Faktury korygujące od lat sprawiają wiele problemów podatnikom. Jeżeli do tego dołączyć brak faktury pierwotnej i wystawiony w późniejszym czasie duplikat faktury, problemy nawarstwiają się coraz bardziej. Zatem jak postąpić w przypadku otrzymania duplikatu faktury?
Duplikat faktury a prawo do odliczenia podatku VAT
W ustawie o VAT próżno szukać wyjaśnienia definicji duplikatu faktury, jak i momentu, w którym podatnik ma możliwość odliczenia od niego podatku VAT naliczonego. Z biegiem lat wraz z licznymi stanowiskami organów podatkowych ukształtowały się wydawane orzeczenia wskazujące, iż możliwość odliczenia podatku VAT naliczonego od duplikatu faktury występuje na tych samych zasadach.
Zatem prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z duplikatu faktury wystąpi w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych lub importowanych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowy. Przy czym prawo to powstanie nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał duplikat faktury.
Duplikat faktury a zaginięcie lub zniszczenie faktury
Nierzadko zdarzają się sytuacje, w których giną albo ulegają zniszczeniu faktury pierwotne. Ustawodawca przewidując niektóre z tych sytuacji w myśl art. 106l ust. 1 ustawy o VAT wskazał, iż w przypadku gdy faktura ulegnie zniszczeniu albo zaginie:
- podatnik lub upoważniona przez niego do wystawiania faktur osoba trzecia wystawia ponownie fakturę:
- na wniosek nabywcy - zgodnie z danymi zawartymi w fakturze będącej w posiadaniu podatnika,
- zgodnie z danymi zawartymi w fakturze będącej w posiadaniu nabywcy.
W tym miejscu należy zaznaczyć, że w praktyce gospodarczej u mikroprzedsiębiorców występują tysiące różnych sytuacji związanych z brakiem faktury pierwotnej, jednak najczęściej pojawiają się sytuacje w których:
- faktura pierwotna dotarła do podatnika, a podatek VAT został od niej odliczony, po czym przypadkowo została zniszczona albo zaginęła,
W tym wypadku otrzymany w późniejszym czasie duplikat faktury będzie wyłącznie potwierdzeniem uprzednio zarejestrowanego nabycia w ewidencji zakupu VAT.
- faktura pierwotna dotarła do podatnika, ale przed ujęciem w rejestrach VAT została zniszczona albo zaginęła,
W drugiej sytuacji, gdy do podatnika dotarła faktura, ale następnie zaginęła lub została omyłkowo zniszczona, a jednocześnie nie dokonano odliczenia podatku VAT, wówczas podatnik nie może dokonać odliczenia od otrzymanego w późniejszym czasie duplikatu, lecz musi dokonać korekty deklaracji VAT okresu, w którym otrzymał pierwotną fakturę dokumentującą zakup.
- faktura pierwotna w ogóle nie dotarła do podatnika.
W trzecim przypadku, jeśli faktura pierwotna w ogóle nie dotarła do podatnika, ma on prawo dokonać odliczenia podatku VAT dopiero od otrzymanego w późniejszym czasie duplikatu faktury w miesiącu jego otrzymania albo w dwóch następnych miesiącach / kwartałach.
Faktura korygująca a moment obniżenia podatku naliczonego
Zgodnie z art. 86 ust. 19a ustawy o VAT w sytuacji, gdy nabywca towaru lub usługi otrzymał fakturę korygującą, jest on obowiązany do zmniejszenia kwoty podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym tę fakturę korygującą otrzymał.
Jeżeli nabywca towaru nie obniżył kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego określonego w fakturze, której korekta dotyczy, a prawo do takiego obniżenia mu przysługuje, zmniejszenie kwoty podatku naliczonego uwzględnia się w rozliczeniu za okres, w którym podatnik dokonuje tego obniżenia.
Tak więc jeżeli przedsiębiorca, który otrzymał najpierw fakturę korygującą nie może dokonać zmniejszenia kwoty podatku naliczonego bez ujęcia wpierw faktury pierwotnej. Należałoby w tej sytuacji postarać się o duplikat faktury pierwotnej i ująć w tym samym miesiącu najpierw duplikat faktury pierwotnej a następnie fakturę korygującą. Potwierdzeniem powyższego jest interpretacja indywidualna z 18 kwietnia 2016r. Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy o sygn. ITPP1/4512-38/16/KM.
Faktura korygująca a wystawiony duplikat faktury
Analizując grunt duplikatu faktury pierwotnej zakupu w aspekcie prawa do odliczenia podatku VAT można wskazać, iż w sytuacji gdy:
- faktura pierwotna dotarła do podatnika, a podatek VAT został od niej odliczony, po czym przypadkowo została zniszczona albo zaginęła, to otrzymaną w późniejszym czasie fakturę korygującą należy uwzględnić w rejestrze VAT w miesiącu otrzymania. Należy postarać się o duplikat faktury, ale w tym wypadku będzie on potwierdzał zdarzenie zainicjowane przez zaginioną lub zniszczoną fakturę pierwotną, ponieważ faktura pierwotna została ujęta, a podatek VAT z niej wynikający został odliczony.
- faktura pierwotna dotarła do podatnika, ale przed ujęciem w rejestrach VAT została zniszczona albo zaginęła, a następnie w późniejszym czasie otrzymano fakturę korygującą, wówczas trzeba będzie skorygować okres otrzymania faktury pierwotnej, ponieważ aby móc ująć fakturę korygującą na bieżąco, musi istnieć podstawa tej korekty.
- faktura pierwotna zaginęła, ale z uwagi na to, że ją otrzymano, podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT w miesiącu/kwartale jej otrzymania, a następnie w dwóch kolejnych okresach rozliczeniowych. Otrzymanie duplikatu nie wywoła tutaj skutków odwoływania się do niego z poziomu faktury korygującej, zaś w przypadku jego ujęcia wywoła on zdublowanie się kwot wynikających z faktury pierwotnej (ujętej w deklaracji okresu, w którym została otrzymana).
- faktura pierwotna w ogóle nie dotarła do podatnika. Następnie w późniejszym czasie otrzymano fakturę korygującą fakturę pierwotną. W tej sytuacji koniecznie należy postarać się o duplikat, ponieważ możliwość skorygowania podatku VAT wykazanego na fakturze korygującej powstanie dopiero w miesiącu otrzymania i ujęcia duplikatu faktury pierwotnej.
