do grupy 3–8 Klasyfikacji Środków Trwałych, z wyłączeniem samochodów osobowych w ramach pomocy de minimis do kwoty 50 000 euro rocznie (limit przeznaczony dla małych podatników lub podatników rozpoczynających działalność gospodarczą, którzy w danym roku i w okresie dwóch lat poprzedzających rok jej rozpoczęcia – licząc od końca roku – nie prowadzili samodzielnie działalności gospodarczej lub jako wspólnik spółki niebędącej osobą prawną. Zasada ta ma również zastosowanie do małżonka podatnika, miedzy którym w niniejszym okresie istniała wspólność majątkowa);
2. Amortyzacja jednorazowa fabrycznie nowych środków trwałych zaliczonych do grupy 3–6 i 8 Klasyfikacji Środków Trwałych do kwoty 100 000 zł rocznie.

Wózki widłowe zostały sklasyfikowane w grupie 7 KŚT (podgrupa 76) – środki transportu, co automatycznie dyskwalifikuje umarzanie tych składników majątku w ramach limitu z pkt 2, ponieważ ustawodawca nie przewidział w tej regulacji prawnej umarzania jakichkolwiek składników majątku z grupy 7 KŚT.

1. Możliwa jest więc jedynie jednorazowa amortyzacja wózka widłowego w ramach limitu z pkt 1, ponieważ został on przewidziany m.in. dla amortyzacji środków transportu z grupy 7 wyłącznie z pominięciem samochodów osobowych (KŚT 741). Nie ma tutaj znaczenia, czy zakupiony składnik majątku był wcześniej używany, czy jest fabrycznie nowy, aczkolwiek niezbędne jest spełnienie warunku podmiotowego w postaci posiadania statusu małego podatnika czy nieprowadzenia działalności gospodarczej (w tym przez małżonka) we wskazanym wyżej okresie.

Amortyzacja wózka widłowego według stawki indywidualnej

Jedną z dostępnych metod amortyzacji jest metoda indywidualnych stawek amortyzacyjnych – art. 22j ustawy o PIT. Zasadniczo ma ona dwie podstawowe wady. Po pierwsze przewidziana jest dla używanych składników majątku, a po drugie wybór tej metody amortyzacji pozbawia podatnika zmiany ustalonej na początku stawki amortyzacyjnej. Potwierdził to m.in. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu w wyroku z 12 października 2011 roku, sygn. I SA/Op 74/11, gdzie stwierdzono, że:

„Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w art. 22a do 22o dotyczące amortyzacji środków trwałych, nie dają możliwości obniżenia czy zmiany indywidualnie ustalonej stawki amortyzacji dla używanego środka trwałego przed upływem terminu do pełnego jego zamortyzowania (możliwe jest to jedynie w przypadku zastosowania stawek określonych w Wykazie stawek amortyzacyjnych – art. 22i ustawy). Oznaczałoby to zmianę metody amortyzacji, co jest niedopuszczalne w świetle przywołanego art. 22h ust. 2 ustawy”.

Metoda indywidualnych stawek amortyzacyjnych ustala minimalne okresy amortyzacji dla poszczególnych składników majątku. Dla środków transportu (w tym wózków widłowych) ustawodawca przewidział minimalny okres amortyzacji, który wynosi 30 miesięcy, czyli 2,5 roku, co jest stosunkowo korzystne w porównaniu z ponad siedmioletnim okresem amortyzacji przy zastosowaniu stawki z wykazu wynoszącej 14% (amortyzacja liniowa).

Jak wspomniano wyżej, amortyzacja z zastosowaniem indywidualnych stawek amortyzacyjnych jest możliwa wyłącznie dla środków transportu (w tym wózków widłowych):

• używanych – pod warunkiem, że podatnik udowodni, że przed nabyciem wózka widłowego był on wykorzystywany przez co najmniej 6 miesięcy, lub
• ulepszonych – jeżeli przed wprowadzeniem do ewidencji wydatki poniesione przez podatnika na ulepszenie stanowiły co najmniej 20% wartości początkowej.

Amortyzacja wózka widłowego metodą degresywną

Przedsiębiorca, który zakupi nowy wózek widłowy i nie będzie mógł dokonać jednorazowego odpisu amortyzacyjnego ani zastosować indywidualnej stawki amortyzacyjnej, winien rozważyć degresywną metodę amortyzacji (art. 22k ust. 1 ustawy o PIT), która umożliwi szybsze jego umorzenie, a co za tym idzie zoptymalizowanie wysokości zobowiązania podatkowego.

Amortyzacja degresywna analogicznie do jednorazowej amortyzacji w ramach pomocy de minimis ograniczona jest do grup 3–6 i 8 KŚT oraz środków transportu (bez samochodów osobowych). Dokonywanie odpisów tą metodą powoduje, że z roku na rok maleje podstawa, według której obliczana jest amortyzacja, którą w pierwszym roku będzie wartość początkowa, a w latach kolejnych wartość początkowa pomniejszona o część zamortyzowaną w poprzednich okresach. Gdy wartość odpisów amortyzacyjnych obliczonych dla n-tego roku okaże się niższa niż w przypadku zastosowania metody liniowej, podatnik powinien dokonywać kolejnych odpisów w oparciu o metodę liniową, aż do pełnego odliczenia w koszty całej wartości początkowej danego składnika majątku. Podsumowując powyższe: podstawą odpisów amortyzacyjnych w pierwszym roku będzie wartość początkowa, a w latach kolejnych wartość początkowa pomniejszona o część zamortyzowaną w poprzednich okresach.

Przewaga amortyzacji degresywnej nad liniową polega na tym, że ustawodawca umożliwił podwyższenie stawek amortyzacyjnych z wykazu o współczynnik nie wyższy niż 2,0, co oznacza, że amortyzowanie środka trwałego tą metodą może być bardziej kosztotwórcze w pierwszych latach użytkowania. Praktycznego rozróżnienia obu metod dokonano w przykładzie poniżej, gdzie pokazano również moment przejścia z amortyzacji degresywnej na liniową.

Przykład 1.

Wartość początkowa wózka widłowego wynosi 100 000 zł. Zgodnie z „wykazem stawek” amortyzacja tego ŚT będzie wynosić 14% rocznie. Amortyzacja wózka widłowego metodą liniową i degresywną przy zastosowaniu współczynnika 2,0 będzie kształtować się następująco:
Rok pierwszy:

• metoda liniowa: 100 000 - (14% x 100 000) = 100 000 - 14 000 = 86 000
• metoda degresywna: 100 000 - (2 x 14% x 100 000) = 100 000 - 28 000= 72 000

Rok drugi:

• metoda liniowa: 86 000 - (14% x 100 000) = 86 000 - 14 000 = 72 000
• metoda degresywna: 72 000 - (2 x 14% x 72 000) = 72 000 - 20 160 = 51 840

Rok trzeci:

• metoda liniowa: 72 000 - (14% x 100 000) = 72 000 - 14 000 = 58 000
• metoda degresywna: 51 840 - (2 x 14% x 51 840) = 51 840 - 14 515,20 = 37 324,80

Rok czwarty:

• metoda liniowa: 58 000 - (14% x 100 000) = 58 000 - 14 000 = 44 000
• metoda degresywna: 37 324,80 - (2 x 14% x 37 324,80) = 37 324,80 - 10 450,94 = 26 873,86 – BŁĄD!

W roku, w którym roczny odpis amortyzacyjny obliczony metodą degresywną jest niższy niż w przypadku metody liniowej, podatnik winien przejść na metodę liniową. Zatem poprawna wersja amortyzacji degresywnej w czwartym roku użytkowania przybiera następującą postać:
metoda degresywna (rok czwarty): 37 324,80 - 14 000 = 23 324,80

Powyższy przykład ukazuje, że zastosowanie amortyzacji degresywnej może skutkować wygenerowaniem wyższych kosztów uzyskania przychodów w pierwszych latach amortyzowania składników majątku z grup 3–6 i 8 KŚT oraz środków transportu z wyłączeniem samochodów osobowych, w tym także wózka widłowego.