Zgodnie z art. 2 pkt 9 ustawy o VAT, import usług polega na świadczeniu usług, z tytułu których podatnikiem jest usługobiorca, o którym mowa w art. 17 ust.1 pkt 4. Podatnikiem przy tego typu transakcjach świadczonych przez podatników nieposiadających siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce jest zatem usługobiorca.
Podstawową kwestią dla ustalenia importu usług jest status usługobiorcy. Zgodnie z art.17 ust.1 pkt 4:
w przypadku usług, dla których stosuje się art. 28b - podatnikiem jest osoba prawna, jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej oraz osoba fizyczna, wykonująca samodzielnie działalność gospodarczą lub osoba prawna niebędąca podatnikiem zarejestrowana lub obowiązana do rejestracji jako podatnik VAT UE;
w pozostałych przypadkach usługobiorcą jest podatnik o którym mowa w art. 15, który posiada siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15 posiadająca siedzibę na terytorium kraju i zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania jako podatnik VAT UE.
Usługodawcą jest natomiast podatnik nieposiadający siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, a w przypadku usług związanych z nieruchomościami - podatnik ten nie jest zarejestrowany jako podatnik VAT UE.
Rozliczanie importu usług
Zagraniczny dostawca zobowiązany jest do wystawienia faktury w kwocie netto, w obcych walucie i języku, zgodnie z zasadami obowiązującymi w kraju, w którym ma siedzibę. Właściwą stawką podatku VAT stosowaną w tym wypadku jest „np”. Dodatkowo na fakturze powinna znaleźć się informacja, że VAT rozlicza nabywca. W przypadku polskiego nabywcy - faktura taka powinna być rozliczana zgodnie z obowiązującymi polskimi stawkami. Odbiorca ma prawo do wystawienia faktury wewnętrznej do otrzymanego dokumentu zakupu. Prawo to przysługuje jedynie do końca 2013 r., natomiast od 1 stycznia 2014 r. zostanie ono zniesione.
Przedsiębiorca zobowiązany jest do samodzielnego obliczenia podatku VAT od danej transakcji. Ważną informacją jest, iż podatnik może rozliczyć import także na podstawie innych dostępnych dokumentów.
Jeżeli faktura wystawiona jest w walucie obcej, należy przeliczyć zawartą na niej wartość na walutę krajową, zgodnie ze średnim kursem NBP z dnia poprzedzającego wystawienie faktury, a następnie wyliczyć podatek VAT od uzyskanej kwoty.
Import usług należy uwzględnić w deklaracji VAT-7 (14) lub VAT-7K (8) w polach 27 i 28. W przypadku nabycia usług, do których stosuje się art. 28b ustawy - dodatkowo w poz. 29 i 30. Natomiast w polach 41 i 42 właściwej deklaracji należy wykazać podatek naliczony. Rozliczenie VAT następuje do 25. dnia miesiąca następującego po okresie, w którym powstał obowiązek podatkowy. Konieczność złożenia deklaracji dotyczy także podmiotu niebędącego podatnikiem VAT. W przypadku importu usług zobowiązany jest on do złożenia deklaracji VAT-9M. Rozliczenie podatku od towarów i usług następuje również do 25. dnia danego miesiąca. W tym samym terminie podmiot zobowiązany jest do wpłacenia na konto urzędu skarbowego VAT należny wynikający z deklaracji VAT-9M. Zapłacony podatek jest kosztem uzyskania przychodu w dacie zapłaty (tylko u osób rozliczających się w oparciu o KPiR).
Warto zauważyć, iż transakcja importu usług nie wymaga składania informacji podsumowującej VAT-UE.
Zgodnie z art. 19 ust. 19 ustawy o VAT obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wykonania usługi. Jeśli transakcja wymaga udokumentowania fakturą - moment powstania obowiązku podatkowego ustalany jest z chwilą jej wystawienia, jednak nie później niż w 7. dniu od wykonania usługi. W przypadku otrzymania należności (np. przedpłaty, zaliczki) przed wykonaniem usługi, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania.
Przykład 1.
Polska firma nabyła usługi spedycyjne od zagranicznego kontrahenta, w marcu zapłacono zaliczkę w wysokości 20%. Firma otrzymała fakturę w lipcu. Kiedy powstaje obowiązek podatkowy?
W powyższym przypadku data otrzymania faktury nie ma wpływu na moment powstania obowiązku podatkowego. Zgodnie z art. 19 ust. 13 pkt 2 w przypadku świadczenia usług spedycyjnych i przeładunkowych obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, nie później jednak niż 30. dnia, licząc od dnia wykonania usługi. Zakup należy zatem wykazać w deklaracji VAT za marzec, gdyż wtedy została zapłacona zaliczka. Wykazanie zakupu w deklaracji VAT w późniejszym terminie, np. daty otrzymania faktury, spowoduje powstanie zaległości podatkowej.
Reasumując, zakwalifikowanie do importu usług wymaga spełnienia 3 warunków:
usługa świadczona jest na terytorium Polski,
usługobiorcą jest podatnik (może być osoba prawna, jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej lub osoba fizyczna) mający siedzibę, stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej lub stałe miejsce zamieszkania w Polsce,
usługodawcą jest podatnik nieposiadający siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju.
Dla ustalenia importu usług nie ma znaczenia czy kontrahent jest z krajów należących do Unii Europejskich, czy też spoza obszarów Wspólnoty.
