Kryptowaluty to temat budzący w Polsce skrajne emocje już od kilku lat. Organy podatkowe już niejednokrotnie zmieniały swoje stanowisko dotyczące rozliczania handlu wirtualnymi walutami w odniesieniu do podatku VAT, dochodowego i PCC. Wraz z nowym rokiem przepisy znowu uległy zmianie, tym razem w kwestii zakwalifikowania przychodów z obrotu kryptowalutami do przychodów z kapitałów pieniężnych. Tego typu przychody opodatkowane są 19-procentową stawką podatku dochodowego. Sprawdź, jak wygląda opodatkowanie kryptowalut zgodnie ze zmianami od 2019 roku!
Czym są waluty wirtualne?
Zgodnie z art. 2 ust. 2 pkt 26 ustawy z 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu przez pojęcie waluty wirtualnej rozumie się cyfrowe odwzorowanie wartości, które nie jest:
a) prawnym środkiem płatniczym emitowanym przez NBP, zagraniczne banki centralne lub inne organy administracji publicznej,
b) międzynarodową jednostką rozrachunkową ustanawianą przez organizację międzynarodową i akceptowaną przez poszczególne kraje należące do tej organizacji lub z nią współpracujące,
c) pieniądzem elektronicznym w rozumieniu ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych,
d) instrumentem finansowym w rozumieniu ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi,
e) wekslem lub czekiem
oraz jest wymienialne w obrocie gospodarczym na prawne środki płatnicze i akceptowane jako środek wymiany, a także może być elektronicznie przechowywane lub przeniesione albo może być przedmiotem handlu elektronicznego. Zgodnie z nowymi uregulowaniami taka sama definicja została przyjęta w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, dzięki czemu wyeliminowane zostały rozbieżności w zakresie rozumienia pojęcia wirtualnych walut.
Opodatkowanie kryptowalut od 2019 roku
Nowe zasady regulujące opodatkowanie kryptowalut określone zostały w ustawie z dnia 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw.
Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się przychody z odpłatnego zbycia waluty wirtualnej. Przepis ten stosuje się również do przychodów uzyskanych w ramach prowadzonej działalności gospodarczej (art. 17 ust. 1g ustawy o PIT).
W związku z powyższym wraz z początkiem 2019 roku wszystkie przychody osiągnięte z tytułu handlu wirtualnymi walutami należy kwalifikować do przychodów z kapitałów pieniężnych opodatkowanych 19-procentową stawką podatku dochodowego, niezależnie od wysokości osiągniętego dochodu. Takie przychody od tej pory rozliczać będziemy na deklaracji PIT-38, którą należy dostarczyć do urzędu skarbowego w terminie do 30 kwietnia roku następującego po rozliczanym roku. Nie będzie trzeba natomiast w trakcie roku wpłacać zaliczek na podatek dochodowy z tytułu handlu kryptowalutami.
Prowadzenie działalności gospodarczej, w której ramach nabywamy i sprzedajemy kryptowaluty, nie będzie stanowić podstawy do odmiennego zakwalifikowania przychodu z obrotu walutami wirtualnymi. Przedsiębiorcy nie będą mogli zatem łączyć dochodów pozyskanych z handlu wirtualnymi walutami z pozostałymi dochodami uzyskanymi z prowadzonej firmy.
Nowe regulacje określające opodatkowanie kryptowalut mają zastosowanie do przychodów osiągniętych po 1 stycznia 2019 roku, co oznacza, że wszystkie dotychczasowe przychody uzyskane w poprzednim roku należy rozliczyć według starych zasad.
Czy strata z handlu kryptowalutami wykazana w działalności przed 2019 rokiem będzie możliwa do odliczenia?
Trzeba mieć na uwadze, że następstwem zmian będzie brak możliwości odliczenia ewentualnej straty poniesionej w tym roku na wirtualnej walucie. Stratę mamy bowiem prawo odliczać w kolejnych latach, ale wyłącznie w ramach tego samego źródła przychodów. Od 2019 roku przychody uzyskane z handlu kryptowalutami zakwalifikowane będą natomiast do przychodów z kapitałów pieniężnych, a do tej pory była to działalność gospodarcza. Strata będzie zatem poniesiona z innego źródła przychodów, co oznacza brak możliwości jej odliczenia w kolejnych latach podatkowych.
Kopanie kryptowalut a PIT
Osoby zajmujące się kopaniem kryptowalut co do zasady będą miały obowiązek zakwalifikować uzyskany z ich sprzedaży przychód jako przychód z kapitałów pieniężnych. Taki sposób rozliczenia zastosować należy w przypadku, gdy wirtualne waluty wydobywane będą na własny rachunek.
Wyjątek stanowić będzie sytuacja, gdy kopanie kryptowalut wykonywane będzie na etacie lub w ramach umowy zlecenia, wartość otrzymanych w ten sposób kryptowalut podlegać będzie wówczas opodatkowaniu na zasadach ogólnych, czyli analogicznie jak wynagrodzenie wypłacane z tytułu umowy o pracę lub umowy zlecenia.
Wymiana jednej kryptowaluty na inną – zmiana stanowiska organów podatkowych
Dobrą wiadomością jest natomiast fakt, że nowe przepisy wprowadzają neutralność w PIT przy wymianie jednej waluty wirtualnej na inną walutę wirtualną. Oznacza to, że w razie, gdy osoba zajmująca się handlem kryptowalutami dokona ich zamiany, nie będzie musiała ustalać przychodu od tej transakcji. Od tej pory bezsprzecznie przychód powstanie tylko wtedy, gdy wirtualna waluta będzie wymieniana na pieniądze, towary bądź usługi.
Przez odpłatne zbycie waluty wirtualnej rozumie się wymianę waluty wirtualnej na prawny środek płatniczy, towar, usługę lub prawo majątkowe inne niż waluta wirtualna lub regulowanie innych zobowiązań walutą wirtualną.
Opodatkowanie kryptowalut w 2019 roku – przykłady
Przykład 1.
Pan Jacek prowadzi działalność gospodarczą od czerwca 2017 roku w zakresie handlu kryptowalutami. W 2017 roku firma przyniosła znaczne zyski, niestety z uwagi na znaczny spadek kursu Bitcoina i innych kryptowalut w 2018 roku pan Jacek wykazał stratę w działalności. Czy będzie on mógł odliczyć poniesioną stratę w kolejnych latach?
W związku ze zmianą przepisów regulujących opodatkowanie kryptowalut, przychody uzyskane począwszy od stycznia 2019 roku, pan Jacek zobowiązany jest zakwalifikować do przychodów z kapitałów pieniężnych. Rozliczenie straty z poprzednich lat możliwe jest wyłącznie w obrębie tego samego źródła przychodów, co oznacza że nie będzie on mógł w kolejnych latach pomniejszyć dochodu uzyskanego z handlu wirtualnymi walutami o stratę poniesioną w 2018 roku.
Przykład 2.
Pan Paweł od 2014 roku prowadzi firmę w zakresie sprzedaży ubezpieczeń, a w 2018 roku poszerzył przedmiot swojej działalności gospodarczej o handel kryptowalutami. W ostatecznym rozrachunku za ostatni rok wykazana została strata w działalności. Czy pan Paweł będzie mógł odliczyć poniesioną stratę w kolejnych latach?
Handel kryptowalutami po wprowadzonych zmianach pan Paweł zobowiązany jest zakwalifikować do przychodów z kapitałów pieniężnych. Poniesiona w działalności strata może zostać odliczona w kolejnych latach w źródle przychodów, jakim jest działalność gospodarcza. Oznacza to, że jeżeli pan Paweł w kolejnych latach wykaże nadwyżkę przychodów nad kosztami ich uzyskania, to będzie mógł pomniejszyć bieżący dochód o stratę z 2018 roku.
Czy opodatkowanie kryptowalut po raz ostatni uległo zmianie?
Jak widzimy, na przestrzeni ostatnich lat Ministerstwo Finansów i organy podatkowe wielokrotnie zmieniały swoje stanowisko w odniesieniu do handlu wirtualnymi walutami. Brak jasnych uregulowań w tej kwestii sprawia, że polscy przedsiębiorcy nie mogą mieć poczucia stabilności w swoim biznesie. Praktycznie co kilka miesięcy ogłaszana była zmiana stanowiska Ministerstwa Finansów w stosunku do rozliczenia poszczególnych podatków z handlu wirtualnymi walutami.
Osoby zajmujące się handlem kryptowalutami dwa lata temu masowo zakładały działalności gospodarcze z uwagi na zalecenia organów podatkowych, z których wynikało, że osiąganie tego typu przychodów powoduje konieczność zarejestrowania firmy. Wygląda na to, że wraz z 2019 rokiem tacy przedsiębiorcy staną przed wyborem, czy w dalszym ciągu prowadzić działalność, zawiesić ją czy zlikwidować. Miejmy nadzieje, że to już ostatnia tak radykalna zmiana stanowiska Ministerstwa Finansów i polscy przedsiębiorcy nie będą uzależnieni od stale zmieniających się przepisów.
Koszty uzyskania przychodów z tytułu obrotu kryptowalutami
Ustawodawca wykluczył możliwość rozliczania wydatków pośrednio związanych z handlem kryptowalutami jako koszty uzyskania przychodów. Mowa o takich wydatkach jak np. wydatki poniesione na zakup sprzętu do kopania kryptowalut, zwiększone zużycie energii elektrycznej czy koszt finansowania zakupu kryptowalut (odsetki i prowizje od kredytów czy pożyczek).
Koszty uzyskania przychodów z tytułu odpłatnego zbycia waluty wirtualnej stanowią udokumentowane wydatki bezpośrednio poniesione na nabycie waluty wirtualnej oraz koszty związane ze zbyciem waluty wirtualnej, w tym udokumentowane wydatki poniesione na rzecz podmiotów, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 12 ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu.
Koszty mają być wykazywane w deklaracji PIT za ten rok, w którym zostały poniesione. Ewentualna nadwyżka kosztów nad przychodami zwiększy koszty uzyskania przychodów w następnym roku podatkowym.
