Gdy na zewnątrz panują upały, trudno jest skupić się pracownikowi na właściwym wykonywaniu swojej pracy. Czasami zdarza się tak, że nie ma do tego odpowiednich warunków. Czego powinien wymagać pracownik od pracodawcy w przypadku zbyt wysokich temperatur powietrza? Sprawdź, jak sprawić by upał w pracy nie doskwierał tak bardzo.
Obowiązki pracodawców w trakcie upałów
Pracodawca powinien przede wszystkim zapewnić swoim pracownikom dostawę zimnych napojów w wielkości, która zaspokoi ich potrzeby. Wymóg ten ma szczególne zastosowanie, jeśli pracownicy wykonują pracę w warunkach uciążliwych, czyli na otwartej przestrzeni przy temperaturze przekraczającej 25° C lub w biurze bądź zakładzie pracy, przy temperaturze wyższej niż 28° C. Napoje powinny być dostępne dla pracowników przez cały czas. Pracodawca nie prawa odmówić pracownikowi dostarczenia napojów i wypłacenia mu np. ekwiwalentu pieniężnego.
Warto zwrócić uwagę, że upał w pracy pociąga za sobą powstanie obowiązków nie tylko wobec pracowników zatrudnionych na umowę o pracę. Art 304 § 3 Kodeksu pracy mówi, że pracodawca musi zapewnić odpowiednie warunki również dla osób fizycznych, które:
- świadczą usługi na innej podstawie niż stosunek pracy;
- prowadzą na własny rachunek działalność gospodarczą.
Ponadto, pracownikom wykonującym prace na otwartej przestrzeni, przy których mogą się pobrudzić, a nie mają dostępu do wody bieżącej, pracodawca ma obowiązek dostarczyć dziennie około 90 litrów wody do mycia na każdego pracownika.
Praca w warunkach szczególnie uciążliwych
W przypadku pracowników zatrudnionych w warunkach szczególnie uciążliwych, na podstawie art. 232 Kodeksu Pracy, pracodawca jest zobowiązany zapewnić w takim przypadku nieodpłatnie, odpowiednie posiłki i napoje, jeżeli jest to niezbędne ze względów profilaktycznych. Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia, określiła dokładnie rodzaje tych posiłków i napojów oraz wymagania, jakie powinny spełniać, a także przypadki i warunki ich wydawania, aby upał w pracy nie pozostawiał wątpliwości w zakresie ujęcia go w definicji.
Obowiązującym w tej kwestii prawem jest rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28.05.1996r. w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów. Rozporządzenie nie określa przez jaki okres czasu powinna utrzymać się wysoka temperatura, aby pracodawca był zobowiązany do zapewnienia napojów i posiłków. Przyjęte zostało, iż pracodawca musi dostarczać pracownikom napoje zawsze, gdy temperatura przekroczy ww. poziom.
Zgodnie z rozporządzeniem, pracodawca zapewnia napoje pracownikom zatrudnionym:
- w warunkach gorącego mikroklimatu, charakteryzującego się wartością wskaźnika obciążenia termicznego (WBGT) powyżej 25° C,
- w warunkach mikroklimatu zimnego, charakteryzującego się wartością wskaźnika siły chłodzącej powietrza (WCl) powyżej 1000,
- przy pracach na otwartej przestrzeni przy temperaturze otoczenia poniżej 10° C lub powyżej 25°C,
- przy pracach związanych z wysiłkiem fizycznym, powodującym w ciągu zmiany roboczej efektywny wydatek energetyczny organizmu powyżej 1500 kcal (6280 kJ) u mężczyzn i 1000 kcal (4187 kJ) u kobiet,
- na stanowiskach pracy, na których temperatura spowodowana warunkami atmosferycznymi przekracza 28°C.
Upał w pracy i dodatkowe obowiązki pracodawcy
Pracodawca, oprócz dostarczenia napojów, musi zadbać o to, aby w czasie upałów zapewnić swoim pracownikom odpowiednią temperaturę, umożliwiającą pracę w pomieszczeniach, gdzie przebywają. Jeśli w zakładzie nie ma klimatyzacji, to pracodawca powinien postarać się o odpowiednie wentylatory, które zmniejszą temperaturę powietrza. Duże znaczenie mają także zabezpieczenia okien - rolety lub żaluzje, które nie będą przepuszczać tak dużej ilości promieni słonecznych do środka pomieszczenia oraz nie będą powodować odbijania się tych promieni np. od monitorów i rażenia pracowników w oczy, wtedy upał w pracy nie będzie aż tak uciążliwy.
Przepisy nie regulują, jaka może być maksymalna temperatura w pomieszczeniu. Jedynie w przypadku zatrudniania pracowników młodocianych, nie mogą oni wykonywać swoich pracowniczych obowiązków gdy temperatura w pomieszczeniu przekracza 30° C, a wilgotność 65%. Ponadto, pracodawca musi zawsze zatroszczyć się szczególnie o kobiety w ciąży, karmiące piersią, a także o osoby niepełnosprawne.
Należy jednak pamiętać, iż zgodnie z obowiązującymi przepisami, wysokie temperatury nie są wystarczającym powodem do skrócenia czasu pracy. Pracodawca może, z własnej woli, wprowadzić przerwę w pracy bądź zmniejszyć wymiar czasu pracy. W takim przypadku jednak, nie ma on prawa do obniżenia wynagrodzenia pracownikom, ponieważ skrócenie czasu pracy nastąpiło wyłącznie z jego polecenia.
