Skład celny wykorzystywany jest przez podmioty dokonujące obrotu z podmiotami z krajów trzecich. Importerzy korzystają z procedury celnej, ze względu na to, iż daje ona bowiem możliwość odroczenia w czasie zapłaty należności celno-podatkowych.
Skład celny - jego funkcje
Z gospodarczego punktu widzenia skład celny spełnia w systemie obrotu towarowego z zagranicą istotne funkcje wpływające na poprawę efektywności ekonomicznej prowadzonej działalności gospodarczej. Instytucję składu celnego można rozpatrywać w dwóch płaszczyznach. Umożliwia ona zawieszenie płatności cła i podatków w odniesieniu do towarów nieunijnych przeznaczonych do dopuszczenia do obrotu na obszarze celnym Unii Europejskiej (funkcja zawieszenia płatności). Towary nieunijne objęte procedurą składowania celnego nie podlegają należnościom celnym przywozowym ani środkom polityki handlowej. Skład celny stanowi ogniwo pośrednie w reeksporcie towarów sprowadzanych z państw trzecich i przeznaczonych do powrotnego wywozu (funkcja reeksportowa). Towary nieunijne objęte procedurą składowania celnego nie muszą być, w celu zamknięcia procedury, dopuszczane do obrotu na obszarze celnym Unii Europejskiej. Jeżeli jest to uzasadnione potrzebą gospodarczą, mogą one zostać powrotnie wywiezione. Nie ma wówczas potrzeby uiszczania należności celnych i podatkowych.
Rodzaje składów celnych
Wyróżniamy dwa rodzaje składów celnych. Pierwszy to publiczny skład celny, czyli skład o charakterze usługowym, z którego może korzystać każda osoba. Towary są w nim składowane na podstawie umowy zawartej między osobą uprawnioną do korzystania z procedury i prowadzącym skład. Zawierana jest ona zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego. W publicznym składzie celnym mogą być również składowane towary przez prowadzącego skład. Wyróżniamy trzy typy publicznych składów celnych.
Ponadto są także składy prywatne, czyli miejsca przeznaczone do składowania towarów tylko przez prowadzącego taki skład celny. Tym samym w takim składzie celnym towary nie mogą być składowane przez każdą osobę.
Skład celny - ewidencja towarów
Prowadzący skład celny lub osoba uprawniona do korzystania z procedury są zobowiązani do prowadzenia ewidencji towarów objętych procedurą składowania celnego. Powyższa ewidencja musi być zatwierdzona przez organ celny. Wpisów do niej należy dokonywać niezwłocznie po wystąpieniu zdarzenia podlegającego rejestracji. Może być prowadzona w sposób tradycyjny, tj. książkowy albo z zastosowaniem technik elektronicznych, tj. za pomocą programów informatycznych. W przypadku prowadzenia ewidencji w formie pisemnej, przed przystąpieniem do jej wypełniania, karty ewidencji powinny być przeszyte, a strony ponumerowane. Organ celny opatruje przeszycie plombą, a na ostatniej stronie ewidencji wpisuje liczbę jej stron. Program komputerowy wykorzystywany do jej prowadzenia musi być zatwierdzony przez organy podatkowe.
Stosowany program powinien umożliwiać:
-
wgląd w treść przetwarzanych danych i zapewniać ich ochronę przed zniekształceniem lub utratą;
-
dokonywanie korekty danych, z zachowaniem historii wpisów oraz informacji o dacie dokonania korekty;
-
zabezpieczenie wpisów przed usunięciem;
-
uzyskanie wydruku danych według kryteriów określonych przez organ celny;
-
archiwizację danych na nośnikach zewnętrznych.
Umieszczenie towarów w składzie celnym – opodatkowanie
Umieszczenie w składzie celnym towarów objętych procedurą składowania celnego, wprowadzonych do składu celnego na terytorium kraju spoza Unii Europejskiej, podlega przepisom krajowej ustawy o VAT. Powyższa czynność jest traktowana jako import towarów. Zgodnie z art. 2 pkt 7 ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2017 r. poz. 1221 z późn. zm.), dalej jako „ustawa o VAT”, rozumie się przez to przywóz towarów z terytorium państwa trzeciego na terytorium Unii Europejskiej. Zgodnie z art. 26a ust.1 ustawy miejscem importu towarów jest terytorium państwa członkowskiego, na którym towary znajdują się w momencie ich wprowadzenia na terytorium Unii Europejskiej. Jednakże na podstawie art. 26a ust. 2 pkt 3 ustawy o VAT w przypadku, gdy towary zostaną objęte procedurą składowania celnego, miejscem importu takich towarów jest terytorium państwa członkowskiego, na którym towary te przestaną podlegać tym procedurom. Tym samym import towarów wprowadzonych do składu celnego jest czynnością opodatkowaną podatkiem od towarów i usług, w odniesieniu do tej czynności nie powstaje obowiązek podatkowy. W świetle art. 19a ust. 9 ustawy o VAT obowiązek podatkowy z tytułu importu towarów powstaje z chwilą powstania długu celnego. Natomiast w przypadku objęcia towarów m.in. procedurą składowania celnego, jeżeli od towarów tych pobierane są opłaty wyrównawcze lub opłaty o podobnym charakterze, obowiązek podatkowy z tytułu importu towarów powstaje z chwilą wymagalności tych opłat (vide art. 19a ust. 11 ustawy o VAT).
Sprzedaż towarów ze składu celnego
Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają:
-
odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
-
eksport towarów;
-
import towarów;
-
wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
Powyższy przepis ustawy podatkowej implementuje do polskiego porządku prawnego m.in. przepis art. 2 ust. 1 lit. a i lit. d dyrektywy 2006/112/WE Rady.
Towarami są - w myśl art. 2 pkt 6 ustawy o VAT - rzeczy ruchome oraz wszelkie postacie energii, budynki, budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty.
Zatem, co do zasady, sprzedaż towaru w składzie celnym, należącym w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług do terytorium kraju, na rzecz podmiotu z jednego z państw nienależących do Wspólnoty - i w efekcie wywóz towarów ze składu celnego do krajów spoza Wspólnoty - podlega pod regulacje przepisów o podatku od towarów i usług
W konsekwencji sprzedaż towarów dokonana na terenie składu celnego podlega opodatkowaniu tym podatkiem. Fakt, że przedmiotem tej sprzedaży są towary niewspólnotowe, w stosunku do których nie powstał obowiązek podatkowy z tytułu importu towarów (objęte procedurą składu celnego), nie ma znaczenia dla opodatkowania podatkiem takiej sprzedaży.
Podsumowując, sprzedaż towarów dokonana ze składu celnego podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Przepisy ustawy o VAT nie wyłączają powyższej sprzedaży jako niepodlegającej opodatkowaniu. Tym samym w przypadku gdy skład celny znajduje się na terytorium Polski, sprzedaż dokonana z tego składu jest czynnością dokonaną na terytorium kraju. Sprzedaż ta podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w naszym kraju
