Poprawa jakości powietrza i ograniczenie smogu jest jednym z najważniejszych celów, przed którymi stajemy. Powyższe zauważają już nie tylko organizacje ekologiczne, lecz także rządzący. Osiągnięcie powyższego celu wymaga różnorakich przedsięwzięć, w tym stworzenia zachęt dla obywateli do aktywnego włączenia się w jego realizację. Jednym ze sposobów poprawy jakości powietrza w Polsce jest ulga termomodernizacyjna.
Ulga termomodernizacyjna
Na wstępie trzeba przypomnieć, że dotychczasowe wsparcie państwa związane z termomodernizacją budynków mieszkalnych polegające m.in. na przyznawaniu premii termomodernizacyjnej stanowiącej 20% kwoty kredytu zaciągniętego na realizację przedsięwzięcia termomodernizacyjnego, okazało się niewystarczające dla osiągnięcia podstawowego celu, którym jest poprawa jakości powietrza w naszym kraju. Stąd ustawodawca uznał, że należy wprowadzić dodatkową ulgę podatkową, dalej jako „ulga termomodernizacyjna”. Jej głównym celem jest stworzenie w podatku dochodowym od osób fizycznych zachęty do termomodernizacji jednorodzinnych budynków mieszkalnych.
Adresaci nowej ulgi termomodernizacyjnej
Adresatami nowej ulgi termomodernizacyjnej są podatnicy opodatkowani:
- na zasadach ogólnych (podatnicy składający PIT-36 lub PIT-37)
- podatkiem liniowym,
- ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, będący właścicielami lub współwłaścicielami jednorodzinnych budynków mieszkalnych, ponoszący wydatki na realizację przedsięwzięć termomodernizacyjnych.
Należy mieć jednak na uwadze, że podatnicy, którzy korzystali z innej pomocy państwa na realizację przedsięwzięcia termomodernizacyjnego, np. poprzez dotacje z programów realizowanych przez NFOŚiGW, w zakresie wydatków sfinansowanych z tych dotacji, nie będą objęci ulgą termomodernizacyjną. Tym samym ulga jest skierowana do większości osób fizycznych posiadających domy jednorodzinne lub będących ich współposiadaczami.
Na czym polega ulga termomodernizacyjna?
Ulga termomodernizacyjna polega na odliczeniu od dochodu (przychodu) wydatków poniesionych na realizację przedsięwzięcia termomodernizacyjnego. Z uwagi na cel ulgi termomodernizacyjnej, wprowadzono wymóg, aby odliczeniu podlegały wyłącznie wydatki określone w audycie energetycznym. Przeprowadzenie audytu energetycznego przed przystąpieniem do realizacji przedsięwzięcia daje gwarancję, że poniesione wydatki przyniosą wymierny efekt termomodernizacyjny. Tym samym ulga ma premiować efektywną termomodernizację.
Warto także mieć świadomość czym jest przedsięwzięcie termomodernizacyjne, w wyniku którego podatnik ma prawo do skorzystania z ulgi termomodernizacyjnej. Zgodnie z art. 2 pkt. 2 ustawy o wspieraniu termomodernizacji i remontów oraz i centralnej ewidencji emisyjności budynków, za przedsięwzięcie termomodernizacyjne uzna się:
- ulepszenie, w wyniku którego następuje zmniejszenie zapotrzebowania na energię dostarczaną na potrzeby ogrzewania i podgrzewania wody użytkowej oraz ogrzewania do budynków mieszkalnych, budynków zbiorowego zamieszkania oraz budynków stanowiących własność jednostek samorządu terytorialnego służących do wykonywania przez nie zadań publicznych,
- ulepszenie, w wyniku którego następuje zmniejszenie strat energii pierwotnej w lokalnych sieciach ciepłowniczych oraz zasilających je lokalnych źródłach ciepła, jeżeli budynki wymienione w lit. a), do których dostarczana jest z tych sieci energia, spełniają wymagania w zakresie oszczędności energii, określone w przepisach prawa budowlanego, lub zostały podjęte działania mające na celu zmniejszenie zużycia energii dostarczanej do tych budynków,
- wykonanie przyłącza technicznego do scentralizowanego źródła ciepła, w związku z likwidacją lokalnego źródła ciepła, w wyniku czego następuje zmniejszenie kosztów pozyskania ciepła dostarczanego do budynków wymienionych w lit. a),
- całkowita lub częściowa zamiana źródeł energii na źródła odnawialne lub zastosowanie wysokosprawnej kogeneracji.
Wysokość ulgi
Odliczeniu od dochodu (podatku) podlega kwota faktycznie poniesiona na odpowiednie wydatki, przy czym ogólna kwota odliczeń nie będzie mogła przekroczyć 53 000 zł, bez względu na liczbę realizowanych przedsięwzięć termomodernizacyjnych realizowanych w budynkach, których podatnik jest właścicielem lub współwłaścicielem.
W celu zmobilizowania podatników do nierozciągania w czasie przedsięwzięcia termomodernizacyjnego proponuje się ograniczenie jego realizacji do 3 kolejnych lat.
W przypadku, gdyby kwota odliczenia nie miała pokrycia w rocznym dochodzie podatnika, mógłby on dokonywać odliczeń w kolejnych latach. Jednak nie dłużej niż przez 6 lat, licząc od końca roku podatkowego, w którym poniesiono pierwszy wydatek.
Przykład 1.
Pani Marta dokonała przedsięwzięcie termomodernizacyjnego, w ramach którego poniosła wydatki w kwocie 15 000 zł, które zostały udokumentowane fakturami imiennymi. Niemniej wydatki w kwocie 5 000 zł zostały zrefinansowane przez inną osobę aniżeli Panią Martę, wskutek czego Pani Marta otrzymała ich zwrot. W jakiej kwocie Pani Marta ma prawo dokonać odliczenia ulgi termomodernizacyjnej?
Odliczeniu podlegają wyłącznie wydatki faktycznie poniesione przez podatnika, które nie zostały mu zwrócone, tak więc w powyższym przypadku kwota odliczenia będzie wynosić 10 000 zł.
Zasadność powyższego postępowania potwierdza Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z dnia 19 kwietnia 2022 roku, sygn. 0113-KDIPT2-2.4011.107.2022.2.ST:
"Zgodnie z art. 26h ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, odliczeniu nie podlegają wydatki w części, w jakiej zostały:
Powyższa regulacja wskazuje na brak możliwości odliczenia wydatków, których podatnik nie poniósł, gdyż zostały mu zrefinansowane (zwrócone). Odliczeniu podlegają te wydatki, których ciężar ekonomiczny ponosi podatnik (uszczuplają jego majątek). Nie ma także możliwości odliczenia wydatków, które w jakiejkolwiek formie pomniejszyły już zobowiązanie podatkowe podatnika."
Czy mogę skorzystać z ulgi, gdy inwestycja rozpoczęła się przed 1 stycznia 2019 r.?
W sytuacji, gdy przedsięwzięcie modernizacyjne będące w toku realizacji w dniu kiedy przepisy ustawy wejdą w życie, będzie kontynuowane, podatnik uzyska prawo do skorzystania z ulgi.
Podatnicy, którzy będą w tym dniu realizować przedsięwzięcie termomodernizacyjne spełniające warunki określone w art. 26h ustawy o PIT, uzyskają prawo do odliczenia wydatków poniesionych od 1 stycznia 2019 r. na to przedsięwzięcie termomodernizacyjne, do dnia, w którym upływa okres trzech kolejnych lat, licząc od końca roku podatkowego, w którym sporządzono audyt energetyczny. Powyższe rozwiązanie będzie dotyczyło także podatników opłacających ryczałt od przychodów ewidencjonowanych.
Przykład 1.
Podatnik rozpoczął termomodernizację własnego domu jednorodzinnego w 2018 r. Powyższa inwestycja będzie kontynuowana również w 2022 r. Nie będzie on mógł odliczyć wydatków na termomodernizację poniesionych w 2018 roku, jednak będzie mógł odliczyć wydatki poniesione w roku 2022.
Zwrot ulgi
Uregulowano również przesłanki do zwrotu ulgi. Ustawodawca wskazał, że jeśli podatnik skorzystał z odliczenia, a po roku, w którym tego dokonał, otrzymał zwrot odliczonych wydatków, to jest obowiązany doliczyć do dochodu (za rok, w którym otrzymał zwrot) odliczone uprzednio kwoty.
Ponadto nowe uregulowania przewidują obowiązek zwrotu odliczonych kwot w przypadku niezrealizowania przedsięwzięcia termomodernizacyjnego w terminie trzech kolejnych lat (licząc od końca roku podatkowego, w którym sporządzono audyt energetyczny). W przypadku takiego zdarzenia podatnik ma obowiązek „zwrotu ulgi” w zeznaniu składanym za rok, w którym upłynął trzyletni termin.
Co będziemy mogli odliczyć?
Do wydatków podlegających odliczaniu w ramach ulgi termomodernizacyjnej wymieniono m.in:
- materiały budowlane wykorzystywane do docieplenia przegród budowlanych, płyt balkonowych oraz fundamentów wchodzące w skład systemów dociepleń lub wykorzystywane do zabezpieczenia przed zawilgoceniem;
- węzeł cieplny wraz z programatorem temperatury;
- kocioł gazowy kondensacyjny wraz ze sterowaniem, armaturą zabezpieczającą i regulującą oraz układem doprowadzenia powietrza i odprowadzenia spalin,
- materiały budowlane wchodzące w skład instalacji ogrzewczej;
- materiały budowlane wchodzące w skład instalacji przygotowania ciepłej wody użytkowej;
- materiały budowlane wchodzące w skład systemu ogrzewania elektrycznego;
- wykonanie audytu energetycznego budynku przed realizacją przedsięwzięcia termomodernizacyjnego;
- wykonanie analizy termograficznej budynku;
- wykonanie dokumentacji projektowej związanej z pracami termomodernizacyjnymi,
- montaż pompy ciepła;
- montaż kolektora słonecznego;
- montaż systemu wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła z powietrza wywiewanego;
- montaż instalacji fotowoltaicznej
Szczegółowy wykaz, jakie towary i usługi, można odliczyć w ramach ulgi termomodernizacyjnej wymienione są w Rozporządzeniu Ministra Inwestycji i Rozwoju w sprawie określenia wykazu rodzajów materiałów budowlanych, urządzeń i usług związanych z realizacją przedsięwzięć termomodernizacyjnych.
