Pracownik, który podejmuje pierwszą w swoim życiu pracę, ma prawo do corocznego, nieprzerwanego oraz odpłatnego urlopu wypoczynkowego. Wymiar przysługującego urlopu może być różny, wpływ na to ma okres zatrudnienia oraz wykształcenie danej osoby. Sprawdź, jak naliczyć pierwszy urlop pracownika!
Pierwszy urlop - wymiar miesięczny
Zgodnie z art. 153 Kodeksu pracy, pracownik nabywa uprawnienia do pierwszego urlopu wraz z upływem każdego miesiąca pracy w roku kalendarzowym, w którym podjął pracę. Po przepracowaniu miesiąca, nabywa on prawo do urlopu w 1/12 wymiaru, który przysługuje w danym roku. Nawet w przypadku zmiany pracodawcy w trakcie pierwszego roku zatrudnienia nie wpłynie to na proporcjonalne nabywanie prawa do kolejnych dni urlopu wraz z każdym kolejnych miesiącem zatrudnienia.
Prawo do urlopu na zasadach ogólnych pracownik nabędzie po pierwszym roku kalendarzowym zatrudnienia. Pełny wymiar urlopu przysługiwać mu będzie z początkiem każdego roku kalendarzowego. W przypadku gdy przepracowany okres w pierwszym roku zatrudnienia nie wystarczył, aby uzyskać prawa do urlopu za ten rok, z początkiem nowego roku pracownik będzie mógł skorzystać z urlopu od razu w pełnym wymiarze.
Przykład 1.
Pracownik został zatrudniony od 15 grudnia i nie przepracował całego miesiąca oraz nie uzyskał prawa do 1/12 urlopu. 1 stycznia nabył on prawo do całego urlopu za kolejny rok kalendarzowy.
Aby ustalić, ile dni urlopu wypoczynkowego przysługuje pracownikowi za dany rok, należy wziąć pod uwagę całkowity okres zatrudnienia pracownika. Wliczane są do tego okresy poprzedniego zatrudnienia u innych pracodawców oraz okresy nauki zgodnie z zasadami określonymi w Kodeksie pracy.
Pierwszy urlop pracownika - roczny wymiar
Art. 154 k.p. informuje, że wymiar urlopu pracowników zatrudnionych do 10 lat wynosi 20 dni. Zgodnie z kodeksem staż rzeczywistego zatrudnienia może być powiększony o okresy nauki. Zalicza się do niego poszczególne szczeble edukacji, które liczy się według następujących zasad:
- ukończenie zasadniczej lub innej równorzędnej szkoły zawodowej - czas trwania nauki przewidziany programem nauczania nie dłuższy niż 3 lata,
- ukończenie średniej szkoły zawodowej - czas trwania nauki przewidziany programem nauczania nie dłuższy niż 5 lat,
- ukończenie szkoły średniej zawodowej dla absolwentów zasadniczych (równorzędnych) szkół zawodowych - 5 lat,
- ukończenie szkoły średniej ogólnokształcącej - 4 lata,
- ukończenie szkoły policealnej - 6 lat,
- ukończenie szkoły wyższej - 8 lat.
Wymienione wyżej okresy nie sumują się, a więc jeżeli absolwent szkoły wyższej ukończył szkołę średnią ogólnokształcącą, ma prawo do wliczenia 8, a nie 12 lat nauki. 8 lat jest maksymalną liczbą lat nauki, jaką można wliczyć do okresu zatrudnienia, aby uzyskać prawo do nabycia wyższego wymiaru urlopu.
Pracownik, który podejmuje pracę po raz pierwszy w życiu, ma prawo do wymiaru urlopu wypoczynkowego, który wynosi 20 dni, przy czym każdy kolejny miesiąc pracy, to nabycie 1,67 dnia urlopu. Wymiar ten można zaokrąglać w górę do pełnego dnia urlopu, pod warunkiem, że przyznany w pierwszym roku urlop nie przekroczy przysługującej pracownikowi – proporcjonalnie do liczby przepracowanych w tym roku miesięcy – liczby wolnych dni.
Wynagrodzenie urlopowe i ekwiwalent za niewykorzystany urlop
Pracownik za czasu urlopu wypoczynkowego zachowuje prawo do wynagrodzenia. Do ustalenia podstawy wynagrodzenia za czas urlopu uwzględnia się płacę zasadniczą oraz niektóre składniki zmienne. W przypadku kiedy pracownik, w trakcie roku kończy współpracę z pracodawcą i nie ma możliwości wykorzystania należnego urlopu wypoczynkowego, pracodawca zobowiązany jest do wypłacenia pracownikowi ekwiwalentu urlopowego.
