1 stycznia 2017 roku został zmniejszony limit transakcji gotówkowych z 15 tys. euro na 15 tys. złotych. W związku z tym faktury na kwotę powyżej 15 tys. złotych opłacone gotówką nie będą stanowić kosztu podatkowego. Jednak czy po dokonaniu zapłaty gotówką za fakturę na kwotę powyżej 15 tys. złotych, podatnik może zażądać jej zwrotu i dokonać przelewu bankowego? Czy w takiej sytuacji wydatek ten może zaliczyć do kosztów podatkowych? Wyjaśniamy poniżej.
Limit transakcji gotówkowych - na czym polega?
Obecnie jeśli jednorazowa wartość transakcji przekracza kwotę 15 tys. zł, to w celu zaliczenia tego wydatku do kosztów podatkowych zapłata musi nastąpić za pośrednictwem rachunku płatniczego, gdy stroną transakcji jest drugi przedsiębiorca. Jeśli faktura opiewająca na kwotę powyżej 15 tys. złotych zostanie bowiem zapłacona gotówką, podatnik nie będzie mógł ująć tego wydatku w kosztach uzyskania przychodu.
Dokonywanie lub przyjmowanie płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą następuje za pośrednictwem rachunku płatniczego przedsiębiorcy, w każdym przypadku gdy:
-
stroną transakcji, z której wynika płatność, jest inny przedsiębiorca oraz
-
jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza równowartość 15.000 zł, przy czym transakcje w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania transakcji.
Przykład 1.
Podatnik otrzymał fakturę zakupu na kwotę 20 tys. złotych. Kwotę z faktury opłacił w całości gotówką.
W takiej sytuacji wydatek ten nie będzie stanowił dla podatnika kosztu uzyskania przychodu z uwagi na to, że limit transakcji gotówkowych został przekroczony.
Przykład 2.
Podatnik otrzymał fakturę na kwotę 20 tys. złotych. Połowę, czyli 10 tys., opłacił gotówką, zaś drugą połowę zapłacił, dokonując przelewu bankowego.
W takiej sytuacji do kosztów uzyskania przychodów podatnik będzie mógł zaliczyć jedynie kwotę 10 tys. złotych, czyli tę część, która została uregulowana przelewem.
Podatnicy prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą nie zaliczają do kosztów uzyskania przychodów kosztu w tej części, w jakiej płatność dotycząca transakcji określonej w art. 19 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców została dokonana bez pośrednictwa rachunku płatniczego lub została dokonana przelewem na rachunek inny niż zawarty na dzień zlecenia przelewu w wykazie podmiotów, o którym mowa w art. 96b ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług - w przypadku dostawy towarów lub świadczenia usług, potwierdzonych fakturą, dokonanych przez dostawcę towarów lub usługodawcę zarejestrowanego na potrzeby podatku od towarów i usług jako podatnik VAT czynny, lub pomimo zawarcia na fakturze wyrazów "mechanizm podzielonej płatności" zgodnie z art. 106e ust. 1 pkt 18a ustawy o podatku od towarów i usług, została dokonana z pominięciem mechanizmu podzielonej płatności określonego w art. 108a ust. 1a tej ustawy.
Zwrot gotówki i zapłata za transakcję przelewem bankowym
Jednak jak postąpić w sytuacji, gdy przedsiębiorca za transakcję powyżej 15 tys. zł zapłaci gotówką, po czym dokona zwrotu środków i wpłaci tę kwotę ponownie za pośrednictwem przelewu bankowego? Czy wydatek ten będzie mógł zostać ujęty w kosztach podatkowych?
Otóż jak się okazuje, udzielenie odpowiedzi na to pytanie nie jest proste. W kwestii tej zostały bowiem wydane odmienne interpretacje, które jasno nie precyzują, jak należy postąpić.
Zgodnie z interpretacją indywidualną wydaną przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 25 stycznia 2017 r., nr 1462-IPPB3.4510.974.2016.2, podatnik, który opłacił wydatki gotówką, a po otrzymaniu jej zwrotu dokonał zapłaty za pośrednictwem przelewu bankowego, nie może wydatku tego zaliczyć do kosztów podatkowych. Jak bowiem czytamy w interpretacji:
Głównym celem zobowiązania jest zaspokojenie interesu wierzyciela. Podstawowym sposobem zaspokojenia wierzyciela jest dobrowolne spełnienie świadczenia przez dłużnika. Uregulowanie zobowiązania poprzez dokonanie zapłaty gotówką danej należności skutkuje wygaśnięciem zobowiązania. Jeżeli wartość zobowiązania uregulowanego gotówką jest wyższa od 15.000,00 zł to świetle art. 15d updop wydatek ten nie stanowi kosztów uzyskania przychodów.
Zatem w momencie uregulowania zobowiązania wobec kontrahenta gotówką dochodzi do zaspokojenia wierzyciela oraz wygaśnięcia zobowiązania. Działania podjęte po tym zdarzeniu przez obie strony (Wnioskodawcę oraz kontrahenta), tj. zwrot gotówki przez kontrahenta za opłaconą fakturę oraz dokonanie wpłaty otrzymanej kwoty na konto kontrahenta za pośrednictwem rachunku płatniczego nie mają podstawy prawnej. Wpłaty za pośrednictwem rachunku nie można uznać za zapłatę za świadczenie kontrahenta, gdyż ta miała już miejsce wcześniej – w momencie uregulowania zobowiązania gotówką. Od tej pory Wnioskodawca przestał być dłużnikiem kontrahenta. Stron nie łączyła już żadna umowa.
Z kolei odmienne stanowisko zajął Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z 17 stycznia 2017 r. o numerze 0461-ITPB1.4511.864.2016.2.DR, w której czytamy:
W odniesieniu do części pytania dotyczącego skutków podatkowych związanych ze zwrotem gotówki od kontrahenta za opłacone wydatki bez pośrednictwa rachunku płatniczego i dokonaniem ponownej zapłaty za wymienione wydatki za pośrednictwem rachunku płatniczego, wskazać należy, że przepisy art. 22p ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawierają uregulowań w tym zakresie, jak miało to miejsce, np. w nieobowiązujących już przepisach dotyczących zatorów płatniczych, czyli art. 24d tej ustawy.
Regulacje zawarte w art. 22p ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych będą mieć zastosowanie zarówno do kwot zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów, jak i do tych, które na podstawie przepisów ustaw podatkowych będą dopiero zaliczone do kosztów podatkowych. Zgodnie z obowiązującymi w podatku dochodowym zasadami, koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami, podlegają podatkowemu rozliczeniu w momencie osiągnięcia przychodu, z którym te koszty są związane. Natomiast koszty inne niż bezpośrednio związane z przychodami, tzw. koszty pośrednie, podlegają zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów w dacie ich poniesienia, a więc w dniu, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych na podstawie odpowiedniego dowodu księgowego (...).
Zatem w przypadku dokonania swoistej korekty przeprowadzenia płatności uwzględniającej rachunek płatniczy, a uprzednim zwiększeniu przychodu stosownie do treści art. 22p ust. 2 pkt 2 ustawy o wydatki nie zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, należałoby pomniejszyć przychody o wartość tych wydatków. (...).
Jak widać, organy podatkowe nie posiadają jednolitego stanowiska w tej kwestii. Zdaje się jednak, że skoro ostatecznie zapłata za fakturę następuje za pośrednictwem rachunku bankowego, to wydatek ten powinien móc zostać ujęty w kosztach podatkowych. Należy jednak pamiętać, że przepisy te nie zostały jednoznacznie uregulowane, dlatego stanowisko zajmowane przez urzędy skarbowe może się w przyszłości różnie kształtować. W związku z tym każdy przypadek należałoby rozpatrywać indywidualnie.
