Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów - WDT

Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów (WDT) to wywóz towarów z kraju do innego państwa Unii Europejskiej na rzecz podmiotu, który posiada ważny numer VAT UE. Dostawa towarów musi nastąpić w wykonaniu czynności określonych w art. 7 ustawy o VAT.

Status nabywcy i dostawcy przy wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów

Zarówno nabywca towarów tak jak i dostawca muszą posiadać określony status.

Status nabywcy:

1. Podatnik podatku od wartości dodanej zidentyfikowany na potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowych na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju (posiada numer NIP UE spoza Polski).
2. Osoba prawna niebędąca podatnikiem podatku od wartości dodanej, która jest zidentyfikowana na potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowych na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju (posiada numer NIP UE spoza Polski).
3. Podatnik podatku od wartości dodanej lub osoba prawna niebędąca podatnikiem podatku od wartości dodanej, działająca w takim charakterze na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju, niewymienionymi w pkt 1 i 2, jeżeli przedmiotem dostawy są wyroby akcyzowe zharmonizowane, które, zgodnie z przepisami o podatku akcyzowym, są objęte procedurą zawieszenia poboru akcyzy lub procedurą przemieszczania wyrobów akcyzowych z zapłaconą akcyzą.
4. Podmiot inny niż wymienione w pkt 1 i 2, działający (zamieszkujący) w innym niż Polska państwie członkowskim, jeżeli przedmiotem dostawy są nowe środki transportu (wystarczy samo miejsce zamieszkania lub działania poza Polską, w UE).

Status dostawcy:

1. Zarejestrowany jako czynny podatnik VAT, niekorzystający ze zwolnienia podmiotowego z tego podatku.
2. Podatnik, który zgłosił w urzędzie skarbowym zamiar dokonywania transakcji wewnątrzwspólnotowych, w wyniku czego może posługiwać się numerem identyfikacyjnym NIP UE, czyli jest zarejestrowany na potrzeby transakcji wspólnotowych.
3. Inny podmiot niż wymieniony w pkt. 2, gdy przedmiotem dostawy jest nowy środek transportu.

Każdy dostawca powinien sprawdzić wiarygodność otrzymanego od nabywcy numeru NIP UE w Systemie Wymiany Informacji "VIES". W przypadku braku ważnego bądź aktualnego NIP UE transakcja będzie opodatkowana stawką krajową.

Nie wszystkie wywozy towarów to wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów

Nie każdy wywóz towarów w obrębie UE jest traktowany jako WDT. Oprócz WDT, może to być także sprzedaż wysyłkowa z terytorium kraju lub przemieszczenie towarów nieuznane ani za wewnątrzwspólnotową dostawę ani za sprzedaż wysyłkową z terytorium kraju, pomimo że towary przemieszczane są między dwoma państwami członkowskimi.

Dostawa uznana za sprzedaż wysyłkową z terytorium kraju (niebędąca WDT, art. 2 pkt 23 ustawy o podatku od towarów u usług) zaistnieje w sytuacji, gdy towary są wysyłane lub transportowane z terytorium kraju przez podatnika VAT (lub na jego rzecz) do innego kraju UE, które jest państwem przeznaczenia dla wysyłanych lub transportowanych towarów na rzecz:

• podatnika podatku od wartości dodanej lub
• osoby prawnej niebędącej podatnikiem podatku od wartości dodanej lub
• podatników, którzy nie mają obowiązku rozliczania wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów lub
• innego podmiotu niebędącego podatnikiem podatku od wartości dodanej.

Przemieszczenie własnych towarów, które nie są uznane za WDT występuje w momencie, gdy towary będą instalowane lub montowane, z próbnym uruchomieniem lub bez niego, dla których miejscem dostawy jest państwo UE inne niż terytorium kraju.

Istnieje wyjątek, kiedy przemieszczenie własnych towarów przez podatnika do innego kraju UE będzie uznawane z WDT (art. 13 ust. 3 ustawy o VAT). WDT ma miejsce wówczas, gdy podatnik przemieszcza z terytorium kraju na terytorium innego państwa UE własne towary (należące do jego przedsiębiorstwa), w których posiadanie wszedł na terytorium kraju w ramach ich wytworzenia, wydobycia, nabycia, nabycia w ramach wewnątrzwspólnotowego nabycia, zaimportowania i które mają służyć czynnościom wykonywanym przez niego jako podatnika na terytorium tego państwa UE, do którego zostały wwiezione.

Oznacza to, że za WDT uznane jest przemieszczenie towarów przez podatnika, który prowadzi jednocześnie działalność gospodarczą w innym kraju UE, a przemieszczane towary będą służyły mu tam do czynności wykonywanych w charakterze podatnika.

Rejestracja w urzędzie skarbowym niezbędna przy wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów

Przed dokonaniem pierwszej dostawy wewnątrzwspólnotowej należy zawiadomić naczelnika właściwego urzędu skarbowego w zgłoszeniu rejestracyjnym (VAT-R) o zamiarze rozpoczęcia tych czynności, zaznaczając kwadrat 1 w polu 4. Uzyskuje się wówczas status podatnika VAT-UE i posługując się numerem NIP, musi poprzedzić go kodem PL. Jeżeli podatnik posiada już status czynnego podatnika VAT, w zgłoszeniu rejestracyjnym zaznacza kwadrat 2 w polu 4 "aktualizacja danych". Dodatkowo w deklaracji zaznaczamy pole C.3 - 59 oraz załączmy VAT-R/UE.

Podatnik może posługiwać się swoim NIP z poprzedzającym go kodem "PL" dopiero wtedy, gdy dostanie potwierdzenie o dokonanej rejestracji od naczelnika z US (VAT-5 UE). Od tego momentu podatnik posługuje się nowym NIP w następujących sytuacjach:

• przy transakcjach WDT,
• na deklaracjach VAT,
• na zeznaniach podsumowujących, które musi sporządzać co kwartał.

W przypadku zaprzestania wykonania czynności WDT należy na piśmie zgłosić ten fakt naczelnikowi urzędu skarbowego przez aktualizację zgłoszenia rejestracyjnego(VAT R/UE) w terminie 15 dni od dnia zaprzestania czynności. Jest to podstawą do wykreślenia podatnika z rejestru jako podatnika VAT UE. W zgłoszeniu wypełniamy również poz. 8. w zależności od tego czy podatnik złożył naczelnikowi urzędu skarbowego kaucję uprawniającą go do otrzymania zwrotu nadwyżki podatku naliczonego nad należnym w terminie krótszym niż 180 dni. Wykreślenie podmiotu z rejestru może nastąpić także wtedy, gdy podatnik nie złoży za sześć kolejnych miesięcy lub dwa kolejne kwartały deklaracji podatkowej.

Kaucja gwarancyjna przy wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów

Złożenie kaucji gwarancyjnej, zabezpieczenia majątkowego lub gwarancji bankowej na kwotę 250 000 zł skraca termin oczekiwania na zwrot bezpośredni nadwyżki podatku naliczonego ze 180 dni - do 60 dni, a przy spełnieniu dodatkowych warunków nawet do 25 dni. Kaucję mogą złożyć:

• podatnicy rozpoczynający wykonywanie czynności podlegających opodatkowaniu w okresie krótszym niż 12 miesięcy przed złożeniem zawiadomienia o zamiarze dokonywania transakcji wewnątrzwspólnotowych,
• podatnicy rozpoczynający wykonywanie czynności opodatkowanych VAT.

Kaucja gwarancyjna jest przydatna w momencie, gdy podatnik ubiega się o zwrot podatku na rachunek bankowy (zwrot bezpośredni).

Terminy składania deklaracji dokumentującej wewnątrzwspólnotową dostawę towarów

Obowiązki sprawozdawcze w związku z WDT polegają na:

• wykazaniu WDT w deklaracji VAT-7,
• złożeniu kwartalnej informacji podsumowującej VAT UE,
• przekazaniu informacji o dokonanych wywozach – system INTRASTAT.

Termin składania deklaracji VAT 7 miesięcznej i kwartalnej to 25. dzień miesiąca następujący po okresie rozliczeniowym do właściwego dla podatnika US. Natomiast VAT UE składa się do 15. dnia miesiąca następującego po okresie rozliczeniowym (lub do 25. dnia - jeżeli rozliczamy się w wersji elektronicznej).

Warunkiem zastosowania stawki 0% jest posiadanie przez dostawcę dokumentów potwierdzających wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

W deklaracji dostawa wewnątrzwspólnotowa rozliczana jest w miesiącu otrzymania dowodów potwierdzających dokonanie WDT, lecz nie później niż w trzeciej deklaracji w kwartale, w którym powstał taki obowiązek podatkowy.

W przypadku nie otrzymania dowodów potwierdzających dokonanie dostawy wewnątrzwspólnotowej w okresie rozliczeniowym (kwartale), w którym powstał obowiązek podatkowy, w deklaracji podatnik wykazuje taką dostawę jako krajową (w zależności od stawki VAT w poz. 20 lub 22-29, a nie w poz. 30). Dostawę tą nie wykazujemy również w deklaracji VAT UE.

Jednak jeżeli podatnik otrzymał dokumenty w późniejszym terminie, jest możliwość dokonania korekty deklaracji i wykazania WDT ze stawką 0% oraz sporządzenia informacji podsumowującej VAT UE.

Jeżeli dostawy wewnątrzwspólnotowe przekroczą w danym roku sprawozdawczym tzw. progi statystyczne, należy dodatkowo wypełnić deklarację INTRASTAT.

Progi statystyczne dla wywozu ustalone na rok 2012 wynoszą:

• próg podstawowy – 1 100 000 zł,
• próg szczegółowy – 72 000 000 zł.

Podmioty, których wartość obrotów znajduje się między progiem podstawowym a progiem szczegółowym, są zwolnione z wypełniania następujących pól deklaracji INTRASTAT:

• 7 – łączna wartość statystyczna w PLN,
• 12 – Kod warunków dostawy,
• 15 – Kod rodzaju transportu,
• 20 – Wartość statystyczna w PLN.

Zgłoszenia INTRASTAT za dany okres sprawozdawczy należy dokonać nie później niż 10 dnia miesiąca następującego po miesiącu sprawozdawczym. Jeżeli 10 dzień przypada w sobotę lub dzień ustawowo wolny od pracy, termin zgłoszenia INTRASTAT upływa pierwszego dnia roboczego następującego po takim dniu.

Wartość statystyczna = wartość fakturowa + koszty dotyczące tej części przewozu, która odbywa się na polskim terytorium statystycznym (koszty opakowania, opłaty transportowe, opłaty za dokowanie, opłaty za załadunek na środki transportu i magazynowanie, inne koszty, np. ubezpieczenia).

Dokumentacja wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów

Dokumenty potwierdzające dokonanie wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów zależą od sposobu jego dostawy. Rozróżniamy 3 sposoby dostawy towarów:

Dokumenty obowiązkowe

1) Przewóz towarów za pośrednictwem przewoźnika (spedytora)

1. specyfikacja poszczególnych sztuk ładunku
2. dokumenty przewozowe otrzymane od przewoźnika (niektóre listy przewozowe), z których jednoznacznie wynika, że towary zostały dostarczone do miejsca ich przeznaczenia na terytorium państwa UE innego niż terytorium kraju. Informacje w liście przewozowym zawierają:
   • nazwę i adres nadawcy, jego podpis oraz określenie placówki przewoźnika zawierającego umowę
   • miejsce przeznaczenia przesyłki oraz nazwę i adres odbiorcy
   • określenie towaru, jego masy, liczby sztuk przesyłki, sposobu opakowania i oznaczenia
   • inne informacje, wymagane lub dopuszczone zgodnie z przepisami w zależności od rodzaju zawartej umowy lub sposobu rozliczenia należności

2) Przewóz bezpośrednio przez dostawcę lub nabywcę towaru

• specyfikacja poszczególnych sztuk ładunku
• dokumenty zawierające nazwę (lub imię i nazwisko) oraz adres siedziby lub miejsca zamieszkania nabywcy i dostawcy towaru
• adres, pod który są przewożone towary, w przypadku gdy jest inny niż adres siedziby lub miejsca zamieszkania nabywcy
• określenie towarów i ich ilości
• potwierdzenia przyjęcia towarów przez nabywcę do miejsca jego siedziby, zamieszkania bądź innego miejsca wskazanego przez nabywcę w innym kraju będącym w UE
• rodzaj oraz numer rejestracyjny środka transportu, którym są wywożone towary lub numer lotu - gdy towary przewożone są środkami transportu lotniczego

3) Wywóz przez nabywcę nowych środków transportu bez użycia innego środka transportu

• specyfikacja poszczególnych sztuk ładunku
• dokumenty zawierające dane umożliwiające prawidłową identyfikację dostawcy i nabywcy oraz nowego środka transportu, datę dostawy, podpis dostawcy i nabywcy, oświadczenie nabywcy o wywozie nowego środka transportu poza terytorium kraju w terminie 14 dni od dnia dostawy oraz pouczenie nabywcy o skutkach niewywiązania się z obowiązku wywozu nowego środka transportu poza terytorium kraju w terminie 14 dni od dnia dostawy, tzw. dokument wywozu

W przypadku, gdy dokumenty obowiązkowe nie potwierdzają jednoznacznie tej dostawy, np. gdy w dokumentach nie będą wypełnione wszystkie wymagane informacje, to potwierdzenie takiej dostawy mogą być dokumenty uzupełniające.

Dokumentami uzupełniającymi do 3 wyżej wymienionych dostaw towaru przedstawia poniższa tabelka:

Faktury przy wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów

W wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów obowiązek podatkowy powstaje najpóźniej 15 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towarów. Natomiast przed dostawą obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury. Jeżeli przed dokonaniem WDT otrzymano przynajmniej część wymaganej kwoty, można wystawić fakturę zaliczkową z prawem do zastosowania 0% stawki WDT (z dniem wystawienia faktury powstaje obowiązek podatkowy). Gdy nie wystawimy faktury na zaliczkę, nie powstanie obowiązek podatkowy - wiąże się to także z ryzykiem nałożenia sankcji karnej skarbowej.

Faktury potwierdzające WDT powinny zawierać numer podatnika dokonującego dostawy oraz ważny kod nadany przez kraj UE. Taki numer identyfikacyjny UE jest przyznawany czynnym podatnikom od wartości dodanej (przedsiębiorcom). Ma charakter niezmienny i oznacza, że nabywca powinien opodatkować zakup towarów na terytorium swojego kraju członkowskiego.

Należy pamiętać o wypisaniu na fakturze prawidłowego NIP UE kontrahenta, gdyż błędny NIP UE pozbawia podatnika zastosowania stawki 0%.

Wyjątki od tej zasady, w których nie trzeba wykazywać numer NIP UE:

1. Jeżeli przedmiotem wewnątrzwspólnotowej dostawy są nowe środki transportu, faktura stwierdzająca dokonanie dostawy powinna zawierać datę dopuszczenia nowego środka transportu do użytku i przebieg pojazdu – w przypadku pojazdów lądowych oraz liczbę godzin roboczych używania nowego środka transportu – w przypadku pojazdów wodnych i statków powietrznych.
2. Faktura dokumentująca dostawę wyrobów akcyzowych zharmonizowanych, które na podstawie przepisów o podatku akcyzowym są objęte procedurą zawieszenia poboru akcyzy lub procedurą przemieszczania wyrobów akcyzowych z zapłaconą akcyzą.

Podstawa opodatkowania przy wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów

Podstawą opodatkowania w WDT jest:

• kwota należna z tytułu sprzedaży, powiększona o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze, mające bezpośredni wpływ na cenę,
• kwota otrzymanych zaliczek, zadatków, przedpłat i rat oraz zaliczek otrzymanych na dotacje, subwencje i na inne dopłaty o podobnym charakterze.

Podstawę opodatkowania zmniejsza się o kwoty rabatów (bonifikat, opustów, uznanych reklamacji i skont) i o wartość zwróconych towarów, zwróconych nienależnych kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze.

Istnieje możliwość wystawiania faktur korygujących do wystawionych uprzednio faktur, gdy pierwotna faktura zawiera błędny NIP UE (co pozwala zastosować stawkę preferencyjną 0%) lub podstawa opodatkowania ulegnie zmniejszeniu (zwiększeniu) w wyniku:

• udzielenia rabatu,
• zwrotu towaru lub jego części przez nabywcę,
• zwrotu nabywcy kwot nienależnych wynikających z ustawy o cenach,
• zwrotu nabywcy zaliczki, przedpłaty, zadatku lub raty, podlegającej opodatkowaniu VAT.

Przy przemieszczeniu przez podatnika własnych towarów z terytorium kraju do innego państwa UE, podstawą opodatkowania jest cena nabycia tych towarów, a gdy cena ta nie istnieje, jest nią koszt wytworzenia określony w momencie ich dostawy.

Wartości na fakturach wyrażone w walucie obcej należy przeliczać po kursie:

• średnim NBP danej waluty obcej na ostatni dzień roboczy poprzedzający powstanie obowiązku podatkowego - dla celów VAT,
• średnim NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień uzyskania przychodu (z dnia poprzedzającego dzień operacji gospodarczej) - dla celów podatku dochodowego.