Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów

Polscy przedsiębiorcy sprzedają towary nie tylko na terytorium naszego państwa, ale również poza jego granice. W przypadku kiedy towar jest wywożony z Polski na terytorium innego kraju możemy mieć do czynienia z wewnątrzwspólnotową dostawą towarów lub z eksportem. Jak rozróżnić te dwie czynności aby poprawnie zakwalifikować przeprowadzany przez polskiego przedsiębiorcę wywóz towarów?

Czym jest wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów?

Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów (WDT) to nic innego jak wywóz towarów z terytorium Polski, na terytorium innego kraju, zaliczanego do państw Unii Europejskie oraz przeniesienie prawa do dysponowania towarami jak właściciel. Należy jednak zaznaczyć, że dostawa ta odbywa się na rzecz podmiotu posiadającego ważny numer VAT UE, czyli numer identyfikacji podatkowej (NIP) poprzedzony dwuliterowym kodem kraju rejestracji, w Polsce jest to prefiks PL.

• Nabywca musi być podatnikiem podatku od wartości dodanej lub osobą prawną niebędącą podatnikiem podatku od wartości dodanej zidentyfikowaną na potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowych oraz pochodzić z kraju członkowskiego Unii Europejskiej, innego niż Polska.
• Sprzedawca musi być podatnikiem prowadzącym działalność gospodarczą, niekorzystającym ze zwolnień podatnikiem VAT i zarejestrowanym do VAT UE na moment złożenia deklaracji VAT.

Kiedy powstaje obowiązek podatkowy przy WDT?

Zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy o VAT “W wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów obowiązek podatkowy powstaje 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towarów, z zastrzeżeniem ust. 2-4” .

Przykład:
Wewnątrzwspólnotowa dostawa towaru nastąpiła 19 kwietnia 2019 roku. Faktura została wystawiona przez podatnika 18 maja 2019 roku. Zgodnie z ustawą obowiązek podatkowy w tym przypadku powstał 15 maja 2019 roku. Jest to zgodne z zasadą, że nie później niż 15 dnia miesiąca, który następuje po miesiącu, w którym dokonano dostawy. Gdyby podatnik wystawił fakturę w dniu dokonania dostawy towarów, wtedy obowiązek podatkowy powstałby 19 kwietnia 2019 roku.

Dokumentowanie wywozu towaru

Co do zasady wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów może być opodatkowana stawką 0%, jednak aby ją zastosować podatnik zobowiązany jest przedstawić dokumentację, która potwierdzi, że towary będące przedmiotem WDT zostały faktycznie wywiezione z terytorium Polski na terytorium innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej. Dokumenty te zostały wymienione w art. 42 ust. 3 ustawy o VAT “Dowodami, o których mowa w ust. 1 pkt 2, są następujące dokumenty, jeżeli łącznie potwierdzają dostarczenie towarów będących przedmiotem wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów do nabywcy znajdującego się na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju:

• dokumenty przewozowe otrzymane od przewoźnika (spedytora) odpowiedzialnego za wywóz towarów z terytorium kraju, z których jednoznacznie wynika, że towary zostały dostarczone do miejsca ich przeznaczenia na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju - w przypadku gdy przewóz towarów jest zlecany przewoźnikowi (spedytorowi),
• specyfikacja poszczególnych sztuk ładunku.

Zmiany w dokumentowaniu transakcji WDT od 2020 roku:

• Nowe warunki do zastosowania stawki 0%. Projekt ustawy mówi o wprowadzeniu obowiązku podania dostawcy towarów przez nabywcę właściwego i ważnego numeru identyfikacyjnego dla transakcji wewnątrzwspólnotowych. Ponadto przepisy wprowadzają również warunek złożenia przez dostawcę prawidłowej informacji podsumowującej.
• Zmienią się m.in. zasady gromadzenia i uznawania dokumentów potwierdzających dokonanie dostawy na terytorium innego państwa członkowskiego.

Eksport towarów

Eksport towarów następuje w sytuacji kiedy mamy do czynienia z potwierdzonym przez urząd celny wywozem towarów z kraju poza terytorium Unii Europejskiej, jeżeli wywóz dokonany jest przez:

• dostawcę lub na jego rzecz,
• nabywcę mającego siedzibę poza terytorium kraju lub na jego rzecz.

Ponadto, przed opuszczeniem Unii Europejskiej, towary eksportowane są poddawane kontroli celnej. Zajmuje się tym ostatni urząd celny przed opuszczeniem przez towary obszaru celnego Wspólnoty.

Dokładnie tak samo jak wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów, eksport również podlega opodatkowaniu stawką 0%. Jednak aby skorzystać z preferencyjnej stawki podatku, wywóz towarów musi spełnić odpowiednie warunki. Są to:

• wywóz następuje z Polski poza terytorium Unii Europejskiej,
• jest wykonany w ramach dostawy towarów,
• został potwierdzony przez urząd celny określony w przepisach celnych,
• został dokonany przez dostawcę bądź przez nabywcę mającego siedzibę poza terytorium Polski.

Aby można było zastosować wyżej wymienioną stawkę preferencyjną należy przedstawić odpowiednie dokumenty, które potwierdzą, że towary zostały wywiezione poza terytorium UE. Do takich dokumentów zalicza się:

• dokument w formie elektronicznej, otrzymany z systemu teleinformatycznego służącego do obsługi zgłoszeń wywozowych albo potwierdzony przez urząd celny wydruk tego dokumentu (IE-599);
• dokument w formie elektronicznej, pochodzący z systemu teleinformatycznego służącego do obsługi zgłoszeń wywozowych, otrzymany poza tym systemem, jeżeli zapewniona jest jego autentyczność, polegająca na zbadaniu przez organ podatkowy prawidłowości przesłanego dokumentu.
• zgłoszenie wywozowe w formie papierowej złożone poza systemem teleinformatycznym służącym do obsługi zgłoszeń wywozowych albo jego kopia potwierdzona przez urząd celny.

Miejsce opodatkowania

Miejscem opodatkowania w przypadku eksportu towarów będzie kraj przeznaczenia. Należy przez to rozumieć, że jeżeli transportujemy towar z Polski na Ukrainę, to miejscem opodatkowania będzie Ukraina.

Data powstania obowiązku podatkowego w przypadku eksportu

Regulacje dotyczące momentu powstania obowiązku podatkowego w przypadku eksportu znajdują się w art. 19a ustawy o podatku od towarów i usług. Zgodnie z zasadą ogólną obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów bądź otrzymania całości lub części zapłaty.

Przykład:
Polski przedsiębiorca eksportuje towary do Szwajcarii. Dostawa nastąpiła 13 sierpnia 2019 roku. Obowiązek podatkowy powstaje w przypadku eksportu zgodnie z zasadą ogólną, więc w powyższej sytuacji będzie to 13 sierpnia 2019 roku.

Zgodnie z art. 41 ust. 7 w przypadku kiedy podatnik nie posiada odpowiedniego dokumentu potwierdzającego eksport towarów to nie wykazuje tej dostawy w ewidencji za ten okres rozliczeniowy, tylko następny, stosując stawke 0%. Jednak należy pamiętać, iż przed złożeniem deklaracji musi posiadać odpowiedni dokument potwierdzający wywóz towarów. W sytuacji, w której podatnik nie posiada takiego dokumentu, musi zastosować stawki obowiązujące dla dostawy tego towaru na terytorium kraju.