Jedną z preferencji podatkowych w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych jest ulga termomodernizacyjna. Z treści przepisów ustawy o PIT wynika, że jednym z warunków zastosowania tej ulgi jest jej właściwe udokumentowanie. W związku z powyższym warto zastanowić się, jakie konkretnie dokumenty musi mieć podatnik chcący skorzystać z ulgi termomodernizacyjnej.
Ulga termomodernizacyjna - podstawowe zasady działania
Zgodnie z art. 26h ust. 1 ustawy o PIT podatnik będący właścicielem lub współwłaścicielem budynku mieszkalnego jednorodzinnego ma prawo odliczyć od podstawy obliczenia podatku wydatki poniesione w roku podatkowym na materiały budowlane, urządzenia i usługi, związane z realizacją przedsięwzięcia termomodernizacyjnego w tym budynku, określone w przepisach wydanych na podstawie ust. 10, które zostanie zakończone w okresie 3 kolejnych lat, licząc od końca roku podatkowego, w którym poniesiono pierwszy wydatek.
W myśl ww. przepisu adresatami ulgi termomodernizacyjnej są podatnicy podatku dochodowego opłacający podatek według skali podatkowej, 19% stawki podatku oraz opłacający ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, będący właścicielami lub współwłaścicielami jednorodzinnych budynków mieszkalnych, ponoszący wydatki na realizację przedsięwzięć termomodernizacyjnych. Ponadto odliczenie przysługuje pod warunkiem zakończenia przedsięwzięcia termomodernizacyjnego w okresie do 3 kolejnych lat, licząc od końca roku podatkowego, w którym poniesiono pierwszy wydatek.
Katalog wydatków podlegających odliczeniu znajduje się w załączniku do Rozporządzenia Ministra Inwestycji i Rozwoju z dnia 21 grudnia 2018 roku w sprawie określenia wykazu rodzajów materiałów budowlanych, urządzeń i usług związanych z realizacją przedsięwzięć termomodernizacyjnych.
W myśl art. 26h ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych kwota odliczenia nie może przekroczyć 53 000 zł w odniesieniu do wszystkich realizowanych przedsięwzięć termomodernizacyjnych w poszczególnych budynkach, których podatnik jest właścicielem lub współwłaścicielem.
Stosownie do art. 26h ust. 3 ww. ustawy wysokość wydatków ustala się na podstawie faktur wystawionych przez podatnika podatku od towarów i usług niekorzystającego ze zwolnienia od tego podatku. Jeżeli poniesione wydatki były opodatkowane podatkiem od towarów i usług, za kwotę wydatku uważa się wydatek wraz z podatkiem od towarów i usług, o ile podatek ten nie został odliczony na podstawie ustawy o podatku od towarów i usług. Za datę poniesienia wydatku uważa się dzień wystawienia faktury. (art. 26h ust. 4 ww. ustawy). Natomiast odliczenia dokonuje się w zeznaniu za rok podatkowy, w którym poniesiono wydatki.
Reasumując, ulga termomodernizacyjna przysługuje właścicielowi lub współwłaścicielowi istniejącego już budynku mieszkalnego jednorodzinnego (w rozumieniu art. 3 pkt 2a ustawy – Prawo budowlane). Katalog wydatków podlegających odliczeniu znajduje się w załączniku do rozporządzenia Ministra Inwestycji i Rozwoju w sprawie określenia wykazu rodzajów materiałów budowlanych, urządzeń i usług związanych z realizacją przedsięwzięć termomodernizacyjnych i wyłącznie w zakresie tych wydatków podatnikowi przysługuje ulga termomodernizacyjna.
Ulga termomodernizacyjna - dokumentowanie wydatków
Z przywołanych przepisów wynika, że odliczenia dokonuje się w zeznaniu składanym za rok, w którym poniesiono wydatki. Zatem z punktu widzenia zastosowania ulgi termomodernizacyjnej istotna jest data poniesienia wydatku.
Z art. 26h ust. 4 ustawy o PIT wynika wprost, że za datę poniesienia wydatku uważa się dzień wystawienia faktury. Dodatkowo należy podkreślić, że odliczeniu podlegają wydatki na realizację wskazanego celu, a ich wysokość określa się na podstawie faktur wystawionych przez podatnika podatku od towarów i usług niekorzystającego ze zwolnienia od tego podatku. Faktura VAT jest zatem wyłącznym i jedynym dokumentem, który stanowi potwierdzenie wydatku na własne cele mieszkaniowe uprawniającego do skorzystania z opisywanej ulgi.
Dyrektor KIS w interpretacji z 7 grudnia 2021 roku (nr 0113-KDIPT2-2.4011.868.2021.2.EC) wskazał, że obowiązek posiadania faktury VAT dotyczy zarówno zakupionych na cele termomodernizacyjne towarów, jak i usług wymienionych w załączniku do rozporządzenia w sprawie określenia wykazu rodzajów materiałów budowlanych, urządzeń i usług związanych z realizacją przedsięwzięć termomodernizacyjnych.
W tym miejscu warto też odnieść się do przypadku, w którym faktura dokumentująca wydatek zostaje wystawiona tylko na jednego z małżonków pozostających w ustroju wspólności małżeńskiej. Jak wskazał Dyrektor KIS w interpretacji z 7 kwietnia 2022 roku (nr 0114-KDIP3-2.4011.214.2022.3.AC), bez znaczenia pozostaje fakt, na kogo została wystawiona faktura, samo wystawienie faktury na któregokolwiek z małżonków ma znaczenie drugorzędne w sytuacji, gdy wydatek jest poniesiony z majątku wspólnego małżonków i przeznaczony na wspólną nieruchomość.
Przykład 1.
Małżonkowie – pan Adam i pani Ewa – w 2024 roku ponieśli wydatek na wymianę stolarki okiennej w swoim domu jednorodzinnym. Małżonkowie pozostają w ustroju wspólności majątkowej, jednak faktura VAT dokumentująca wydatek została wystawiona na pana Adama. Mężczyzna nie osiągnął dochodu, w ramach którego możliwe byłoby zastosowanie ulgi termomodernizacyjnej. Czy w opisanej sprawie odliczenia wydatku może dokonać pani Ewa?
Tak, pomimo że faktura VAT została wystawiona na pana Adama, to jednak pani Ewa może dokonać odliczenia ulgi termomodernizacyjnej od swojego dochodu, ponieważ wydatek został poniesiony z majątku wspólnego małżonków.
Faktura zaliczkowa a ulga termomodernizacyjna
Na gruncie podatku VAT czynnością podlegającą opodatkowaniu jest również otrzymanie zaliczki na poczet przyszłej dostawy towaru lub świadczenia usługi. Jednocześnie na mocy art. 106b ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT otrzymanie zaliczki obliguje do wystawienia faktury.
W związku z powyższym pojawia się pytanie, co w przypadku gdy osoba fizyczna otrzymuje fakturę za opłacenie zaliczki w wysokości 100% ceny sprzedaży. Wątpliwość może pojawić się w zakresie ustalenia, w którym roku podatkowym można dokonać odliczenia ulgi termomodernizacyjnej.
W pierwszej kolejności wskażmy, że zgodnie z art. 106f ust. 3 ustawy o VAT faktury końcowe po wystawieniu faktury zaliczkowej/faktur zaliczkowych wystawia się tylko, jeżeli faktury zaliczkowe nie obejmują całej zapłaty. Jak wskazał Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej z 28 października 2020 roku (nr 0114-KDIP1-3.4012.476.2020.3.PRM), jeżeli fakturą zaliczkową udokumentowano już całą należność, po dokonaniu sprzedaży nie wystawia się już faktury końcowej. W takim przypadku ostatnią (końcową) fakturą jest faktura dokumentująca ostatnią wpłatę.
Przykład 2.
Pan Artur w grudniu 2023 roku otrzymał od firmy fakturę zaliczkową dokumentującą zapłatę 100% ceny za ocieplenie okien. Usługa została wykonana w styczniu 2024 roku. W którym roku może zostać odliczona ulga termomodernizacyjna?
Z art. 26h ust. 4 ustawy o PIT wynika, że datą poniesienia wydatku jest data wystawienia faktury. Natomiast odliczenia dokonuje się w roku podatkowym, w którym poniesiono wydatek. Oznacza to, że pan Artur może skorzystać z ulgi termomodernizacyjnej w zeznaniu PIT za 2023 rok.
Ulga termomodernizacyjna - podsumowanie
Na koniec należy jeszcze raz przypomnieć, że z treści przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wprost wynika, że ulga termomodernizacyjna i dokumentowanie wydatków poniesionych z tego tytułu (obejmujących nabycie towarów i usług) odbywa się wyłącznie poprzez fakturę zawierającą w sobie kwotę podatku należnego VAT
