Rejestracja działalności gospodarczej przez osobę fizyczną to m.in. wysłanie wniosku zgłoszeniowego do CEIDG oraz zgłoszenie przyszłego płatnika składek do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego. Jednak czasem po rejestracji firmy występują sytuacje, w których to ZUS wyrejestrowuje właściciela firmy z ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego z uwagi na złe ustalenie momentu rozpoczęcia podlegania ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnemu. Jak w takiej sytuacji ustalić prawo do preferencyjnych składek ZUS i co z okresem 60 miesięcy pomiędzy działalnościami? Jakie skutki wywołuje decyzja ZUS o wykreśleniu płatnika?
Likwidacja działalności gospodarczej a późniejsze wyrejestrowanie firmy
Osoba fizyczna zwana dalej płatnikiem zarejestrowała działalność gospodarczą w rejestrze CEIDG w lipcu 2014 r. po czym rozpoczęła jej prowadzenie i dokonała zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego również od lipca 2014 r. Zapadła jednak decyzja ZUS o wykreśleniu płatnika - Zakład stwierdził, że płatnik nie rozpoczął jeszcze w rzeczywistości prowadzenia działalności i wobec tego nie podlega od lipca 2014 r. ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnemu a od listopada 2014 r. Swoją decyzję uzasadnił tym, że rodzaj prowadzonej działalności czyli sprzedaż detaliczna szkła i złożone wyjaśnienia płatnika wskazują, iż pomimo rejestracji firmy, rzeczywiste rozpoczęcie jej prowadzenia nie nastąpiło w lipcu 2014 r. ZUS dokonał wyrejestrowania płatnika (z ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego) od lipca 2014 r. z uwagi na odwołanie płatnika do sądu i otrzymanie prawomocnego wyroku.
Płatnik rozpoczął budowę małego pawilonu, gdzie chciałby prowadzić sprzedaż. Budowa zakończyła się w lipcu 2016 r. a od sierpnia 2016 r. płatnik wysłał do ZUS zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego ponieważ także od sierpnia 2016 r. rozpoczął sprzedaż wyrobów szklanych. W całej tej sytuacji płatnik zastanawia się nad możliwością skorzystania z preferencyjnych składek ZUS.
Osoba prowadząca działalność
Zgodnie z art. 8 ust. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych poprzez osobę prowadzącą pozarolniczą działalność należy rozumieć:
-
osobę prowadzącą działalność w zakresie wolnego zawodu:
-
osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą,
-
twórcę i artystę,
-
wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz wspólników spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej,
-
osobę prowadzącą publiczną lub niepubliczną szkołę, inną formę wychowania przedszkolnego, placówkę lub ich zespół, na podstawie ustawy prawo oświatowe.
Ponadto w myśl art. 8 ust. 6a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych za osobę fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą nie uważa się:
-
przedsiębiorcę będącego osobą fizyczną, który podejmuje działalność gospodarczą po raz pierwszy albo podejmuje ją ponownie po upływie co najmniej 60 miesięcy od dnia jej ostatniego zawieszenia lub zakończenia i
-
nie wykonuje jej na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywał w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej, nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym przez okres 6 miesięcy od dnia podjęcia działalności gospodarczej.
Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą obowiązkowo podlegają ubezpieczeniu emerytalnemu, rentowemu, wypadkowemu natomiast dobrowolnie na swój wniosek ubezpieczeniu chorobowemu. Ponadto rozpoczęcie prowadzenia działalności gospodarczej to także obowiązek zarejestrowania się do ubezpieczenia zdrowotnego. Zatem jeżeli osoba fizyczna rejestruje działalność to nie z datą rejestracji a z datą rozpoczęcia prowadzenia działalności zaczyna podlegać pod ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne.
Preferencja w składkach ZUS
Osoby fizyczne, które rozpoczęły prowadzenie działalności gospodarczej i które:
-
w ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania danej działalności gospodarczej prowadziły pozarolniczą działalność lub
-
wykonują działalność gospodarczą na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywały na podstawie umowy o pracę czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej
- nie będą mogły skorzystać z obniżonych składek ZUS.
Oprócz tego warto wspomnieć, że od 30.04.2018 r. powyższe warunki dotyczą także możliwości skorzystania z ulgi na start czyli możliwości opłacania przez pierwszych 6 pełnych miesięcy wyłącznie składki zdrowotnej z tytułu otwarcia i prowadzenia nowej (kolejnej) działalności gospodarczej.
Dodać także należy, że nawet jeżeli przedsiębiorca dokona zawieszenia działalności gospodarczej to okres zawieszenia nie wydłuży możliwości skorzystania zarówno z ulgi na start czy okresu opłacania preferencyjnych składek ZUS. To znaczy, że w okresie zawieszenia okres korzystania z ulg nie ulega przerwaniu i trwa nadal aż do jego zakończenia (czyli 6 miesięcy ulga na start oraz 24 miesiące preferencyjne składki ZUS).
Decyzja ZUS o wykreśleniu płatnika
Z preferencyjnych składek ZUS mają prawo skorzystać osoby fizyczne (spełniając pozostałe warunki) przez pierwsze dwa lata licząc od daty rozpoczęcia działalności. W związku z powyższym datę jaką należy brać pod uwagę jako datę powstania obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnemu to data rozpoczęcia prowadzenia działalności a nie data rejestracji działalności. Sam fakt rejestracji pozostaje bez wpływu na zaistnienie momentu faktycznego rozpoczęcia prowadzenia działalności. Z kolei data ta będzie także właściwą do rozpoczęcia skorzystania z opłacania preferencyjnych składek ZUS (jeżeli oczywiście płatnik z tego skorzysta bowiem ma jedynie prawo do tego a nie obowiązek).
Uwzględniając wszystkie powyższe przesłanki należy zwrócić uwagę, że przedsiębiorca choć zarejestrował wcześniej działalność to zgodnie ze swoimi wyjaśnieniami nie rozpoczął rzeczywistego jej prowadzenia, dlatego też zapadła decyzja ZUS o wykreśleniu płatnika w związku z prawomocnym wyrokiem sądu.
Decyzja administracyjna ZUS polegała na stwierdzeniu, że płatnik od lipca 2014 r. nie podlegał jeszcze obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnemu. ponieważ nie rozpoczął od tej daty żadnej działalności (zgodnie z wyjaśnieniami płatnika) czyli od daty rejestracji działalności gospodarczej. Rozpoczął ją natomiast a od sierpnia 2016 r. W związku z tym niemożliwe było także skorzystanie z preferencyjnych składek ZUS od lipca 2014 r.
Poza tą działalnością płatnik nie prowadził wcześniej żadnej innej działalności. Nie świadczył też ani nie świadczy tego rodzaju czynności w ramach umowy o pracę na rzecz byłego lub aktualnego pracodawcy.
Dlatego należy nadmienić, iż zaistnienie działalności gospodarczej poprzez jej rejestrację, a następnie decyzja ZUS o wykreśleniu płatnika podtrzymana przez sąd nie skutkuje wypełnieniem warunku o prowadzeniu działalności gospodarczej w ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia nowej działalności – wykluczającym zastosowanie preferencyjnych składek ZUS przy rozpoczęciu tej nowej działalności. Dlatego też nie należy liczyć od lipca 2014 r. okresu 60 miesięcy dla możliwości ponownego skorzystania z opłacania preferencyjnych składek ZUS. Ponadto, jeżeli w innych okolicznościach to zdarzenie byłoby zaliczane jako prowadzenie działalności gospodarczej, wówczas w powyższej sytuacji płatnik nie miałby prawa do skorzystania z preferencyjnych składek ZUS.
