Jak rozliczyć sprzedaż udziałów w zagranicznej w spółce?

Polscy rezydenci podatkowi posiadający udziały w zagranicznych spółkach z o.o. mogą mieć problem z odpowiednim rozliczeniem podatku w momencie zbycia udziałów w takiej spółce. Wychodząc temu naprzeciw, prezentujemy mechanizm rozliczenia podatku z uwzględnieniem właściwych zapisów umów międzynarodowych w sprawie unikania podwójnego opodatkowania. W artykule przedstawiamy, jak zatem rozliczyć sprzedaż udziałów w zagranicznej w spółcez o.o.!

Rozliczenie podatku z tytułu sprzedaży udziałów

Na gruncie podatku PIT odpłatne zbycie udziałów w spółce z o.o. stanowi przychód z kapitałów pieniężnych, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy o PIT.

Zgodnie z art. 30b ust. 1 ustawy PIT od dochodu z odpłatnego zbycia udziału pobiera się 19% podatek. Przychodem jest w tym przypadku cena sprzedaży, natomiast koszt stanowi wydatek poniesiony na nabycie udziałów. Różnica pomiędzy tymi wartościami to dochód, który podlega opodatkowaniu.

Powstały dochód nie łączy się z dochodami z innych źródeł i podlega odrębnemu rozliczeniu w zeznaniu rocznym PIT-38 składanym w terminie do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym. W tym przypadku nie ma konieczności opłacania miesięcznych zaliczek na podatek w trakcie roku.

Co istotne, powyższe reguły dotyczą zarówno sprzedaży udziałów w polskich, jak i w zagranicznych spółkach z o.o. Pamiętajmy, że zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy PIT osoby fizyczne mające miejsce zamieszkania na terenie RP (co jest równoznaczne z polską rezydencją podatkową) mają obowiązek rozliczenia podatku w Polsce zarówno od krajowych, jak i od zagranicznych dochodów.

Sprzedaż udziałów w zagranicznej w spółce a umowy w sprawie unikania podwójnego opodatkowania

Nie można jednak tracić z pola uwagi faktu, że rozliczenie transgranicznego dochodu odbywa się z uwzględnieniem odpowiedniej umowy międzynarodowej. W myśl bowiem art. 30b ust. 3 ustawy PIT przepisy stosuje się, biorąc pod uwagę umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska. Jednakże zastosowanie stawki podatku wynikającej z właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania albo niezapłacenie podatku zgodnie z taką umową jest możliwe pod warunkiem udokumentowania dla celów podatkowych miejsca zamieszkania podatnika uzyskanym od niego certyfikatem rezydencji.

Przykładowo, jeżeli weźmiemy pod uwagę polsko-szwedzką umowę w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i odniesiemy się do treści art. 13 ust. 1 umowy, to przeczytamy tam, że zyski osiągane przez osobę mającą miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie z przeniesienia tytułu własności majątku nieruchomego albo z przeniesienia własności akcji lub innych praw w spółce, której majątek składa się głównie z majątku nieruchomego, mogą być opodatkowane w tym drugim Państwie.

Natomiast zgodnie z art. 13 ust. 4 umowy zyski z przeniesienia własności jakiegokolwiek majątku innego niż majątek, o którym mowa powyżej, podlegają opodatkowaniu tylko w tym Umawiającym się Państwie, w którym przenoszący własność ma miejsce zamieszkania lub siedzibę.

Sformułowanie „majątek składa się głównie z majątku nieruchomego” oznacza, iż wartość księgowa nieruchomości – gruntów, praw użytkowania wieczystego oraz budynków i budowli (nie uwzględniając długów i ciężarów oraz innych zobowiązań, w tym hipotecznych, związanych z tymi nieruchomościami) – stanowi ponad 50% wartości aktywów spółki.

Z postanowień przywołanej Konwencji wynika, że przychód osiągany z tytułu przeniesienia własności udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością będzie podlegał opodatkowaniu wyłącznie w tym państwie, w którym przenoszący własność ma miejsce zamieszkania, jeżeli wartość majątku spółki z o.o. nie stanowi w przeważającej mierze (tj. co najmniej 50%) nieruchomości.

Jak stanowi art. 3 ust. 2c ustawy PIT, wartość aktywów ustala się na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc uzyskania przychodu, o którym mowa w tym przepisie. W przypadku spółek będących emitentami papierów wartościowych dopuszczonych do obrotu na rynku regulowanym wartość aktywów może być ustalana na podstawie aktywów bilansowych ujętych w raportach okresowych publikowanych na koniec ostatniego kwartału poprzedzającego kwartał roku kalendarzowego, w którym doszło do uzyskania przychodu.

Przykład 1.

Osoba fizyczna mieszkająca w Polsce sprzedaje udziały szwedzkiej spółki z o.o. ze Sztokholmu. Majątek spółki składa się tylko z aktywów pieniężnych. W takim przypadku transakcja sprzedaży będzie podlegać wyłącznie opodatkowaniu według prawa polskiego. Podatnik składa PIT-38 w terminie do 30 kwietnia i opłaca podatek w RP.

Przykład 2.

Osoba fizyczna mieszkająca w Polsce sprzedaje udziały szwedzkiej spółki z o.o. ze Sztokholmu. Majątek spółki składa się w 75% z nieruchomości położonych na terenie Szwecji. W tym przypadku sprzedaż udziałów podlega opodatkowaniu zarówno w Szwecji, jak i w Polsce. Podatnik zapłaci podatek w Szwecji, jednakże w Polsce znajdzie zastosowanie metoda unikania podwójnego opodatkowania w postaci wyłączenia z progresją.

Tak też wypowiedział się Dyrektor IS w Warszawie w interpretacji z 12 czerwca 2009 roku, nr IPPB5/423-139/09-2/AJ.

Jeśli natomiast dana umowa międzynarodowa jako sposób unikania podwójnego opodatkowania przewiduje metodę proporcjonalnego odliczenia (np. Holandia) i zagraniczna spółka z o.o. posiada ponad 50% aktywów w majątku nieruchomym, to w zeznaniu PIT-38 podatnik od polskiego podatku może odliczyć podatek zapłacony za granicą. W takim wypadku do zeznania należy ponadto dodać załącznik PIT/ZG.

W tym miejscu pojawia się także pytanie o to, co w przypadku sprzedaży udziałów w spółkach z o.o. zlokalizowanych w tych krajach, z którymi Polska nie ma zawartej umowy w sprawie unikania podwójnego opodatkowania.

W takich okolicznościach należy zastosować art. 30b ust. 5a ustawy PIT, który podaje, że jeżeli podatnik osiąga dochody zarówno na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jak i poza jej granicami, te łączy się je i od podatku obliczonego od łącznej sumy dochodów odlicza się kwotę równą podatkowi dochodowemu zapłaconemu za granicą. Odliczenie to nie może jednak przekroczyć tej części podatku obliczonego przed dokonaniem odliczenia, która proporcjonalnie przypada na dochód uzyskany za granicą.

Na mocy art. 30b ust. 5b ustawy PIT powyższy przepis stosuje się również do przypadku, gdy podatnik osiąga dochody wyłącznie poza granicami kraju.

Przykład 3.

Osoba fizyczna mająca miejsce zamieszkania w Polsce sprzedaje udziały w spółce z o.o. położonej w Rio de Janeiro. Od sprzedaży pobrano brazylijski podatek. Polska nie ma podpisanej umowy międzynarodowej z Brazylią. W takim przypadku podatnik z Polski stosuje metodę proporcjonalnego odliczenia, co oznacza, że od polskiego podatku odlicza podatek pobrany w Brazylii. Należy złożyć PIT-38 wraz z załącznikiem PIT/ZG. W tej sytuacji nie ma znaczenia, czy majątek spółki z o.o. składa się w przeważającej mierze z nieruchomości, czy też nie. W każdych okolicznościach obowiązują takie same zasady.

Podsumowując artykuł, możemy stwierdzić, że metodologia ustalania zobowiązania podatkowego z tytułu odpłatnego zbycia udziałów w zagranicznych spółkach z o.o. jest zagadnieniem skomplikowanym, ponieważ należy brać pod uwagę bardzo wiele czynników wpływających na opodatkowanie.