Transakcje z Wielką Brytanią – zmiana z WDT na eksport towarów

Z początkiem 2021 roku doszło do faktycznego wyjścia Wielkiej Brytanii ze struktur Unii Europejskiej. Zdarzenie to spowodowało konieczność wprowadzenia wielu zmian w zakresie obowiązujących przepisów. Podobnie sytuacja przedstawia się odnośnie do podatku VAT. W szczególności zajmiemy się kwestią zmiany kwalifikacji dostawy towarów z WDT na eksport towarów. Opisujemy jak rozliczać transakcje z Wielką Brytanią!

Wyjście Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej

Wielka Brytania opuściła UE 1 lutego 2020 roku. Jednak celem zabezpieczenia interesów obu stron umowy o wystąpieniu wprowadzono okres przejściowy, który trwał do 31 grudnia 2020 roku.

W owym okresie przejściowym Wielka Brytania była traktowana na dotychczasowych zasadach, co oznacza, że obowiązywały stare reguły rozliczania wzajemnych transakcji pomiędzy konkretnym krajem UE a Wielką Brytanią. Wielka Brytania uczestniczyła w jednolitym rynku unijnym, co oznacza, że podlegała pod unijną Dyrektywę VAT oraz nadal była traktowana jako członek unii celnej.

Transakcje z Wielką Brytanią jako WDT

W świetle powyższego w okresie do 31 grudnia 2020 roku dostawa towarów dokonywana do Wielkiej Brytanii była uważana za wewnątrzwspólnotową dostawę towarów (WDT).

Przypomnijmy, że zgodnie z art. 13 ustawy VAT przez wewnątrzwspólnotową dostawę towarów rozumie się wywóz towarów z terytorium kraju w wykonaniu przeniesienia prawa do rozporządzania towarem jak właściciel na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju.

Ponadto WDT ma miejsce pod warunkiem, że nabywca towarów jest:

1. podatnikiem podatku od wartości dodanej zidentyfikowanym na potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowych na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju;

2. osobą prawną niebędącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, która jest zidentyfikowana na potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowych na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju;

3. podatnikiem podatku od wartości dodanej lub osobą prawną niebędącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, działającymi w takim charakterze na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju, niewymienionymi w pkt 1 i 2, jeżeli przedmiotem dostawy są wyroby akcyzowe, które, zgodnie z przepisami o podatku akcyzowym, są objęte procedurą zawieszenia poboru akcyzy lub procedurą przemieszczania wyrobów akcyzowych z zapłaconą akcyzą;

4. podmiotem innym niż wymienione w pkt 1 i 2, działającym (zamieszkującym) w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim, jeżeli przedmiotem dostawy są nowe środki transportu.

Powyższy przepis wyraźnie zatem wskazuje, że z WDT mamy do czynienia wyłącznie w sytuacji, gdy towar jest przemieszczany pomiędzy krajami UE. 

Transakcje z Wielką Brytanią jako eksport towarów

Powyższy sposób rozliczenia uległ zmianie, począwszy od 1 stycznia 2021 roku. Z tą bowiem datą Wielką Brytanię przestał obowiązywać okres przejściowy, co oznacza, że przestała być ona uznawana za państwo członkowskie, a stała się krajem trzecim.

W rezultacie wszelkie dostawy towarowe z dowolnego kraju UE do Wielkiej Brytanii należy obecnie uznać za eksport towarów.

Jak podaje art. 2 pkt 8 ustawy VAT, przez eksport towarów rozumie się dostawę towarów wysyłanych lub transportowanych z terytorium kraju poza terytorium Unii Europejskiej przez:

1. dostawcę lub na jego rzecz, lub

2. nabywcę mającego siedzibę poza terytorium kraju lub na jego rzecz, z wyłączeniem towarów wywożonych przez samego nabywcę do celów wyposażenia lub zaopatrzenia statków rekreacyjnych oraz turystycznych statków powietrznych lub innych środków transportu służących do celów prywatnych

– jeżeli wywóz towarów poza terytorium Unii Europejskiej jest potwierdzony przez właściwy organ celny określony w przepisach celnych.

W myśl natomiast art. 2 pkt 5 ustawy VAT przez terytorium państwa trzeciego rozumie się terytorium państwa niewchodzące w skład terytorium Unii Europejskiej, 

Skutki zmiany kwalifikacji czynności z WDT na eksport towarów

Wiemy już, że obecnie transakcje polskich przedsiębiorców z Wielką Brytanią stanowią eksport towarów. Warto jednak zastanowić się, jakie niesie to ze sobą praktyczne problemy.

W pierwszej kolejności warto wskazać, że zarówno WDT, jak i eksport towarów są czynnościami opodatkowanymi, które mogą korzystać z 0-procentowej stawki podatku VAT. Jednakże w przypadku eksportu inny jest zakres niezbędnych dokumentów umożliwiających skorzystanie z tej stawki.

Zgodnie z art. 41 ust. 6 i 6a ustawy VAT stawkę podatku 0% stosuje się w eksporcie towarów, pod warunkiem że podatnik przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy otrzymał dokument potwierdzający wywóz towaru poza terytorium Unii Europejskiej. Dokumentem, o którym mowa, jest w szczególności:

1. dokument w formie elektronicznej otrzymany z systemu teleinformatycznego służącego do obsługi zgłoszeń wywozowych albo potwierdzony przez właściwy organ celny wydruk tego dokumentu;

2. dokument w formie elektronicznej pochodzący z systemu teleinformatycznego służącego do obsługi zgłoszeń wywozowych, otrzymany poza tym systemem, jeżeli zapewniona jest jego autentyczność;

3. zgłoszenie wywozowe w formie papierowej złożone poza systemem teleinformatycznym służącym do obsługi zgłoszeń wywozowych albo jego kopia potwierdzona przez właściwy organ celny.

Natomiast w przypadku eksportu obowiązek podatkowy powstaje na zasadach ogólnych wyrażonych w art. 19a ustawy VAT, co oznacza, że będzie to chwila dokonania dostawy towarów.

Zmiana obejmie także ewentualną zaliczkę na poczet dostawy towarów. W przypadku WDT otrzymana zaliczka nie generowała obowiązku podatkowego. Inaczej jest natomiast w przypadku eksportu towarów. Zaliczka lub przedpłata otrzymana na poczet eksportu rodzi obowiązek podatkowy w stosunku do otrzymanej kwoty.

Warto jednak zapamiętać, że również tego rodzaju zaliczka na poczet eksportu może skorzystać z zerowej stawki VAT. Jak stanowi art. 41 ust. 9a ustawy VAT, stawkę podatku 0% w eksporcie towarów stosuje się w odniesieniu do otrzymanej zapłaty, pod warunkiem że wywóz towarów nastąpi w terminie 6 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym podatnik otrzymał tę zapłatę, oraz podatnik w tym terminie otrzymał dokument, o którym mowa powyżej.

Ponadto stawkę 0% VAT stosuje się także, jeżeli wywóz towarów nastąpi w terminie późniejszym niż 6 miesięcy, pod warunkiem że wywóz towarów w tym późniejszym terminie jest uzasadniony specyfiką realizacji tego rodzaju dostaw potwierdzoną warunkami dostawy, w których określono termin wywozu towarów. 

Przechodząc zatem do podsumowania naszych ustaleń, należy podkreślić, że obecnie wszelkie dostawy dokonywane z Polski do Wielkiej Brytanii to eksport towarów. Powoduje to, że podatnicy, którzy chcieliby skorzystać ze stawki VAT 0%, powinni zadbać o zgromadzenie odpowiednich dokumentów potwierdzających wywóz towaru do kraju trzeciego.