Rejestrowanie na kasie fiskalnej usług noclegowych świadczonych poprzez platformy internetowe

Prowadzę jednoosobową działalność gospodarczą w zakresie świadczenia usług najmu krótkoterminowego. Często korzystam z pośredników typu booking.com czy Airbnb. Czy otrzymaną zapłatę powinienem nabić na kasę fiskalną w dacie otrzymania płatności przez platformę, czy w momencie, kiedy środki są przekazywane na mój rachunek firmowy? Przyjęcie płatności przez pośrednika jest równoznaczne w skutkach z przyjęciem płatności przez podatnika.

To oznacza, że środki, które wpłynęły do pośrednika, powinny być zewidencjonowane na kasie fiskalnej przez podatnika. Czy rejestrowanie na kasie fiskalnej usług noclegowych jest konieczne w każdym przypadku?

Obowiązek posiadania kasy fiskalnej w zakresie świadczenia usług zakwaterowania

Jak wynika z treści art. 111 ust. 1 ustawy VAT, podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani prowadzić ewidencję sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących. Zgodnie zaś z art. 111 ust. 3a pkt 1 ustawy VAT podatnicy prowadzący ewidencję sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących są obowiązani wystawić i wydać nabywcy paragon fiskalny lub fakturę z każdej sprzedaży:

1. w postaci papierowej lub
2. za zgodą nabywcy, w postaci elektronicznej, przesyłając ten dokument w sposób z nim uzgodniony, w tym przy użyciu systemu teleinformatycznego Szefa Krajowej Administracji Skarbowej pośredniczącego przy wydawaniu paragonów fiskalnych w postaci elektronicznej nabywcy, bez konieczności podawania jego danych osobowych.

Warto również odwołać się do treści §  6 ust. 1 pkt 1–2 rozporządzenia w sprawie kas rejestrujących, gdzie możemy przeczytać, że podatnicy, prowadząc ewidencję:

1. wystawiają i wydają nabywcy, bez jego żądania, paragon fiskalny podczas dokonywania sprzedaży, nie później niż z chwilą przyjęcia należności, bez względu na formę płatności, z zastrzeżeniem § 12; zamiast paragonu fiskalnego podatnicy mogą wystawić fakturę przy użyciu kasy i wydać ją nabywcy;
2. w przypadku otrzymania przed dokonaniem sprzedaży całości albo części należności (zapłaty):
1. w gotówce – wystawiają i wydają nabywcy, bez jego żądania, paragon fiskalny z chwilą jej otrzymania,
2. za pośrednictwem poczty, banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej, odpowiednio na rachunek bankowy podatnika lub na rachunek podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem – wystawiają i wydają nabywcy, bez jego żądania, paragon fiskalny niezwłocznie po jej uznaniu na rachunku podatnika, nie później niż z końcem miesiąca, w którym została uznana na rachunku podatnika, a jeżeli przed końcem tego miesiąca dokonano sprzedaży, nie później niż z chwilą jej dokonania.

Rejestrowanie na kasie fiskalnej usług noclegowych a moment powstania obowiązku podatkowego

Czynność ewidencjonowania obrotu na kasie fiskalnej związana jest z dokonaną przez podatnika sprzedażą i w tym zakresie należy odnieść się do odpowiednich regulacji stanowiących o powstaniu obowiązku podatkowego.

Zgodnie art. 19a ust. 1 ustawy VAT obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi. Ustawodawca w ustawie o VAT nie sprecyzował, co należy rozumieć przez moment wykonania usługi. Jednakże należy przyjąć, że momentem wykonania usługi jest moment faktycznego wykonania wszystkich działań i czynności składających się na nią. Moment powstania obowiązku podatkowego wymaga od wykonawcy danej usługi prawidłowego określenia momentu jej wykonania. 

W myśl natomiast art. 19a ust. 8 ustawy VAT, jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, w szczególności przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, wkład budowlany lub mieszkaniowy przed ustanowieniem spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w odniesieniu do otrzymanej kwoty.

Otrzymanie zaliczki lub przedpłaty wiąże się z przekazaniem kontrahentowi środków pieniężnych do jego dyspozycji. Cechą charakterystyczną zaliczki i przedpłaty jest to, że są one częścią należności wpłacaną z góry na poczet należności.

W sytuacji, gdy zaliczka na poczet przyszłej usługi noclegowej jest pobierana przez pośrednika (platformę internetową), pojawia się wątpliwość, czy takie zdarzenie generuje obowiązek podatkowy na mocy art. 19a ust. 8 ustawy VAT po stronie podatnika (który płatność może otrzymać od pośrednika w terminie późniejszym).

Wskażmy zatem, że moment powstania obowiązku podatkowego wymaga od wykonawcy danej usługi prawidłowego określenia momentu jej wykonania. Ustawa o VAT go nie definiuje ani w żaden sposób nie precyzuje, jakimi kryteriami należy posługiwać się dla jego określenia. Należy jednak wskazać, że o faktycznym wykonaniu usługi decyduje jej charakter. Z kolei o charakterze i o dacie jej wykonania decydują strony umowy cywilnoprawnej, chyba że moment ten jest określany przez obowiązujący przepis prawa regulujący zasady wykonywania danego rodzaju usług. 

Jak wskazuje treść interpretacji indywidualnej Dyrektora KIS z 24 marca 2021 roku (nr 0113-KDIPT1-3.4012.910.2020.3.MJ), strony mogą dowolnie kształtować treść umowy w granicach wyznaczonych przez obowiązujące przepisy prawa, w tym także przepisy prawa podatkowego. W związku z powyższym bez znaczenia jest to, jak strony (pośrednik i podatnika) umówiły się co do terminu, w którym płatności od klientów zostaną przekazane na konto bankowe podatnika, gdyż pomiędzy podatnikiem a pośrednikiem, jak to wynika z opisu analizowanej sprawy, nie dochodzi do sprzedaży.

Dalej Dyrektor KIS stwierdził, że w przypadku otrzymania przez pośrednika zaliczki na poczet świadczonych przez podatnika usług krótkotrwałego zakwaterowania obowiązek podatkowy powstanie zgodnie z art. 19a ust. 8 ustawy VAT – z chwilą jej otrzymania przez pośrednika, w odniesieniu do otrzymanej kwoty.

Przykład 1.

Pani Renata świadczy usługi zakwaterowania poprzez platformę booking.com. 25 listopada platforma pobrała zaliczkę w kwocie 450 zł. Usługa zakwaterowania trwała od 1 do 10 grudnia. Całość wynagrodzenia za usługę pani Renata otrzymała od platformy po jej wykonaniu, tj. 16 grudnia. Czy powinna była wystawić paragon dokumentujący pobranie przez booking.com zaliczki na poczet usługi? 

Biorąc pod uwagę zaprezentowane stanowisko fiskusa, otrzymanie przez pośrednika 25 listopada zaliczki powinno być udokumentowane paragonem fiskalnym. Nie ma w tym przypadku znaczenia, że przekazanie płatności pomiędzy podatniczką a platformą booking.com miało miejsce dopiero 16 grudnia.

Odpowiadając zatem na postawione przez podatnika pytanie, należy wskazać, że moment faktycznego otrzymania środków pieniężnych od pośrednika jest obojętny podatkowo, jeżeli chodzi o powstanie obowiązku podatkowego w podatku VAT oraz konieczność zewidencjonowania zaliczki na kasie fiskalnej.