Czy cudzoziemcy mogą tworzyć spółki w Polsce?

Spółki prawa handlowego są jedną z form wykonywania działalności gospodarczej w Polsce. Oprócz nich przedsiębiorcy mogą wykonywać swoją profesję także na podstawie wpisu w CEIDG albo w ramach tzw. działalności nierejestrowanej. Czy cudzoziemcy mogą tworzyć spółki w Polsce? O tym poniżej

Podział spółek

Zgodnie z obowiązującymi przepisami w Polsce funkcjonują w zasadzie 2 rodzaje spółek – te, które podlegają regulacji prawnej Kodeksu spółek handlowego oraz spółki cywilne regulowane przez Kodeks cywilny. W tym drugim przypadku nie możemy mówić o odrębnym podmiocie prawnym, lecz o szczególnego rodzaju umowie zobowiązaniowej. Spółki cywilne nie mają odrębnej osobowości prawnej, nie są oddzielnym podmiotem ani nawet jednostką organizacyjną. Są to tak naprawdę związki osób fizycznych, które na podstawie zawartej umowy decydują się prowadzić wspólny biznes.

Jeśli chodzi o spółki prawa handlowego, to ksh wyróżnia ich 2 rodzaje:

spółki osobowe, do których zaliczamy spółki jawne, partnerskie, komandytowe oraz komandytowo-akcyjne;
spółki kapitałowe, w skład których wchodzą spółki z o.o., spółki akcyjne oraz proste spółki akcyjne;
spółki prawa handlowego stanowią odrębne byty prawne, choć tak naprawdę tylko spółki kapitałowe mają własną osobowość prawną.

Zobacz też:

Spółki cywilne cudzoziemców

Zgodnie z treścią art. 860 kc przez umowę spółki wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego przez działanie w sposób oznaczony, w szczególności przez wniesienie wkładów. Umowa spółki powinna być stwierdzona pismem. Obecne przepisy nie przewidują żadnych ograniczeń, jeśli chodzi o możliwość zakładania spółek cywilnych przez cudzoziemców. Pamiętajmy jednak, że taka spółka musi być założona przez minimum 2 osoby, które prowadzą działalność gospodarczą. Innymi słowy, każdy ze wspólników musi być przedsiębiorcą, aby mógł wejść do spółki cywilnej. Prowadzenie działalności nierejestrowanej nie uprawnia jednak do stworzenia omawianej spółki. Minimalnym wymogiem jest więc to, aby potencjalny wspólnik miał aktualny i ważny wpis w CEIDG.

Przykład 1.

Pan Wiktor jest obywatelem Bułgarii, który od wielu lat legalnie mieszka w Polsce. Wraz ze swoim kolegą – panem Krzysztofem – chciałby stworzyć spółkę cywilną. Pan Krzysztof jest przedsiębiorcą wpisanym do CEIDG, który działa na polskim rynku od wielu lat. Czy w tym przypadku można utworzyć spółkę cywilną?

Nie, ponieważ pan Wiktor nie jest zarejestrowanym przedsiębiorcą. Jeśli uzyska wpis do CEIDG, wówczas będzie można powołać do życia spółkę cywilną.

Przykład 2.

Pan Samuel i pani Angelika są obywatelami Portugalii, którzy na stałe mieszkają w Polsce. Od pół roku oboje prowadzą działalność gospodarczą, która została wpisana do CEIDG, jednak chcieliby otworzyć spółkę cywilną, aby zwiększyć swoje dochody. Mężczyzna słyszał jednak, że stworzenie takiej spółki wymaga udziału co najmniej jednego Polaka – czy jest to prawda?

Nie, w omawianym przypadku pan Samuel i pani Angelika mogą bez przeszkód stworzyć własną spółkę cywilną, ponieważ są zarejestrowanymi w Polsce przedsiębiorcami. Udział Polaka w takiej spółce nie jest w ogóle wymagany.

Cudzoziemcy mają prawo legalnie wykonywać pracę na terenie Polski i dotyczy to także możliwości prowadzenia własnej działalności gospodarczej wpisywanej do CEIDG. Aby było to jednak możliwe na takich samych zasadach, jak te stosowane wobec Polaków, obcokrajowiec musi spełnić poniższe warunki:

jest obywatelem państwa członkowskiego Unii Europejskiej albo Europejskiego Obszaru Gospodarczego;
jest obywatelem Stanów Zjednoczonych Ameryki lub Konfederacji Szwajcarskiej;
jest obywatelem Ukrainy, który przebywa w Polsce legalnie i ma numer PESEL.

W przypadku obcokrajowców, którzy nie spełniają choćby 1 z ww. warunków, ustawodawca wymaga, aby:

mieli zezwolenie na pobyt stały;
mieli zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej;
mieli zezwolenie na pobyt czasowy, udzielone w związku z połączeniem z rodziną legalnie przebywającą w Polsce, kształceniem się na studiach, w celu prowadzenia badań naukowych;
mieli status uchodźcy;
mieli ochronę uzupełniającą;
mieli zgodę na pobyt ze względów humanitarnych lub zgodę na pobyt tolerowany;
mieli zezwolenie na pobyt czasowy i pozostawali w związku małżeńskim z obywatelem polskim zamieszkałym na terytorium Polski;
mieli zezwolenie na pobyt czasowy w celu wykonywania działalności gospodarczej, udzielone ze względu na kontynuowanie prowadzonej już działalności gospodarczej na podstawie wpisu do CEIDG;
mieli ochronę czasową w Polsce;
mieli ważną Kartę Polaka;
byli członkiem rodziny, co oznacza małżonka obywatela UE, bezpośredniego zstępnego (dziecko) obywatela UE lub jego małżonka w wieku do 21 lat lub pozostającego na utrzymaniu obywatela UE lub jego małżonka, bezpośredniego wstępnego (rodzic) obywatela UE lub jego małżonka pozostającego na utrzymaniu obywatela UE lub jego małżonka, osobę, która złożyła wniosek o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy lub na pobyt stały – do czasu, w którym decyzja wydana na podstawie tych wniosków stanie się ostateczna;
byli uczestnikami programu wsparcia dla cudzoziemców w zakresie podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej na terytorium Polski: Poland. Business Harbour.

Spółki prawa handlowego cudzoziemców

Co do zasady spełnienie warunków wymaganych do rejestracji danej osoby w CEIDG, a więc tym samym również uzyskanie zezwolenia na stworzenie spółki cywilnej, pozwala cudzoziemcom założyć każdą spółkę prawa handlowego lub przystąpić do już istniejącej spółki w charakterze wspólnika albo akcjonariusza. Od tej reguły istnieją jednak pewne wyjątki – spółki jawnej oraz spółki partnerskiej nie mają prawa założyć obcokrajowcy, którzy:

nie są obywatelami państw członkowskich Unii Europejskiej,
nie są obywatelami państw Europejskiego Obszaru Gospodarczego,
nie są obywatelami USA lub Szwajcarii,
nie mają tytułu pobytowego umożliwiającego założenie działalności na takich samych zasadach jak Polacy.

Jeśli chodzi o pozostałe spółki prawa handlowego, to nie ma przeszkód, aby mogły one być tworzone przez cudzoziemców, którzy nie mają prawa do utworzenia spółki jawnej lub partnerskiej.

Przykład 3.

Pan Karol jest Szwedem, który chciałby założyć jednoosobową spółkę z o.o. w Polsce. Obawia się jednak, że do takiej spółki musiałby włączyć jeszcze jednego wspólnika, który jest Polakiem. Czy w tym przypadku mężczyzna mógłby sam utworzyć jednoosobową spółkę z o.o.?

Tak, ponieważ jest on obywatelem kraju wchodzącego do Unii Europejskiej. Obowiązują go więc takie same zasady tworzenia spółek prawa handlowego jak w przypadku polskich obywateli. Udział Polaka w takiej spółce nie jest obowiązkowy.

Przykład 4.

Pan Michael jest obywatelem Australii i chciałby utworzyć w Polsce spółkę jawną wraz ze swoim przyjacielem – panem Kazimierzem. Czy w tym przypadku możliwe jest utworzenie takiej spółki?

Nie, ponieważ pan Michael jako obywatel Australii nie ma możliwości utworzenia ani spółki jawnej, ani spółki partnerskiej. Udział pana Kazimierza w takiej spółce niczego by nie zmienił. Panowie mogą jednak założyć każdy inny rodzaj spółki prawa handlowego – spółkę komandytową, komandytowo-akcyjną, z o.o., akcyjną lub prostą spółkę akcyjną.