Prowadzenie działalności gospodarczej w dobie pandemii wiąże się z koniecznością stałego dbania o zdrowie pracowników. W związku z tym coraz częściej pracodawcy decydują się kierować swoich pracowników na testy wykrywające COVID-19 i dodatkowo finansują tego rodzaju wydatek. W świetle takich okoliczności należy się zastanowić, czy test na COVID może stanowić koszt podatkowy w prowadzonej działalności.
Test na COVID jako wydatek spełniający kryterium kosztu podatkowego
W pierwszej kolejności trzeba przeanalizować, jakie warunki muszą być spełnione, aby zakup testu na COVID mógł stanowić dla pracodawcy koszt podatkowy.
Jak podaje ogólna definicja kosztów zawarta w art. 22 ust. 1 ustawy PIT, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 tej ustawy.
-
pozostawać w związku przyczynowo-skutkowym z przychodem lub źródłem przychodu;
-
być poniesiony w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu;
-
nie znajdować się na liście kosztów nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów wymienionych w art. 23 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych;
-
mieć charakter definitywny, tzn. wydatek nie został podatnikowi zwrócony w żaden sposób;
-
być właściwie udokumentowany.
Podstawową materią kosztów podatkowych jest występowanie związku poniesionego wydatku z przychodem z prowadzonej działalności gospodarczej. Poniesienie wydatku ma lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu, czy też zachowanie albo zabezpieczenie źródła tego przychodu.
Po pierwsze wskażmy, że wydatek na zakup testu na COVID nie został wymieniony w negatywnym katalogu zawartym w art. 23 ust. 1 ustawy PIT. W konsekwencji należy przedstawiony wydatek badać na podstawie kryteriów określonych w art. 22 ust. 1.
W tym zakresie wskażmy, że zawarte w ustawie pojęcie „koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodu” oznacza, że podatnik ma możliwość odliczenia dla celów podatkowych wszelkich wydatków, pod tym jednakże warunkiem, że wykaże, iż poniósł określony wydatek, który ma związek z prowadzoną działalnością gospodarczą, a jego poniesienie miało lub mogło mieć bezpośredni wpływ na wielkość osiągniętego przychodu bądź też ma służyć zachowaniu lub zabezpieczeniu źródła przychodów.
Przenosząc powyższe na grunt omawianej problematyki, możemy stwierdzić, że wydatki na testy na COVID dla pracowników spełniają kryterium związku z prowadzoną działalnością gospodarczą.
Dbałość o zdrowie pracowników przyczynia się bowiem do sprawnego funkcjonowania przedsiębiorstwa. Ponadto możemy wskazać, że monitorowanie stanu epidemicznego panującego w zakładzie pracy wpływa na ciągłość pracy i zmniejsza ryzyko zamknięcia przedsiębiorstwa z powodu wybuchu ogniska zakażeń.
Test na COVID sfinansowany przez pracodawcę a przychód pracownika
Jak wskazuje treść art. 12 ust. 1 ustawy PIT, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.
W kontekście powyższego przepisu należy zauważyć, że przychodem pracownika ze stosunku pracy są nie tylko wynagrodzenia pieniężne, lecz także wszelkie świadczenia o charakterze nieodpłatnym.
W związku z tym pojawia się pytanie, czy sfinansowanie przez pracodawcę testu na COVID powoduje powstanie po stronie pracownika przychodu z tytułu nieodpłatnych świadczeń.
Odpowiadając zatem na postawione pytanie, należy oprzeć się na treści wyroku TK z 8 lipca 2014 roku (sygn. akt K 7/13). Na jego podstawie za przychód pracownika mogą być uznane nieodpłatne świadczenia, które:
-
zostały spełnione za zgodą pracownika (skorzystał z nich w pełni dobrowolnie);
-
zostały spełnione w jego interesie (a nie w interesie pracodawcy) i przyniosły mu korzyść w postaci powiększenia aktywów lub uniknięcia wydatku, który musiałby ponieść;
-
mają wymierną wartość przypisaną indywidualnemu pracownikowi (świadczenie nie jest dostępne w sposób ogólny dla wszystkich podmiotów).
W świetle powyższego należy wskazać, że wydatek na test na COVID dla pracownika jest ponoszony w interesie pracodawcy, a nie pracownika. To pracodawca bowiem chce zachować ciągłość działania przedsiębiorstwa. Wykonywanie testów zapobiega rozprzestrzenianiu się choroby w zakładzie pracy oraz zmniejsza ryzyko absencji pracowników.
Test na COVID w przypadku osoby prowadzącej JDG
Pewne wątpliwości mogą się pojawić, jeżeli mówimy o sfinansowaniu wydatku na test COVID przez podatnika prowadzącego jednoosobową działalność gospodarczą.
W takiej sytuacji pojawia się bowiem pytanie o sposób rozdzielenia wydatku firmowego od wydatku osobistego.
Przypomnijmy, że odpowiednia kwalifikacja jest bardzo istotna w kontekście możliwości ujęcia wydatku w kosztach podatkowych. Trzeba bowiem wskazać, że wydatki o charakterze osobistym dotyczące prywatnej sfery życia podatnika, nie mają związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, w związku z czym nie mogą stanowić kosztu uzyskania przychodu. Wydatek ten nie jest ukierunkowany na osiągnięcie przychodów lub zachowanie albo zabezpieczenie ich źródła.
Naturalnie każdy wydatek powinien być rozpatrywany indywidualnie, a badanie powinno obejmować, czy dany rodzaj wydatku pozostaje w związku z działalnością przedsiębiorstwa i nie stanowi wydatków ponoszonych na cele osobiste podatników.
Oceniając przypadek, w którym podatnik prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą i ponosi wydatek na test COVID, należy uznać, że są w tym przypadku spełnione przesłanki do kwalifikacji jako koszt uzyskania przychodu.
Należy podkreślić, że zastosowanie znajdują te same argumenty, które odnoszą się do pracodawcy. Poniesienie wydatku na test na COVID wykazuje związek z prowadzoną działalnością gospodarczą w tym znaczeniu, że przedsiębiorca w ten sposób monitoruje swój stan zdrowia, zabezpiecza się przed absencją w zakresie wykonywania czynności w ramach działalności gospodarczej oraz chroni przed utratą dochodów firmowych.
Podsumowując tematykę ujmowania testu na COVID w kosztach uzyskania przychodu, należy wskazać, że zarówno dla pracodawcy finansującego wydatek pracownikowi, jak i dla przedsiębiorcy prowadzącego JDG jest możliwe ujęcie tego rodzaju wydatku w kosztach podatkowych.
