Tarcza Finansowa jest częścią programu Polskiego Funduszu Rozwoju (tzw. PFR), z którego przedsiębiorcy dotknięci negatywnymi skutkami ekonomicznymi wywołanymi koronawirusem mogą czerpać środki finansowe. Jest to bardzo atrakcyjna opcja finansowania działalności, ponieważ po spełnieniu określonych warunków, związanych m.in. ze stanem zatrudnienia, ma charakter jedynie częściowo zwrotnej subwencji. Sprawdźmy, jak liczony jest stan zatrudnienia w Tarczy Finansowej w przypadku mikroprzedsiębiorców!
Kim jest mikroprzedsiębiorca?
Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy Prawo Przedsiębiorców mikroprzedsiębiorcą określa się przedsiębiorcę, który w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat spełniał łącznie dwa warunki:
- zatrudniał średniorocznie mniej niż 10 pracowników oraz
- osiągał roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 2 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 2 milionów euro.
Oznacza to, że mikroprzedsiębiorcą jest również podatnik samozatrudniony, który nie zatrudnia innych pracowników, jeżeli jego obroty lub sumy aktywów bilansu nie przekroczyły 2 milionów euro.
W warunkach programu Tarczy Finansowej pojęcie mikroprzedsiębiorcy nieco różni się od definicji ustawy. Beneficjentem programu może być bowiem mikroprzedsiębiorca rozumiany jako podmiot, który zatrudnia co najmniej 1 pracownika oraz którego roczny obrót lub suma aktywów bilansu nie przekroczyły 2 milionów euro.
Przykład 1.
Pan Łukasz prowadzi warsztat samochodowy. Nie zatrudnia pracowników i jest czynnym podatnikiem VAT. W związku z tym, że jego roczny obrót ze sprzedaży nie przekracza kwoty 2 milionów euro, posiada on status mikroprzedsiębiorcy. Czy pan Łukasz może ubiegać się o subwencję pochodzącą z Tarczy Finansowej?
Stan zatrudnienia w Tarczy Finansowej jest jednym z warunków, jakie brane są pod uwagę przy ustalaniu statusu przedsiębiorcy na potrzeby programu. W związku z tym, że pan Łukasz nie zatrudnia żadnego pracownika, nie posiada statusu mikrofirmy według warunków określonych w Tarczy Finansowej i nie może ubiegać się o subwencję.
Na jaki dzień weryfikuje się stan zatrudnienia w Tarczy Finansowej przy weryfikacji statusu firmy?
Aby skorzystać z subwencji od PFR, należy wskazać we wniosku m.in. stan zatrudnienia pracowników. Przy weryfikacji spełnienia warunków uprawniających do skorzystania z subwencji stan zatrudnienia w Tarczy Finansowej ustala się na dzień 31 grudnia 2019 r. Oznacza to, że przedsiębiorcy, którzy na skutek pandemii zmuszeni byli dokonać redukcji etatów w 2020 r., również mogą skorzystać z subwencji, jeżeli na 31 grudnia 2019 r. zatrudniali pracowników (oczywiście po spełnieniu pozostałych warunków, o czym więcej w artykule: Tarcza Finansowa, czyli wsparcie finansowe dla mikro-, małych, średnich i dużych firm!).
Przykład 2.
Pani Katarzyna prowadzi salon kosmetyczny. W listopadzie 2019 r. zatrudniła pracowników w związku z dynamicznym rozwojem działalności. Na 31 grudnia 2019 r. stan zatrudnienia w jej firmie wynosił 8 pracowników. W związku z ograniczeniem działalności na skutek obostrzeń dla branży usługowej wprowadzonych przez rząd pani Katarzyna zmuszona była zwolnić 7 pracowników od 1 kwietnia 2020 r. Czy składając wniosek o subwencję z Tarczy Finansowej, pani Katarzyna posiada status mikroprzedsiębiorcy?
W związku z tym, że stan zatrudnienia w Tarczy Finansowej ustalany jest na dzień 31 grudnia 2019 r., redukcja etatów w kwietniu 2020 r. nie będzie miała wpływu na status przedsiębiorstwa pani Katarzyny. Jeżeli na 31 grudnia 2020 r. zatrudniała przynajmniej 1 i jednocześnie mniej niż 10 pracowników, a suma obrotów lub aktywów bilansu nie przekroczyła 2 milionów euro, pani Katarzyna posiada status mikrofirmy i może co do zasady ubiegać się o subwencję z Tarczy Finansowej.
Jak ustalić liczbę pracowników na etapie ustalania przynależności do grupy mikrofirmy?
W przewodniku dla mikro, małych i średnich firm po Tarczy Finansowej PFR została zawarta definicja pracownika. Zgodnie z nią pracownikiem jest osoba zatrudniona na umowę o pracę, która nie przebywa na urlopie macierzyńskim, ojcowskim, rodzicielskim, wychowawczym. Zatrudnienie na część etatu nie wyklucza osoby z grupy pracowników.
Przykład 3.
Pan Aleksander od dwóch lat zatrudnia 1 pracownika na umowę o pracę w wymiarze 0,5 etatu. Czy pan Aleksander posiada status mikrofirmy na potrzeby Tarczy Finansowej?
W sytuacji, gdy pan Aleksander zatrudnia 1 pracownika na umowę o pracę (bez względu na wymiar etatu), a jego obrót ze sprzedaży lub suma aktywów bilansu nie przekracza 2 milionów euro, posiada on status mikroprzedsiębiorcy na potrzeby Tarczy Finansowej.
Co więcej, pracownicy, którzy są uwzględniani przy weryfikacji statusu mikrofirmy, muszą być zgłoszeniu do ZUS z kodami ubezpieczenia takimi jak:
- 0110 – pracownik podlegający ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu;
- 0111 – pracownik podlegający ubezpieczeniom społecznym i z mocy przepisów szczególnych niepodlegający ubezpieczeniu zdrowotnemu;
- 0125 – pracownik podlegający ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu, opłacający składki na własne ubezpieczenia w przypadku określonym w art. 109 rozporządzenia Rady (EWG) nr 574/72;
- 0126 – pracownik podlegający ubezpieczeniom społecznym i z mocy przepisów szczególnych niepodlegający ubezpieczeniu zdrowotnemu, opłacający składki na własne ubezpieczenia w przypadku określonym w art. 109 rozporządzenia Rady (EWG) nr 574/72 albo w art. 21 ust. 2 rozporządzenia Rady (WE) nr 987/2009.
Przykład 4.
Pani Emilia 31 grudnia 2019 r. zatrudnia 4 pracowników na umowę-zlecenie. Od 1 stycznia 2020 r. zwiększyła stan zatrudnienia i obecnie zatrudnia 4 pracowników na umowę-zlecenie i 2 pracowników na umowę o pracę. Czy pani Emilia może ubiegać się o subwencję z Tarczy Finansowej?
Stan zatrudnienia w Tarczy Finansowej ustala się na 31 grudnia 2019 r. W tym dniu pani Emilia zatrudniała 4 osoby na umowę-zlecenie. Zgodnie z kryterium stanu zatrudnienia w Tarczy Finansowej pani Emilia w tym dniu nie zatrudniała żadnego pracownika, a więc nie posiada ona statusu mikrofirmy i nie może ubiegać się o subwencję z Tarczy Finansowej.
Przykład 5.
Pan Michał prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą i 31 grudnia 2019 r. zatrudniał 6 osób na umowę o pracę i 6 osób na umowę-zlecenie. Łącznie do ZUS zgłosił 12 pracowników. Czy w związku z tym pan Michał posiada status mikrofirmy i może skorzystać z subwencji pochodzącej z Tarczy Finansowej?
Stan zatrudnienia w Tarczy Finansowej obejmuje wyłącznie osoby zatrudnione na umowę o pracę. Oznacza to, że w sytuacji, gdy pan Michał na dzień 31 grudnia 2019 roku zatrudniał 6 pracowników na umowę o pracę oraz suma obrotów lub aktywów bilansu nie przekroczyła 2 milionów euro, posiada on status mikrofirmy.
Przykład 6.
Pan Jan prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą i zatrudnia na umowę o pracę 11 pracowników, przy czym na dzień 31 grudnia 2019 roku 2 pracownice przebywają na urlopie macierzyńskim, a jeden przebywa na urlopie wychowawczym. Czy stan zatrudnienia w firmie pana Jana uprawnia go do skorzystania z subwencji Tarczy Finansowej?
Tak, ponieważ w momencie ustalania przynależności do grupy mikrofirmy pracownikiem określa się osoby zatrudnione na umowę o pracę, które nie przebywają m.in. na urlopie wychowawczym i macierzyńskim. Oznacza to, że 31 grudnia 2019 r. pan Jan zatrudniał 8 pracowników.
Jak ustalić liczbę pracowników na etapie ustalania wysokości i prawa do umorzenia subwencji?
Stan zatrudnienia w Tarczy Finansowej różni się w zależności od etapu:
- weryfikacji statusu przedsiębiorstwa,
- ustalenia kwoty subwencji i badania prawa do umorzenia subwencji.
W przypadku określania kwoty subwencji stan zatrudnienia w Tarczy Finansowej nie może być wyższy niż ustalony:
- na ostatni dzień miesiąca odpowiadającego miesiącowi złożenia wniosku w roku poprzednim lub
- 31 grudnia 2019 r.
w zależności od decyzji mikroprzedsiębiorcy.
W przypadku ustalania wysokości kwoty subwencji dla mikrofirmy pracownikiem określa się osobę zatrudnioną na podstawie umowy o pracę oraz na podstawie umowy cywilnoprawnej, np. umowy-zlecenia, zgłoszoną do ZUS z kodami ubezpieczeń 0110, 0111, 0125, 0126. W odróżnieniu od etapu weryfikacji statusu przedsiębiorstwa pracownikiem jest również osoba przebywająca na urlopie macierzyńskim, ojcowskim, rodzicielskim, wychowawczym, chorobowym itd. Dodatkowo, bez względu na to, czy osoba przebywająca na urlopie była wcześniej zatrudniona na część etatu, na potrzeby ustalenia stanu zatrudnienia traktowana jest jako pracownik zatrudniony na cały etat.
Przykład 7.
Pani Natalia zatrudnia na 31 grudnia 2019 r. 11 pracowników zgłoszonych do ZUS, z czego 3 pracownice przebywają na urlopie macierzyńskim. 4 maja 2020 r. składa wniosek o subwencję z Tarczy Finansowej i do tego dnia stan zatrudnienia nie uległ zmianie. Jak ustalić stan zatrudnienia w Tarczy Finansowej na potrzeby weryfikacji statusu przedsiębiorstwa i kwoty subwencji?
W związku z tym, że przy ustalaniu statusu mikrofirmy pracownikiem nie jest osoba przebywająca na urlopie macierzyńskim, pani Natalia zatrudnia 8 pracowników, a więc posiada status mikrofirmy, jeżeli suma obrotów lub aktywów bilansu nie przekroczyła 2 milionów euro. Natomiast weryfikując liczbę pracowników przy ustaleniu kwoty subwencji, pani Natalia powinna uwzględnić wszystkie osoby zatrudnione na umowę o pracę, a więc 11 pracowników.
Na etapie ustalania wysokości subwencji oraz weryfikacji kryterium umorzenia otrzymanych środków pojęcie pracownika wchodzącego w stan zatrudnienia w Tarczy Finansowej ulega poszerzeniu o osoby współpracujące oraz o pracowników zatrudnianych na podstawie umów cywilnoprawnych, np. na podstawie umowy-zlecenia, które były zgłoszone do ubezpieczenia społecznego na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc złożenia wniosku. Co więcej, aby osoba współpracująca mogła zostać uwzględniona w stanie zatrudnienia, musi być zgłoszona do ZUS z kodem ubezpieczenia: 0411, 0417, 0426, 0428, 0200, 2241, 2242, 0511, 0545, 1240, 1211.
Przykład 8.
Pani Marta na ostatni dzień miesiąca przed złożeniem wniosku o subwencję zatrudnia:
- 2 osoby na umowę o pracę na 0,5 etatu każda,
- 1 osobę na umowę o pracę na 0,5 etatu, która przebywa na urlopie wychowawczym,
- 2 osoby na umowy-zlecenia,
- 1 osobę zatrudnioną na umowę o dzieło,
- 1 osobę współpracującą.
Wszyscy pracownicy oraz osoba współpracująca oprócz osoby zatrudnionej na umowę o dzieło zostały zgłoszone do ZUS. Jak należy weryfikować stan zatrudnienia w firmie pani Marty w przypadku ubiegania się o subwencję oraz ewentualne umorzenie?
Pani Marta może ubiegać się o subwencję dla 4 osób:
- 2 osoby zatrudnione na umowę o pracę na 0,5 etatu każda to razem 1 etat,
- 1 osoba zatrudniona na umowę o pracę na 0,5 etatu, która przebywa na urlopie wychowawczym uznawana jest jako zatrudniona na 1 etat,
- 2 osoby na umowy-zlecenia to razem 2 etaty,
- 1 osoba zatrudniona na umowę o dzieło nie spełnia definicji pracownika, ponieważ nie została zgłoszona do ZUS.
W przypadku ubiegania się o umorzenie subwencji stan zatrudnienia wzrośnie o osobę współpracującą, ponieważ została zgłoszona do ZUS i traktowana jest jako osoba zatrudniona na 1 etat, a więc stan zatrudnienia będzie wynosił 5 osób.
Podsumowując, środki przyznawane z Polskiego Funduszu Rozwoju w ramach Tarczy Finansowej stanowią duże wsparcie dla przedsiębiorców. Należy mieć jednak na uwadze, że subwencja ta nie jest skierowana do wszystkich przedsiębiorców. Przez zawiłą definicję pracownika na różnym etapie weryfikacji stanu zatrudniania w Tarczy Finansowej przedsiębiorcy mogą popełniać błędy. Może się również okazać, że pomimo zatrudniania np. 4 pracowników, za których opłacany jest co miesiąc ZUS, przedsiębiorca nie posiada statusu mikrofirmy, a tym samym nie może ubiegać się o subwencję z Tarczy Finansowej.
