Od 1 października 2017 roku powszechny wiek emerytalny w Polsce to 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn. Jednak wiele osób obawia się, że ich emerytura będzie na tyle niska, że nie pozwoli ona na zapewnienie podstawowych potrzeb. ZUS zachęca do pracowania i odkładania składek na swoim koncie emerytalnym, także po osiągnięciu wieku emerytalnego. Na jaki wzrost emerytury w razie podjęcia pracy może liczyć pracownik, który osiągnął wiek emerytalny? O tym poniżej.
Korzyści z pracy po osiągnięciu wieku emerytalnego i czasowej rezygnacji z pobierania emerytury
Po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego pracownicy mają 3 wyjścia:
rozwiązać stosunek pracy i złożyć wniosek o emeryturę;
rozwiązać stosunek pracy, złożyć wniosek o emeryturę, a następnie zatrudnić się ponownie u dotychczasowego lub innego pracodawcy;
nie rozwiązywać stosunku pracy i nie składać wniosku o emeryturę, ale kontynuować zatrudnienie.
Przypomnijmy, że aby otrzymać emeryturę, konieczne jest dostarczenie do ZUS-u oprócz wniosku o emeryturę, także świadectwa pracy potwierdzającego fakt rozwiązania stosunku pracy.
Osoby, które po ukończeniu 60 lat (kobiety) i 65 lat (mężczyźni) decydują się dalej pracować i czasowo rezygnują z pobierania świadczenia emerytalnego z ZUS-u, mogą liczyć nie tylko na większą emeryturę (dłuższy okres składkowy oznacza wyższe świadczenia), ale także na wyższe wynagrodzenia, gdyż mogą skorzystać z ulgi dla seniorów PIT-0.
Przypomnijmy, że wprowadzona przez Polski Ład ulga dla pracujących seniorów PIT-0 polega na tym, że od wynagrodzenia pracownika, który mimo osiągnięcia wieku emerytalnego dalej pracuje, nie pobierając emerytury, nie jest pobierany podatek dochodowy do kwoty 85 528 zł rocznie, przy jednoczesnym zachowaniu prawa do kwoty wolnej wynoszącej 30 000 zł.
Oznacza to, że pracownicy w wieku emerytalnym niepobierający emerytury nie płacą podatku do kwoty 115 528 zł (30 000 zł kwoty wolnej + 85 528 zł ulgi).
Ma to szczególne znaczenie w sytuacji, gdy pracownik otrzymuje odprawę emerytalno-rentową, która może sięgać nawet 6-krotności wynagrodzenia za pracę.
Przykład 1.
Pani Maria jest zatrudniona w urzędzie miasta, w którym zasady funkcjonowania reguluje ustawa o pracownikach samorządowych. Po osiągnięciu 60 lat pani Maria zdecydowała się nie rozwiązywać stosunku pracy i złożyła pracodawcy oświadczenie, że chciałaby skorzystać z ulgi dla seniorów PIT-0. Pracodawca nie nalicza zatem podatku dochodowego od jej wynagrodzenia. Po ośmiu miesiącach pracy pani Maria zdecydowała się rozwiązać stosunek pracy i przejść na emeryturę. Zgodnie z ustawą o pracownikach samorządowych należy jej się odprawa emerytalno-rentowa w wysokości 6-miesięcznego wynagrodzenia. Ile otrzyma pani Maria przy założeniu, że ostatnie jej wynagrodzenie wynosiło 4800 zł brutto? Pani Maria otrzyma kwotę 28 800 zł (6 x 4800 zł), przy czym kwota brutto będzie w tym przypadku taka sama jak kwota netto. Od odprawy emerytalno-rentowej nie opłaca się składek ZUS, a z podatku dochodowego pani Maria jest zwolniona, gdyż w dniu wypłaty odprawy nadal korzysta z ulgi dla seniorów PIT-0. Wniosek o emeryturę zostanie złożony w ZUS-ie dopiero po rozwiązaniu stosunku pracy.
Wzrost emerytury w razie podjęcia pracy po osiągnięciu wieku emerytalnego
Według danych ZUS-u zawartych w „Informacji o wybranych świadczeniach pieniężnych za grudzień 2022 roku” opublikowanych na stronie internetowej Zakładu w grudniu 2022 roku liczba emerytów wynosiła 6 121 300 osób, a przeciętna emerytura wynosiła 2889,20 zł. Jest to zatem kwota na tyle niska, że większość emerytów nie jest w stanie utrzymać się z tego świadczenia, biorąc pod uwagę znaczny wzrost cen produktów i usług w ostatnim czasie.
Dlatego też zdaniem ekspertów najlepszym wyjściem jest opóźnienie przejścia na emeryturę, najlepiej o jak najdłuższy okres. Emerytura może znacznie wzrosnąć dzięki waloryzacji posiadanego już kapitału. Każdy rok pracy może zwiększać emeryturę od 8% do nawet 15%.
Aby to sprawdzić, każdy może skorzystać z zamieszczonego na swoim koncie PUE kalkulatora emerytalnego, gdzie można sprawdzić, jak według wyliczeń ZUS-u wzrasta kwota emerytury przy dłuższej pracy.
Przykład 2.
Przy założeniu, że kobieta w wieku 47 lat zarabiająca obecnie kwotę brutto w wysokości 11 000 zł będzie chciała przejść na emeryturę w wieku 60 lat, według kalkulatora emerytalnego ZUS-u jej emerytura wyniesie 3386,87 zł. Dodając 2 lata pracy, czyli zakładając przejście na emeryturę w wieku 62 lat, ta sama kobieta według kalkulatora emerytalnego ZUS-u będzie otrzymywać kwotę 4207,06 zł. Mimo że te obliczenia nie są precyzyjne, gdyż na ostateczną kwotę emerytury składa się wiele czynników, pokazują one znaczący wzrost świadczenia przy dłuższej pracy.
Jak podaje ZUS, obecnie najwyższa emerytura wypłacana kobiecie w Polsce wynosi 26 800 zł, a najwyższa emerytura wypłacana mężczyźnie wynosi 37 800 zł. Jednak kobieta przeszła na emeryturę w wieku 81 lat po przepracowaniu 61 lat, natomiast mężczyzna przeszedł na emeryturę w wieku 85 lat po przepracowaniu 67 lat.
Czy miesiąc przejścia na emeryturę ma znaczenie?
Pracownik może przejść na emeryturę w dowolnym miesiącu, jednak aby otrzymać wyższe świadczenia, lepiej nie przechodzić na emeryturę w czerwcu.
Wynika to z faktu, że podstawa obliczania emerytury osoby składającej wniosek w czerwcu podlega jedynie waloryzacji rocznej, a nie dodatkowo waloryzacjom kwartalnym. Waloryzacja roczna jest przeprowadzana 1 czerwca każdego roku, ale dotyczy składek, które są zewidencjonowane na koncie na dzień 31 stycznia danego roku, czyli nie uwzględnia ona składek, które ubezpieczony opłacał od lutego danego roku.
Oznacza to, że składając wniosek w czerwcu, można być stratnym nawet kilkaset złotych w porównaniu do składania go w okresie od lipca do grudnia czy od stycznia do maja.
Przy okazji warto zwrócić uwagę na to, że nie tylko miesiąc przejścia na emeryturę ma znaczenie, ale również dzień. Wniosek o emeryturę lepiej złożyć w ostatnim dniu miesiąca, gdyż wówczas świadczenie będzie przysługiwało również za ten miesiąc. Zgodnie z art. 129.1 Ustawy z dnia 1 stycznia 1999 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych: „świadczenia wypłaca się, poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej niż jednak od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu […]”.
Reasumując, z danych ZUS-u wynika, że im później się przechodzi na emeryturę, tym świadczenie jest większe. Oczywiście wielu ludziom wydaje się, że korzystniej jest przejść na emeryturę i dalej pracować, pobierając jednocześnie wynagrodzenie za pracę i emeryturę. Jest to jednak rozwiązanie korzystne jedynie w czasie, kiedy się pracuje.
Ważne jest to, żeby pracownicy przy podejmowaniu decyzji o przejściu na emeryturę mogli się przekonać, ile mogą zyskać, pracując dłużej. Oprócz kalkulatorów emerytalnych można spotkać się z doradcami emerytalnymi dostępnymi w każdym oddziale ZUS-u.
