Celem wprowadzenia instytucji zgłaszania schematów podatkowych jest dostarczenie administracji skarbowej informacji, która będzie wykorzystywana przez organy podatkowe do poprawy jakości systemu podatkowego. Dostarczane informacje umożliwią również szybką reakcję w postaci ewentualnych zmian legislacyjnych. Stanowi to swego rodzaju trzymanie „ręki na pulsie” przez organy podatkowe i zapobieganie unikaniu opodatkowania przez podmioty gospodarcze. Jakie wyróżniamy rodzaje schematów podatkowych?
Rodzaje schematów podatkowych
Oczywiście warto podkreślić, że wystąpienie u danego podatnika schematu podatkowego nie powinno jednak być postrzegane jako sytuacja niewłaściwa lub naganna. Uznanie uzgodnienia za schemat podatkowy nie jest jednoznaczne z objęciem tego uzgodnienia zakresem zastosowania klauzuli ogólnej przeciwko unikaniu opodatkowania lub szczególnych regulacji przeciwdziałających unikaniu opodatkowania.
MDR rozróżnia 3 rodzaje schematów, które podlegają obowiązkowi przekazywania informacji:
- schemat podatkowy,
- schemat podatkowy standaryzowany,
- schemat podatkowy transgraniczny.
Przez schemat podatkowy rozumie się uzgodnienie, które:
- spełnia kryterium głównej korzyści oraz ma ogólną cechę rozpoznawczą,
- ma szczególną cechę rozpoznawczą,
- ma inną szczególną cechę rozpoznawczą.
Wobec tego, aby można było mówić o schemacie podatkowym, musi zaistnieć więc 1 z następujących przypadków:
- w przypadku lit. a): uzgodnienie spełnia kryterium głównej korzyści oraz ma ogólną cechę rozpoznawczą (użycie łącznika „oraz” oznacza, że obie wymienione przesłanki muszą zostać spełnione łącznie);
- w przypadku lit. b): uzgodnienie ma szczególną cechę rozpoznawczą (w tej sytuacji nie musi być spełnione kryterium głównej korzyści);
- w przypadku lit. c): uzgodnienie ma inną szczególną cechę rozpoznawczą (w tej sytuacji nie musi być spełnione kryterium głównej korzyści).
Natomiast przez schemat podatkowy transgraniczny rozumie się uzgodnienie, które spełnia kryterium transgraniczne oraz:
- spełnia kryterium głównej korzyści oraz ma którąkolwiek z ogólnych cech rozpoznawczych, o których mowa w § 1 pkt 6 lit. a-h Ordynacji podatkowej, lub
- ma szczególną cechę rozpoznawczą.
Z informacji podanych na stronie podatki.gov.pl wynika, że: „Schemat podatkowy oraz schemat podatkowy transgraniczny mogą być jednocześnie schematem podatkowym standaryzowanym. O standaryzacji schematu świadczy to, że można go wdrożyć lub udostępnić u więcej niż jednego korzystającego bez konieczności dokonywania zmiany jego istotnych założeń”.
Kogo dotyczą MDR?
Wśród kategorii podmiotów, których dotyczy obowiązek raportowy, są promotor, korzystający i wspomagający.
Przez promotora rozumie się osobę fizyczną, osobę prawną lub jednostkę organizacyjną niemającą osobowości prawnej, w szczególności doradcę podatkowego, adwokata, radcę prawnego, pracownika banku lub innej instytucji finansowej doradzającego klientom, również w przypadku gdy podmiot ten nie posiada miejsca zamieszkania, siedziby ani zarządu na terytorium kraju, która opracowuje, oferuje, udostępnia lub wdraża uzgodnienie bądź zarządza wdrażaniem uzgodnienia. Podsumowując, promotor:
- opracowuje uzgodnienie,
- oferuje uzgodnienie,
- udostępnia opracowane uzgodnienie,
- wdraża opracowane uzgodnienie,
- zarządza wdrażaniem uzgodnienia.
Za korzystającego należy uznać osobę fizyczną, osobę prawną lub jednostkę organizacyjną niemającą osobowości prawnej, której udostępniane jest, lub u której wdrażane jest uzgodnienie, lub która jest przygotowana do wdrożenia uzgodnienia bądź dokonała czynności służącej wdrożeniu takiego uzgodnienia. Podsumowując, korzystający jest podmiotem:
- któremu udostępniane jest uzgodnienie,
- u którego wdrażane jest uzgodnienie,
- który jest przygotowany do wdrożenia uzgodnienia,
- który dokonał czynności służącej wdrożeniu uzgodnienia.
W przypadku wspomagającego osobę fizyczną, osobę prawną lub jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, w szczególności biegłego rewidenta, notariusza, osobę świadczącą usługi prowadzenia ksiąg rachunkowych, księgowego lub dyrektora finansowego, bank lub inną instytucję finansową, a także ich pracownika, która przy zachowaniu staranności ogólnie wymaganej w dokonywanych czynnościach, przy uwzględnieniu zawodowego charakteru działalności, obszaru specjalizacji oraz przedmiotu wykonywanych czynności, podjęła się udzielić, bezpośrednio lub za pośrednictwem innych osób, pomocy, wsparcia lub porad dotyczących opracowania, wprowadzenia do obrotu, organizowania, udostępnienia do wdrożenia lub nadzorowania wdrożenia uzgodnienia.
Termin udostępnienia Szefowi Krajowej Administracji Skarbowej informacji MDR
Zgodnie z art. 86b ust. 1 Ordynacji podatkowej, promotor przekazuje Szefowi Krajowej Administracji Skarbowej informację o schemacie podatkowym w terminie 30 dni od dnia następnego po udostępnieniu schematu podatkowego, od następnego dnia po przygotowaniu do wdrożenia schematu podatkowego lub od dnia dokonania pierwszej czynności związanej z wdrażaniem schematu podatkowego – w zależności od tego, które z tych zdarzeń nastąpi wcześniej.
Co istotne, nie stanowi naruszenia obowiązku zachowania prawnie chronionej tajemnicy zawodowej:
- przekazanie informacji o schemacie podatkowym w sytuacji, w której przekazujący tę informację został zwolniony z obowiązku jej zachowania;
- przekazanie informacji o schemacie podatkowym standaryzowanym;
- przesłanie do Szefa Krajowej Administracji Skarbowej informacji, o której mowa w art. 86b § 6 Ordynacji podatkowej.
Zgodnie z art. 86c § 1 Ordynacji podatkowej korzystający przekazuje Szefowi Krajowej Administracji Skarbowej informację o schemacie podatkowym w terminie 30 dni od dnia następującego po udostępnieniu mu schematu podatkowego, przygotowaniu przez niego schematu podatkowego do wdrożenia lub od dnia dokonania pierwszej czynności związanej z wdrażaniem schematu podatkowego przez korzystającego, w zależności od tego, które z tych zdarzeń nastąpi wcześniej.
Natomiast wspomagający, który powinien wypełnić obowiązki w zakresie MDR, jest uzależniony od typu obowiązku, a termin jego wykonania wynosi:
- 5 dni roboczych od dnia, w którym wspomagający powziął lub powinien był powziąć wątpliwości, że uzgodnienie może stanowić schemat podatkowy;
- 30 dni po dniu, w którym wspomagający udzielił bezpośrednio lub za pośrednictwem innych osób, pomocy, wsparcia lub porad dotyczących opracowania, wprowadzenia do obrotu, organizowania, udostępnienia do wdrożenia lub nadzorowania wdrożenia schematu podatkowego, jeśli dostrzegł lub powinien był dostrzec, że uzgodnienie, w odniesieniu do którego jest wspomagającym, stanowi schemat podatkowy.
