Przedsiębiorcy, którzy zdecydują się na leasing samochodu, muszą mieć na uwadze zmiany, jakie nastąpią po 1 kwietnia 2014 r. w przedmiocie odliczania podatku VAT z tytułu ich nabycia, rozliczania kosztów eksploatacyjnych, w tym także zakupu paliwa. Nowe regulacje będą miały także zastosowanie do umów z najmu, dzierżawy oraz innych umów o podobnym charakterze.
Nowa definicja pojazdów
W nowelizacji ustawy o podatku od towarów i usług ustawodawca przyjął nową definicję legalną pojazdu samochodowego, przez który należy rozumieć pojazd silnikowy, którego konstrukcja umożliwia jazdę z prędkością przekraczającą 25 km/h, inny niż ciągnik rolniczy, a którego dopuszczalna masa całkowita nie przekracza 3,5 tony. Zaś za pojazd silnikowy należy uznać taki, który jest wyposażony w silnik - z wyjątkiem motoroweru oraz pojazdu szynowego.
Wprowadzona formuła odsyła bezpośrednio do przepisów Ustawy o ruchu drogowym. Celem takiego zabiegu było wyeliminowanie wątpliwości związanych ze stosowaniem regulacji odnoszących się do pojazdów innych niż samochody osobowe (np. motocykle albo quady). Stan prawny po 1 kwietnia 2014 r. będzie miał zastosowanie również do tego typu pojazdów.
Umowy leasingu zawarte do 31 marca 2014 r.
Ustawodawca zdecydował się respektować zasadę poszanowania praw nabytych. Stąd w Ustawie zmieniającej ustawę o podatku od towarów i usług z 7 lutego 2014 r. zostały zawarte przepisy przejściowe. Z ich dosłownego brzmienia wynika, że podatnik, który użytkuje pojazd samochodowy (o dopuszczalnej masie całkowitej do 3,5 tony) na podstawie umowy leasingu zawartej przed dniem 31 marca 2014 r., zasadniczo od 1 kwietnia 2014 r. nie będzie miał możliwości pełnego odliczania podatku VAT z faktury za ratę leasingową, lecz jedynie 50%.
Jednakże zachowanie dotychczasowego 100% odliczenia będzie możliwe, jeśli przedsiębiorca spełni następujące warunki:
pojazd samochodowy musi być objęty 100% odliczeniem VAT przed 1 kwietnia 2014 r.,
umowa została zawarta do 31 marca 2014 r., a odliczenie przysługuje w zakresie, w jakim umowa nie uległa zmianie,
pojazd samochodowy zostanie wydany przed 1 kwietnia 2014 r. korzystającemu,
umowa leasingu zostanie zarejestrowana u właściwego naczelnika urzędu skarbowego najpóźniej w terminie 30 dni od wejścia w życie zmian przepisów VAT, czyli do 2 maja 2014 r.
Powyższe warunki mają zastosowanie jedynie do odliczania rat leasingowych, w przypadku innych opłat np. eksploatacyjnych do pełnego odliczenia będzie potrzebna ewidencja przebiegu pojazdu (o czym będzie jeszcze szerzej mowa).
Uwaga! Powtórna rejestracja umowy! Sytuacja dotyczy tych podatników, którzy zawiązali umowy leasingu samochodu “z kratką” przykładowo w 2010 lub 2011 r., a następnie dokonali jej rejestracji w urzędzie skarbowym. Jeżeli taka umowa zakłada jej obowiązywanie do terminu dłuższego niż 31 marca 2014 r., wówczas należy udać się do urzędu i zarejestrować ją powtórnie w terminie począwszy od 1 kwietnia do 2 maja 2014 r. |
Rejestruj osobiście! Nie wysyłaj pocztą!
Należałoby jeszcze odrębnie poruszyć kwestię zarejestrowania umowy. Termin na dokonanie tej czynności ma charakter materialnoprawny, a nie jakby się to mogło wydawać proceduralny. Oznacza to, że jest nieprzekraczalny i nie ulega przedłużeniu. Dzień 2 maja 2014 r. jest dniem ostatecznym na rejestrację umowy i należy go bezwzględnie przestrzegać.
Porady online
Prowadzisz firmę i masz pytania?
Skorzystaj z porad ekspertów Poradnika Przedsiębiorcy
Co więcej, ze względów ostrożnościowych rozwiązanie to zyskuje na bezpieczeństwie w przeciwieństwie do zwykłego wysłania pocztą umowy do naczelnika urzędu skarbowego.
Przepisy przejściowe Art. 13. 1. W przypadku pojazdów samochodowych będących przedmiotem umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, w stosunku do których na dzień poprzedzający dzień wejścia w życie niniejszej ustawy kwotę podatku naliczonego stanowiła cała kwota podatku od towarów i usług wykazanego na fakturze, nie stosuje się przepisu art. 86a ust. 1 ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, w odniesieniu do wydatków, o których mowa w art. 86a ust. 2 pkt 2 tej ustawy, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą. 2. Przepis ust. 1 ma zastosowanie w odniesieniu do umów, o których mowa w tym przepisie:
|
Okres przejściowy a zaliczka na samochód
Należałoby postawić pytanie: co z podatnikami, którzy zapłacą zaliczkę za samochód, a jego dostawa nastąpi dopiero po 1 kwietnia 2014 r. ?
Przedsiębiorca będzie mógł odliczyć podatek naliczony zgodnie z przepisami, które obowiązywały w dniu otrzymania faktury zaliczkowej. Od zaliczki będzie można odliczyć pełną kwotę podatku (pod warunkiem, że pojazd spełnia ustawowe przesłanki).
Jeżeli po kwietniowych zmianach w przepisach podatnik utraci prawo do 100% odliczenia, wówczas w przypadku otrzymania faktury końcowej odliczy jedynie 50% podatku VAT (zastosowanie będą miały przepisy w chwili dostawy pojazdu).
Samochody osobowe przed i po 1 kwietnia 2014 r.
Na uwagę zasługuje sytuacja podatników, którzy użytkowali samochody osobowe przed 1 kwietnia 2014 r. oraz dysponowali ograniczonym prawem do odliczenia VAT (tj. 60% lecz nie więcej niż 6000 zł). W ich przypadku ustawodawca nie przewidział żadnych przepisów przejściowych.
W praktyce oznacza to, że jeśli przed wejściem nowych regulacji przedsiębiorca przekroczy limit 6000 zł, od 1 kwietnia 2014 r. będzie mógł odliczyć 50% podatku od każdej faktury za ratę leasingową.
Odliczanie 50% podatku VAT
Nowelizacja ustawy zakłada ograniczone - 50% odliczenie podatku VAT zarówno w przypadku samochodów osobowych, jak również samochodów z homologacją ciężarowych - jeżeli będą wykorzystywane zarówno do celów służbowych, jak i prywatnych.
Zasada ta ma zastosowanie do:
rat leasingowych (z wyjątkiem przepisów przejściowych),
opłat za wymianę opony, płyny, wycieraczki
części zamiennych,
usług serwisowych oraz,
innych opłat o charakterze eksploatacyjnym.
Warto wiedzieć! Do 50% odliczenia podatku VAT nie mają zastosowania żadne limity kwotowe! |
Odliczenie paliwa
Co do zasady odliczenie podatku VAT z tytułu nabycia paliwa nie będzie możliwe dla posiadaczy samochodów osobowych aż do 1 lipca 2015 r. Wynika to z wniosku Polski o zastosowanie derogacji, na którą Rada wyraziła zgodę. Interesujący jest zapis w decyzji Rady, że Polska może ubiegać się o przedłużenie terminu obowiązywania zakazu odliczenia paliwa. W doktrynie wskazuje się, że wyrażenie samego zamiaru przedłużenia derogacji może w praktyce oznaczać jej automatyczne przedłużenie, a Rada nie musi wydawać w tej kwestii dalszej decyzji.
Z prawa do odliczenia skorzystają jedynie ci przedsiębiorcy, którzy używają samochody z homologacją ciężarową (N1) w ograniczonym zakresie - 50 %, chyba że dla tego typu pojazdów jest prowadzona dla celów VAT ewidencja przebiegu pojazdu, wówczas 100 % kwoty podatku VAT.
Należałoby dodać, że z tego prawa skorzystają przede wszystkim samochody z kratką oraz N1 - pojazdy samochodowe o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony, inne niż osobowe, w których liczba miejsc albo siedzeń łącznie z miejscem kierowcy wynosi:
1 - jeżeli dopuszczalna ładowność jest równa lub większa niż 425 kg,
2 - jeżeli dopuszczalna ładowność jest równa lub większa niż 425 kg,
3 lub więcej - jeżeli dopuszczalna ładowność jest równa lub większa niż 500 kg.
Ponadto ze 100% odliczenia skorzystają użytkownicy:
pojazdów silnikowych posiadających łącznie z siedzeniem kierowcy więcej niż dziewięć miejsc siedzących
pojazdów samochodowych o masie całkowitej powyżej 3,5 tony, których wydatki są w całości związane z prowadzoną przez nich opodatkowaną działalnością gospodarczą w myśl ustawy o VAT
pojazdów samochodowych o masie całkowitej poniżej 3,5 tony wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej, które:
są używane w sposób wykluczający nawet potencjalny użytek do celów innych niż działalność gospodarcza
podlegają prowadzeniu ewidencji przebiegu pojazdów dla celów VAT
zostały zgłoszone w urzędzie skarbowym na druku VAT-26 na 7 dni od dnia poniesienia pierwszego wydatku
Ewidencja przebiegu pojazdu oraz VAT-26 = 100% odliczenia z eksploatacji.
Zasadniczo ewidencja przebiegu pojazdu dla celów VAT uprawnia do stosowania prawa do pełnego odliczenia w przedmiocie innym niż raty leasingowe. Warunkiem koniecznym jest brak prywatnego wykorzystania pojazdu samochodowego.
Podmiotem odpowiedzialnym za prowadzenie ewidencji powinna być osoba korzystająca albo udostępniająca pojazd. O tym, co powinien zawierać taki rejestr, powiedziano szerzej w oddzielnym artykule na naszym Poradniku.
Ciekawostką może być fakt, że w ramach prowadzonej ewidencji przebiegu pojazdu w celu uwiarygodnienia wyłącznie służbowego użytkowania pojazdu podatnik może dodać do dokumentacji dane wynikające z systemu GPS. Ministerstwo Finansów oficjalnie potwierdziło możliwość zbierania wymaganych danych właśnie w tej formie. Oznacza to, że kilometrówka może być prowadzona także w formie zapisów z urządzenia nawigacyjnego, jeżeli zapisy zawierają wszystkie wymagane przez ustawę o VAT dane.
Należy dodać, że przepisy ustawy o VAT nie wskazują konieczności prowadzenia odrębnej ewidencji w przypadku prywatnego wykorzystania pojazdu, od którego podatnik odlicza 100% podatku VAT od rat leasingowych.
Ewidencja przebiegu pojazdu dla celów VAT powinna być prowadzona od momentu poniesienia pierwszego, po wejściu w życie “nowych” przepisów, wydatku związanego z pojazdem samochodowym.
Ponadto przedsiębiorca powinien zgłosić informację o takim pojeździe do właściwego naczelnika urzędu skarbowego w terminie 7 dni od dnia poniesienia takiego wydatku. Zgłoszenie powinno być dokonane na druku VAT-26. Praktyczna może okazać się informacja, że na druku należy podać datę wydania samochodu wziętego w leasing, a nie datę zakupu.
Uwaga! W przypadku gdy informacja o pojeździe samochodowym (N1), przy którym planowane jest 100% odliczanie VAT z tytułu paliwa, nie zostanie złożona w urzędzie, podatnik traci prawo do odliczenia VAT w kwocie 100% na rzecz 50% kwoty VAT wynikającej z dokumentu potwierdzającego koszt. Złożenie zgłoszenia po terminie daje możliwość pełnego odliczania VAT dopiero od dnia dostarczenia informacji do urzędu. |
Wymogu prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu nie stosuje się do pojazdów samochodowych przeznaczonych wyłącznie do oddania w odpłatne używanie na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze, jeżeli oddanie w odpłatne używanie tych pojazdów stanowi przedmiot działalności podatnika.
