Pracownica, która tydzień temu zawarła umowę o pracę, dostarczyła zaświadczenie lekarskie, wnioskując o przyznanie zasiłku opiekuńczego na chore dziecko. Czy przysługuje jej zasiłek opiekuńczy bez okresu wyczekiwania?
Hanna, Piotrków Trybunalski
Co do zasady osoba ubezpieczona za okres niezdolności do pracy lub innej przyczyny nieobecności (np. urlopy związane z macierzyństwem) ma prawo do wynagrodzenia lub innego świadczenia. Jednak głównym warunkiem jest podleganie pod ubezpieczenie chorobowe. Tylko ono gwarantuje wypłatę środków finansowych na ten czas.
Jeśli osoba ubezpieczona zatrudniona jest na podstawie umowy o pracę, to za pierwsze 33 dni choroby (lub 14 dni w przypadku osób powyżej 50. roku życia) pracodawca wypłaca wynagrodzenie chorobowe. Dopiero po przekroczeniu limitu tych dni wypłatę świadczeń chorobowych przejmuje ZUS. Oczywiście istnieją również świadczenia, które od pierwszego dnia wypłacane są przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, bez obciążania pracodawcy.
Okres wyczekiwania
Należy wiedzieć, że świadczenia chorobowe, bez względu na to, czy wypłacane są przez pracodawcę, czy przez ZUS, nie zawsze przysługują osobie ubezpieczonej od pierwszego dnia podlegania pod ubezpieczenie. Istnieje bowiem okres wyczekiwania, czyli minimalny czas podlegania pod ubezpieczenie chorobowe. Okres wyczekiwania wynosi:
- 30 dni, jeśli osoba ubezpieczona podlega pod obowiązkowe ubezpieczenie chorobowe (umowa o pracę).
- 90 dni, jeśli osoba ubezpieczona podlega dobrowolnie pod ubezpieczenie chorobowe (np. umowa zlecenie, własna działalność).
Nie zawsze jednak ten okres oczekiwania trzeba „budować” od nowa. Do tego czasu można również zaliczyć poprzednie okresy podlegania pod ubezpieczenie chorobowe, jeśli między nimi a obecnym tytułem do ubezpieczenia nie było przerwy dłuższej niż 30 dni lub jeśli przerwa została spowodowana:
- urlopem wychowawczym;
- urlopem bezpłatnym;
- odbywaniem czynnej służby wojskowej jako żołnierz niezawodowy.
Okres wyczekiwania nie jest również wymagany, jeśli osoba ubezpieczona ma przynajmniej 10 lat ubezpieczenia chorobowego, jest absolwentem szkoły wyższej lub niezdolność do pracy jest spowodowana wypadkiem przy pracy.
Czy zasiłek opiekuńczy ma okres wyczekiwania
Zasiłek opiekuńczy, który przynależy osobie ubezpieczonej w celu sprawowania osobistej opieki nad zdrowym lub chorym członkiem rodziny, przysługuje bez okresu wyczekiwania. Oznacza to, że bez względu na długość podlegania pod ubezpieczenie chorobowe zasiłek opiekuńczy będzie przysługiwał, o ile osoba wnioskująca spełni wszystkie pozostałe warunki zawarte w rozdziale 7. ustawy zasiłkowej.
Odpowiadając na pytanie czytelniczki, pani Hanny, jej pracownica, mimo że została zatrudniona tydzień wcześniej, ma prawo być zwolniona z wykonywania pracy i pobierać z tego tytułu zasiłek opiekuńczy.
Zasiłek opiekuńczy – ogólne zasady
Przypomnijmy, jakie warunki należy spełnić, aby osobie wnioskującej został przyznany zasiłek opiekuńczy.
Zasiłek opiekuńczy przysługuje osobie ubezpieczonej, która musi sprawować osobistą opiekę nad:
zdrowym dzieckiem, które nie ukończyło 8. roku życia, a powodem opieki jest:
niespodziewane zamknięcie placówki dziennej opieki (żłobka, przedszkola);
- izolacja dziecka z powodu nosicielstwa choroby zakaźnej;
- choroba lub pobyt w szpitalu niani (wymagana umowa uaktywniajaca) lub innego dziennego opiekuna dziecka (np. drugiego rodzica, który opiekuje się dzieckiem w ciągu dnia);
- zdrowym dzieckiem niepełnosprawnym, które nie ukończyło 18. roku życia (z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności lub orzeczeniem o niepełnosprawności ze wskazaniami), jeśli wystąpiła choroba lub pobyt w szpitalu małżonka lub drugiego rodzica, którzy opiekują się na stałe dzieckiem;
- chorym dzieckiem niepełnosprawnym, które nie ukończyło 18 lat;
- chorym dzieckiem do lat 14;
- innym niż dziecko chorym członkiem rodziny.
Zasiłek opiekuńczy nie przysługuje, jeśli osoba ubezpieczona:
- posiada prawo do wynagrodzenia na podstawie przepisów szczególnych;
- korzysta z urlopu bezpłatnego lub wychowawczego;
- jest tymczasowo aresztowana lub odbywa karę pozbawienia wolności;
- w tym samym okresie wykorzystywała zwolnienie lekarskie niezgodnie z jego przeznaczeniem i zostało to potwierdzone w czasie kontroli.
Zasiłek opiekuńczy wypłacany jest przez okres:
- 60 dni w roku kalendarzowym, jeżeli osoba ubezpieczona opiekuje się zdrowym dzieckiem do lat 8 lub chorym dzieckiem do lat 14, w tym także dzieckiem niepełnosprawnym w tym wieku, albo
- 14 dni w roku kalendarzowym, jeżeli osoba ubezpieczona opiekuje się dzieckiem w wieku ponad 14 lat lub innym chorym członkiem rodziny,
- 30 dni w roku kalendarzowym, jeśli osoba ubezpieczona opiekuje się:
chorym dzieckiem niepełnosprawnym, które ukończyło 14 lat, ale nie ukończyło 18 lat, albo
dzieckiem niepełnosprawnym, które ukończyło 8 lat, ale nie ukończyło 18 lat, jeśli w wyniku porodu, choroby albo pobytu w szpitalu małżonka lub rodzica dziecka, którzy stale opiekują się dzieckiem, nie mogą oni opiekować się dzieckiem niepełnosprawnym.
Zasiłek opiekuńczy jest świadczeniem wypłacanym przez ZUS, które przysługuje osobom ubezpieczonym od pierwszego dnia podlegania pod ubezpieczenie chorobowe. Jednak aby nabyć prawo do jego otrzymywania, osoba ubezpieczona musi spełnić pozostałe warunki wskazane w ustawie zasiłkowej.
