Podatnicy będący właścicielami lub współwłaścicielami jednorodzinnych budynków mieszkalnych, którzy dokonują przebudowy o charakterze termomodernizacyjnym, będą mogli skorzystać w składanym zeznaniu rocznym z ulgi podatkowej określonej – ulgą termomodernizacyjną. Aby skorzystać z odliczenia, należy dysponować dokumentami potwierdzającymi poniesione wydatki w danym roku. Sprawdź, czym jest ulga termomodernizacyjna oraz jak ją stosować.
Czym jest ulga termomodernizacyjna?
Ulga termomodernizacyjna została wprowadzona 1 stycznia 2019 r. Ustawą z dnia 9 listopada 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne. Możliwość zastosowania wskazanej preferencji podatkowej dotyczy podatników dokonujących w trakcie danego roku przedsięwzięć termomodernizacyjnych w jednorodzinnych budynkach mieszkalnych. Zgodnie z art. 26h ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (oraz art. 11 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne) podatnik może odliczyć wydatki poniesione w danym roku m.in. na materiały budowlane, urządzenia i usługi związane z realizacją przedsięwzięcia termomodernizacyjnego pod warunkiem, że zostanie ono ukończone w okresie 3 kolejnych lat, licząc od końca roku podatkowego, w którym poniesiono pierwszy wydatek.
Przedsięwzięcia termomodernizacyjne – co do nich zaliczamy?
Aby skorzystać z ulgi termomodernizacyjnej, podatnik musi wykazać koszty poniesione na realizację przedsięwzięcia termomodernizacyjnego rozumianego jako:
- ulepszenie powodujące zmniejszenie zapotrzebowania na energię służącą do ogrzewania pomieszczeń czy wody użytkowej,
- ulepszenie wpływające na zmniejszenie zużycia energii w budynku,
- wykonanie przyłącza technicznego do scentralizowania źródła ciepła,
- zmiana źródeł energii na źródła odnawialne w całości lub części,
- zastosowanie wysokosprawnej kogeneracji.
Zgodnie z powyższym należy zauważyć, że przedsięwzięcia termomodernizacyjne służyć mają ograniczeniu zużycia energii cieplnej i wyeliminowaniu strat z tym związanych. Do przedsięwzięć termomodernizacyjnych spełniających warunki do zastosowania ulgi można zaliczyć m.in.:
- materiały budowlane wykorzystywane do docieplenia przegród budowlanych, płyt balkonowych oraz fundamentów wchodzące w skład systemów dociepleń lub wykorzystywane do zabezpieczenia przed zawilgoceniem;
- węzeł cieplny wraz z programatorem temperatury;
- kocioł gazowy kondensacyjny wraz ze sterowaniem, armaturą zabezpieczającą i regulującą oraz układem doprowadzenia powietrza i odprowadzenia spalin;
- kocioł olejowy kondensacyjny wraz ze sterowaniem, armaturą zabezpieczającą i regulującą oraz układem doprowadzenia powietrza i odprowadzenia spalin;
- zbiornik na gaz lub zbiornik na olej;
- przyłącze do sieci ciepłowniczej lub gazowej;
- materiały budowlane wchodzące w skład instalacji ogrzewczej;
- materiały budowlane wchodzące w skład instalacji przygotowania ciepłej wody użytkowej;
- materiały budowlane wchodzące w skład systemu ogrzewania elektrycznego;pompa ciepła wraz z osprzętem;
- kolektor słoneczny wraz z osprzętem;
- ogniwo fotowoltaiczne wraz z osprzętem;
- stolarka okienna i drzwiowa, w tym okna, okna połaciowe wraz z systemami montażowymi, drzwi balkonowe, bramy garażowe, powierzchnie przezroczyste nieotwieralne;
- materiały budowlane składające się na system wentylacji mechanicznej wraz z odzyskiem ciepła lub odzyskiem ciepła i chłodu;
- wykonanie audytu energetycznego budynku przed realizacją przedsięwzięcia termomodernizacyjnego;
- wykonanie analizy termograficznej budynku;
- wykonanie dokumentacji projektowej związanej z pracami termomodernizacyjnymi;
- wykonanie ekspertyzy ornitologicznej i chiropterologicznej;
- docieplenie przegród budowlanych lub płyt balkonowych lub fundamentów;
- wymiana stolarki zewnętrznej np.: okien, okien połaciowych, drzwi balkonowych, drzwi zewnętrznych, bram garażowych, powierzchni przezroczystych nieotwieralnych;
- wymiana elementów istniejącej instalacji ogrzewczej lub instalacji przygotowania ciepłej wody użytkowej lub wykonanie nowej instalacji wewnętrznej ogrzewania lub instalacji przygotowania ciepłej wody użytkowej;
- montaż kotła gazowego kondensacyjnego;
- montaż kotła olejowego kondensacyjnego;
- montaż pompy ciepła;
- montaż kolektora słonecznego;
- montaż systemu wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła z powietrza wywiewanego;
- montaż instalacji fotowoltaicznej;
- uruchomienie i regulacja źródła ciepła oraz analiza spalin;
- regulacja i równoważenie hydrauliczne instalacji;
- demontaż źródła ciepła na paliwo stałe.
Kto może skorzystać z ulgi termomodernizacyjnej?
Przepisy mają zastosowanie wobec podatników opodatkowanych podatkiem liniowym, na zasadach ogólnych oraz ryczałtem od przychodów opodatkowanych, którzy ponieśli koszty na termomodernizację własnego budynku mieszkalnego jednorodzinnego, jeśli przedsięwzięcie modernizacyjne zostanie zakończone w okresie 3 kolejnych lat, licząc od końca roku podatkowego, w którym poniesiono pierwszy wydatek z tym związany.
Na potrzeby stosowania ulgi mianem jednorodzinnego budynku mieszkalnego określa się budynek wolnostojący, w zabudowie bliźniaczej, szeregowej lub grupowej, stanowiącej pod względem konstrukcyjnym jedną całość. Budynek ma przy tym służyć zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych. Z ulgi można skorzystać, jeśli na dzień dokonania odliczenia budynek spełnia powyższe warunki.
Przykład 1.
Pan Dawid zamieszkuje w budynku mieszkalnym, który należy do teściów. Czy w przypadku poniesienia kosztów na przedsięwzięcie termomodernizacyjne będzie uprawniony do odliczenia ulgi?
Z uwagi na fakt, że pan Dawid nie ma tytułu prawnego do budynku, nie będzie on mógł skorzystać z ulgi nawet, gdy spełni pozostałe warunki.
Przykład 2.
Pan Marcel w 2024 r. poniósł wydatki na wymianę pieca w kamienicy, która jest jego własnością. Czy w rozliczeniu za 2024 r. będzie mógł skorzystać z ulgi termomodernizacyjnej?
Mimo że pan Marcel jest właścicielem kamienicy, nie spełnia ona definicji budynku mieszkalnego jednorodzinnego, zatem nie będzie on mógł skorzystać z odliczenia.
Przykład 3.
Pan Igor jest właścicielem budynku mieszkalnego jednorodzinnego, który zamierza zamienić na budynek użytkowy. Przed zmianą sposobu użytkowania dokonał prac remontowych o charakterze termomodernizacyjnym. Czy po zmianie sposobu użytkowania budynku będzie on uprawniony do skorzystania z ulgi?
Pan Igor nie będzie mógł skorzystać z ulgi, jeśli na dzień jej odliczenia budynek nie będzie spełniał definicji budynku mieszkalnego jednorodzinnego.
Przykład 4.
Pan Jerzy jest właścicielem budynku mieszkalnego jednorodzinnego stanowiącego budynek zabytkowy. W 2024 r. podatnik zakupił i zamontował kolektory słoneczne, na dachu pomieszczenia przynależnego do budynku mieszkalnego, ale nie połączonego z nim. Czy w rozliczeniu za 2024 r. będzie mógł skorzystać z ulgi termomodernizacyjnej?
W przypadku, gdy kolektory będą ogrzewały budynek mieszkalny, ich koszt będzie podlegał odliczeniu w postaci ulgi.
Należy mieć na uwadze, że skorzystanie z ulgi jest możliwe w odniesieniu do budynku mieszkalnego jednorodzinnego, który został już wybudowany, gdyż ulga nie ma zastosowania do budynku będącego w stanie budowy. Przedsięwzięcia termomodernizacyjne mogą być dokonane bezpośrednio na budynku mieszkalnym lub na innym budynku, pod warunkiem, że służą budynkowi mieszkalnemu jednorodzinnemu.
Wartość odliczonej ulgi nie może przekroczyć kwoty 53 tys. zł. Limit obejmuje wszystkie przedsięwzięcia termomodernizacyjne danego podatnika w budynkach, których jest właścicielem lub współwłaścicielem, zatem odliczenie nie jest powiązane z daną inwestycją.
Przykład 5.
Pan Tadeusz jest współwłaścicielem budynku mieszkalnego jednorodzinnego. Drugim właścicielem jest jego małżonka, z którą ma wspólność majątkową. W 2024 r. w związku z dociepleniem budynku pan Tadeusz poniósł koszty w wysokości 78 tys. zł, udokumentowane fakturami zakupu. Przedsięwzięcie termomodernizacyjne zostanie zakończone w drugiej połowie 2025 r. Czy pan Tadeusz będzie mógł skorzystać z ulgi termomodernizacyjnej w wysokości 78 tys. zł?
W przypadku, gdy podatnik spełni warunki do zastosowania ulgi, będzie mógł z niej skorzystać w składanym zeznaniu rocznym za rok, w którym wydatki zostały poniesione, na podstawie posiadanych dokumentów zakupu dotyczących towarów i usług przeznaczonych na ten cel. Z uwagi na fakt, że kwota ulgi jest limitowana do wartości 53 tys. zł, pan Tadeusz będzie mógł skorzystać z ulgi w kwocie maksymalnej tj. 53 tys. zł. Pozostałe 25 tys. zł może zostać odliczone przez małżonkę, której również przysługuje limit 53 tys. zł.
Przykład 6.
Pan Tomasz i pan Maciej są współwłaścicielami budynku mieszkalnego jednorodzinnego, który kupili w okazyjnej cenie. Budynek został wyremontowany: wymieniono w nim stolarkę zewnętrzną oraz poniesiono koszty z tytułu wykonania nowej instalacji wewnętrznej ogrzewania i nowej pompy ciepła, których koszt wyniósł łącznie 97 tys. zł. Czy podatnicy mogą skorzystać z ulgi termomodernizacyjnej i w jakiej kwocie, jeśli ich udział w nieruchomości wynosi 40/60%?
Niezależnie od wysokości udziałów w danej nieruchomości podatnicy mogą skorzystać z ulgi termomodernizacyjnej w wysokości maksymalnie 53 tys. zł dla każdego z nich, na podstawie posiadanych faktur zakupu dokumentujących poniesienie kosztów.
Ulga termomodernizacyjna – kiedy nie przysługuje?
Skorzystanie z ulgi nie jest możliwe w odniesieniu do wartości poniesionych na cele przedsięwzięcia termomodernizacyjnego, które zostały:
- dofinansowane lub w całości sfinansowane przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, lub wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej,
- zwrócone podatnikowi w innej formie,
- ujęte w kosztach (w przypadku opodatkowania podatkiem liniowym lub na zasadach ogólnych),
- odliczone od przychodu (w przypadku opodatkowania w formie ryczałtu),
- odliczone w formie ulgi podatkowej przysługującej na podstawie innych przepisów Ordynacji.
Zgodnie z powyższym, podatnik, który nie poniósł kosztów przedsięwzięcia termomodernizacyjnego z własnych środków, nie będzie mógł skorzystać z ulgi podatkowej w odniesieniu do tej części wydatków, która korzystała z dofinansowania.
Przykład 7.
Pan Rafał ma budynek mieszkalny jednorodzinny. W 2020 r. zaciągnął pożyczkę z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w kwocie 8 tys. zł na poczet przedsięwzięcia termomodernizacyjnego, którym był montaż kolektora słonecznego. Całkowita wartość kosztów związanych z zakupem i montażem kolektora na budynku mieszkalnym jednorodzinnym wyniosła 15 tys. zł. Czy pan Rafał będzie mógł skorzystać z ulgi termomodernizacyjnej w zeznaniu rocznym składanym za rok 2024?
Jeśli pan Rafał spełni warunki formalne do skorzystania z ulgi, będzie ona możliwa do zastosowania. Co do wartości ulgi należy pamiętać, że kwota podlegająca odliczeniu powinna odzwierciedlać koszty faktycznie poniesione przez przedsiębiorcę. W przypadku, gdy podatnik zaciągnął pożyczkę, która będzie podlegała zwrotowi, wówczas wartość poniesionych kosztów na przedsięwzięcie termomodernizacyjne będzie stanowiła koszt faktycznie poniesiony przez podatnika, zatem ulga będzie przysługiwała w pełnej wysokości tj. 15 tys. zł.
Przykład 8.
Pani Jadwiga zakupiła w 2024 r. kocioł gazowy do budynku mieszkalnego jednorodzinnego, który stanowi firmowy środek trwały i jest wynajmowany w ramach działalności opodatkowanej na zasadach ogólnych. Wydatek został udokumentowany fakturą zakupu, która została ujęta bezpośrednio w kosztach. Czy w zeznaniu rocznym za 2024 r. pani Jadwiga będzie mogła skorzystać z ulgi termomodernizacyjnej?
Pani Jadwiga nie będzie mogła skorzystać z ulgi z uwagi na fakt, że koszty zostały ujęte bezpośrednio w kosztach i zmniejszyły już podstawę opodatkowania.
Na kolejne wątpliwości, których dotyczy ulga termomodernizacyjna, odpowiedziano w drugim cyklu publikacji.
