Planowane zmiany w składce zdrowotnej

Zmiany dotyczące rozliczania składki zdrowotnej wprowadzone wraz z wejściem Nowego Ładu w styczniu 2022 roku dosyć mocno wpłynęły na portfele przedsiębiorców i innych ubezpieczonych. Obecnie opracowywane są planowane zmiany w składce zdrowotnej, których wejście w życie ma nastąpić od stycznia 2025 roku. Jak będzie wyglądało naliczanie składki zdrowotnej przedsiębiorców i jej wysokość, przedstawiamy poniżej.

Proponowane zmiany składki zdrowotnej w przypadku ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych

Przedsiębiorcy korzystający z formy opodatkowania, jaką jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, płacą składkę zdrowotną według 3 stawek w zależności od wysokości przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w IV kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku.

Według Obwieszczenia Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z 22 stycznia 2024 roku w sprawie przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw, włącznie z wypłatami z zysku, w czwartym kwartale 2023 roku wyniosło ono 7767,85 zł.

Wysokość składki płaconej przez osoby opodatkowane ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych uzależniona jest od wysokości osiąganych przychodów przez przedsiębiorcę.

Gdy roczny przychód przedsiębiorcy opodatkowanego ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych nie przekracza 60 000 zł, wówczas podstawa wymiaru składki wynosi 60% przeciętnego wynagrodzenia. W IV kwartale 2023 roku to kwota 4660,71 zł.

W tym wypadku w 2024 roku miesięczna składka zdrowotna będzie wynosić 419,46 zł.

Gdy roczny przychód przedsiębiorcy opodatkowanego ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych wynosi więcej niż 60 000 zł, ale mniej niż 300 000 zł, wówczas podstawa wymiaru składki wynosi 100% przeciętnego wynagrodzenia. W IV kwartale 2023 roku to kwota 7767,85 zł.

W tym wypadku w 2024 roku miesięczna składka zdrowotna będzie wynosić 699,11 zł.

Kiedy roczny przychód przedsiębiorcy opodatkowanego ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych przekracza 300 000 zł, wówczas podstawa wymiaru składki wyniesie 180% przeciętnego wynagrodzenia. W IV kwartale 2023 roku to kwota 13 982,13 zł.

W tym wypadku w 2024 roku miesięczna składka zdrowotna będzie wynosić 1258,39 zł.

Zgodnie z zapowiedziami w przypadku ryczałtowców stawka zdrowotna wynosić ma od 9% od 75% minimalnego wynagrodzenia w przypadku przedsiębiorców osiągających w danym miesiącu przychód do wysokości 4-krotności przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w IV kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”. Po jego przekroczeniu składka będzie wyliczana o 3,5% od nadwyżki przychodu ponad 4-krotność przeciętnego wynagrodzenia. Jeśli przychody u ryczałtowca przekroczą 4-krotność prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia, będzie on musiał zapłacić minimalną składkę powiększoną 3,5% od nadwyżki ponad 4-krotność prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia.

Przykład 1.

Jak będzie przedstawiać się składka zdrowotna po zmianach w przypadku przedsiębiorcy opodatkowanego ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, którego przychód wyniósł 50 000 zł, prognozowane przeciętne wynagrodzenie w 2025 roku przyjęte na potrzeby wyliczenia ustalono na poziomie 7850 zł, a minimalna składka zdrowotna wynosi 310 zł?

Składka zdrowotna dla przychodów do 4-krotności przeciętnego wynagrodzenia, czyli do kwoty 31 400 zł, wynosić ma w 2025 roku 310 zł.

Składka zdrowotna wyliczona dla nadwyżki:

50 000 zł - (4 × 7850 zł) = 18 600 zł;

18 600 zł × 3,5% = 651 zł;

Całkowita składka zdrowotna: 310 zł + 651 zł = 961 zł.

Planowane jest pozostawienie obecnie obowiązującej regulacji dotyczącej opłacania stałej składki miesięcznej obliczanej od kwoty przychodów uzyskanych w poprzednim roku kalendarzowym pomniejszonej o wpłacone w poprzednim roku kalendarzowym składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe, jeżeli nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów lub odliczone o

d dochodu. Przedsiębiorcy rozliczający się na podstawie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych nadal będą mieli obowiązek rocznego rozliczenia składki zdrowotnej.

Wskazać należy, że po zmianach przedsiębiorcy rozliczający się ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych mieliby stracić możliwość odliczenia składki zdrowotnej w PIT.

Zobacz też:

Proponowane zmiany składki zdrowotnej w przypadku karty podatkowej

Obecnie w formie karty podatkowej mogą rozliczać się tylko ci przedsiębiorcy, którzy płacili ją w 2021 roku i po 31 grudnia 2021 roku nie zrezygnowali z tej formy opodatkowania ani nie utracili prawa do jej stosowania. Przedsiębiorca, który korzysta z formy opodatkowania, jaką jest karta podatkowa, płacił stałą stawkę składki zdrowotnej.

W tym przypadku bowiem podstawę stanowi kwota minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w danym roku kalendarzowym. W 2024 roku kwota minimalnego wynagrodzenia została ustalona na poziomie 4242,00 zł, czyli składka zdrowotna równa jest kwocie 381,78 zł.

W przypadku karty podatkowej składka zdrowotna ma być liczona jako 9% od podstawy stanowiącej 75% minimalnego wynagrodzenia. W tym przypadku również zostanie uchylona możliwość odliczania składek zdrowotnych od PIT.

Proponowane zmiany składki zdrowotnej w przypadku skali podatkowej

Osoby opodatkowane według skali podatkowej mają obowiązek uiszczać każdego miesiąca składkę na ubezpieczenie zdrowotne wyliczoną w oparciu na podstawie wymiaru składki, którym jest dochód z działalności gospodarczej uzyskany w miesiącu poprzedzającym miesiąc, za który opłacana jest składka, z uwzględnieniem wskazanych poniżej zasad.

Dochód za pierwszy miesiąc podlegania ubezpieczeniu w roku składkowym stanowi różnica pomiędzy osiągniętymi przychodami a poniesionymi kosztami uzyskania tych przychodów.

Jest on pomniejszany o wysokość składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe opłaconych w tym miesiącu, o ile nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.

Dochód w kolejnych miesiącach stanowi różnica pomiędzy sumą przychodów osiągniętych od początku roku a sumą kosztów uzyskania tych przychodów od początku roku. Powinien zostać pomniejszony o sumę dochodów ustalonych za miesiące poprzedzające oraz o różnicę między sumą składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe zapłaconych od początku roku a sumą składek odliczonych w poprzednich miesiącach. Należy pamiętać, że dochód nie będzie pomniejszony o składki, które zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.

Ustawa wprowadza pojęcie „roku składkowego”, który będzie obowiązywał od 1 lutego do 31 stycznia roku następnego. Wiąże się to z faktem ustalania składki na podstawie dochodu za miesiąc poprzedni.

Składka zdrowotna w przypadku tej formy opodatkowania wynosi 9% dochodu ustalonego na podstawie powyższych reguł i nie może być niższa od 9% minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w danym roku kalendarzowym, czyli 381,78 zł. Gdy w danym miesiącu przedsiębiorca nie odnotuje dochodu, nadal ma obowiązek zapłacić składkę w wysokości 9% minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w danym roku kalendarzowym.

W przypadku przedsiębiorców rozliczających się na zasadach ogólnych proponowana jest ryczałtowa składka, która będzie wynosić 9 od 75% minimalnego wynagrodzenia za pracę dla wszystkich przedsiębiorców rozliczających się na skali podatkowej. Wskazano także, że będzie możliwa rezygnacja z obowiązku comiesięcznego naliczania podstawy wymiaru składki oraz rozliczenia rocznego. Oznacza to, że wysokość składki zdrowotnej zgodnie z planowanymi zmianami będzie niezależna od poziomu rzeczywistych dochodów osiąganych z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej. Zgodnie z przedstawionymi założeniami Ministerstwa Finansów i Ministerstwa Zdrowia w przypadku przedsiębiorców opodatkowanych według skali podatkowej przy przyjęciu warunków z 2024 roku składka zdrowotna wynosiłaby 286,33 zł zamiast obowiązującego obecnie 381,78 zł, a w 2025 roku ok. 310 zł zamiast prognozowanych ok. 410 zł.

Przedsiębiorcy opodatkowani według skali podatkowej nie musieliby co miesiąc wyliczać podstawy oskładkowania.

Proponowane zmiany składki zdrowotnej w przypadku podatku liniowego

Przedsiębiorca, który podlega opodatkowaniu podatkiem liniowym, opłacał dotąd składkę zdrowotną w wysokości 4,9% uzyskanego w poprzednim miesiącu dochodu, obliczoną w ten sam sposób, co dochód przedsiębiorcy opodatkowanego skalą podatkową. Gdy w danym miesiącu przedsiębiorca nie odnotuje dochodu, nadal ma obowiązek zapłacić składkę w wysokości 9% minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w danym roku kalendarzowym, czyli w 2024 roku jest to kwota 381,78 zł.

Dla tych przedsiębiorców proponowana jest następująca zmiana w wyliczaniu składki zdrowotnej – składka zdrowotna będzie wynosiła od 9 od 75% minimalnego wynagrodzenia w przypadku przedsiębiorców osiągających w danym miesiącu dochód do wysokości 2-krotności przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w IV kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku, ogłaszanego przez GUS. Po przekroczeniu 2-krotności przeciętnego wynagrodzenia składka wynosić będzie 4,9% od nadwyżki ponad ww. próg.

Przykład 2.

Ile wyniesie składka zdrowotna po zmianach w przypadku przedsiębiorcy opodatkowanego podatkiem liniowym, którego dochód to 30 000 zł, prognozowane przeciętne wynagrodzenie w 2025 roku przyjęte na potrzeby wyliczenia ustalono na poziomie 7850 zł, a minimalna składka zdrowotna to 310 zł?

Składka zdrowotna dla przychodów do 2-krotności przeciętnego wynagrodzenia, czyli do kwoty 15 700 zł, wynosić ma w 2025 roku 310 zł.

Składka zdrowotna wyliczona dla nadwyżki:

30 000 zł - (2 × 7850 zł) = 14 300 zł;

14300 zł × 4,9% = 707,70 zł;

Całkowita składka zdrowotna: 310 zł + 707,70 zł = 1017,70 zł.

Wskazać należy, że po zmianach przedsiębiorcy rozliczający się podatkiem liniowym mieliby stracić możliwość odliczenia składki zdrowotnej w PIT. Obecnie, kiedy płacą składkę zdrowotną w wysokości 4,9% od dochodu uzyskanego w miesiącu poprzednim nie mniejszą niż 381,78 zł, mogą odliczyć ją od dochodu oraz uwzględnić w kosztach uzyskania przychodów do kwoty 11 600 zł.

Proponowana jest także w przypadku osób opodatkowanych podatkiem liniowym możliwość opłacania składki na podstawie 1/12 ostatniego wykazanego rocznego dochodu.

Proponowane zmiany składki zdrowotnej w przypadku osób współpracujących z przedsiębiorcami

Osoby współpracujące z przedsiębiorcami będą opłacać składkę zdrowotną wynoszącą od 9 od 75% minimalnego wynagrodzenia.

Wyłączenie przychodów ze zbycia środków trwałych z podstawy obliczania składki

Planowane jest także wyłączenie przychodów ze zbycia środków trwałych z podstawy obliczania składki zdrowotnej przez przedsiębiorców rozliczających PIT na zasadach ogólnych zarówno na podstawie skali podatkowej, jak i podatku liniowego czy też w formie ryczałtu.

Zmiany w składce zdrowotnej - podsumowanie

Podsumowując, proponowane zmiany mają być korzystne dla przedsiębiorców z uwagi na wyeliminowanie zapisów dotyczących uzależniania wysokości składki zdrowotnej w całości od dochodu z włączeniem tego pochodzącego ze zbycia środków trwałych. Ostateczny kształt zmian nie jest jeszcze zmiany. O tym, w jakim zakresie zmienią się zasady wyliczania składki zdrowotnej, będziemy na bieżąco informować czytelników na łamach naszego serwisu. Ważne, aby pamiętać, że zmiany w składce zdrowotnej dotyczą wyłącznie przedsiębiorców.

Polecamy:

Wakacje od ZUS – rewolucja w opłacaniu składek