Pracodawcy oferują obecnie swoim pracownikom wiele benefitów mających zachęcić ich do pracy. Wśród najczęściej się pojawiających wymienić należy: dostęp do prywatnej opieki zdrowotnej, polisy na życie, karnety sportowe, sprzęt służbowy do użytku prywatnego, szkolenia, kursy językowe, elastyczny czas pracy, dodatkowe dni urlopu, paczki świąteczne, bony i zniżki na zakupy czy dofinansowanie posiłków. Rynek benefitów pracowniczych w ostatnich latach uległ powiększeniu, aktualnie bowiem nie tylko wynagrodzenie jest czynnikiem decydującym o wyborze danej oferty pracy czy pozostaniu u dotychczasowego pracodawcy, lecz także liczą się oferowane pracownikom przez pracodawcę benefity pozapłacowe. Pojawia się jednak pytanie, czy karta lunchowa powinna zostać uwzględniona w podstawie wymiaru zasiłku - o tym w artykule.
Karta lunchowa - zalety
Karta lunchowa to uniwersalne rozwiązanie, z którego skorzystać może każdy z pracowników, w przeciwieństwie np. do karnetów sportowych, z których korzystają wybrane grupy pracowników. W końcu każdy z nich musi jeść, aby funkcjonować, ale już nie każdy potrzebuje lub chce uprawiać sport. W czasach rosnących kosztów wszelkiego rodzaju dóbr i usług oferowanie przez pracodawcę kary lunchowej stanowić może znaczne wsparcie pozwalające oszczędzić na jedzeniu.
Przychody zwolnione spod oskładkowania ZUS a podstawa wymiaru zasiłku
Zgodnie z ustawą o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe oraz wypadkowe stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe.
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 roku w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe wymienia przychody, które nie stanowią podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe. Zgodnie z tym aktem prawnym m.in. następujące przychody nie będą stanowić podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie:
nagrody jubileuszowe (gratyfikacje), które według zasad określających warunki ich przyznawania przysługują pracownikowi nie częściej niż co 5 lat;
należności obliczane od wielkości efektów uzyskanych przez zastosowanie pracowniczego projektu wynalazczego i za dokumentację dostarczoną bezumownie przez twórcę projektu, przydatną do stosowania projektu, oraz nagrody za wynalazczość, a także nagrody za prace badawcze i wdrożeniowe;
odprawy pieniężne przysługujące w związku z przejściem na emeryturę lub rentę;
odprawy, odszkodowania i rekompensaty wypłacane pracownikom z tytułu wygaśnięcia lub rozwiązania stosunku pracy, w tym z tytułu rozwiązania stosunku pracy z przyczyn leżących po stronie pracodawcy, nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę lub rozwiązania jej bez wypowiedzenia, skrócenia okresu jej wypowiedzenia, niewydania w terminie lub wydania niewłaściwego świadectwa pracy;
odszkodowania wypłacone byłym pracownikom po rozwiązaniu stosunku pracy, na podstawie umowy o zakazie konkurencji;
wartość świadczeń rzeczowych wynikających z przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy oraz ekwiwalenty za te świadczenia wypłacane zgodnie z przepisami wydanymi przez Radę Ministrów lub właściwego ministra, a także ekwiwalenty pieniężne za pranie odzieży roboczej, używanie odzieży i obuwia własnego zamiast roboczego oraz wartość otrzymanych przez pracowników bonów, talonów, kuponów lub innych dowodów uprawniających do otrzymania na ich podstawie napojów bezalkoholowych, posiłków oraz artykułów spożywczych, w przypadku gdy pracodawca, mimo ciążącego na nim obowiązku wynikającego z przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy, nie ma możliwości wydania pracownikom posiłków i napojów bezalkoholowych;
odszkodowania za utratę lub uszkodzenie w związku z wypadkiem przy pracy przedmiotów osobistego użytku oraz przedmiotów niezbędnych do wykonywania pracy, należne od pracodawcy;
ekwiwalenty pieniężne za użyte przy wykonywaniu pracy narzędzia, materiały lub sprzęt, będące własnością pracownika;
wartość ubioru służbowego (umundurowania), którego używanie należy do obowiązków pracownika, lub ekwiwalent pieniężny za ten ubiór;
wartość finansowanych przez pracodawcę posiłków udostępnianych pracownikom do spożycia bez prawa do ekwiwalentu z tego tytułu do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie kwoty 300 zł;
zwrot kosztów używania w jazdach lokalnych przez pracowników, dla potrzeb pracodawcy, pojazdów niebędących własnością pracodawcy do wysokości miesięcznego ryczałtu pieniężnego albo do wysokości nieprzekraczającej kwoty ustalonej przy zastosowaniu stawek za 1 km przebiegu pojazdu określonych w odrębnych przepisach wydanych przez właściwego ministra, jeżeli przebieg pojazdu, z wyłączeniem wypłat ryczałtu pieniężnego, jest udokumentowany przez pracownika w ewidencji przebiegu pojazdu prowadzonej przez niego według zasad określonych w przepisach o podatku dochodowym od osób fizycznych;
kwota otrzymywana przez pracownika z tytułu zwrotu kosztów przeniesienia służbowego oraz zasiłki na zagospodarowanie i osiedlenie w związku z przeniesieniem służbowym – do wysokości nieprzekraczającej kwoty, która z tego tytułu została zwolniona od podatku dochodowego od osób fizycznych;
diety i inne należności z tytułu podróży służbowej pracownika do wysokości określonej w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju;
świadczenia finansowane ze środków przeznaczonych na cele socjalne w ramach zakładowego funduszu świadczeń socjalnych;
zapomogi losowe w przypadku klęsk żywiołowych, indywidualnych zdarzeń losowych lub długotrwałej choroby.
Kiedy karta lunchowa jest zwolniona z oskładkowania?
Z powyższego wynika, że wartość kart lunchowych jest zwolniona od oskładkowania, jeżeli na ich podstawie pracownicy będą uprawnieni do otrzymania dań gotowych do spożycia.
Powyższe stanowisko zostało potwierdzone w interpretacjach indywidualnych ZUS-u, w tym w piśmie z 5 marca 2019 roku Centrali Zakładu Ubezpieczeń Społecznych DI/100000/43/126/2019, gdzie wskazano: „za przychody ze stosunku pracy uważa się: wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych. W myśl natomiast § 2 ust. 1 pkt 11 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wyłączona jest wartość finansowanych przez pracodawcę posiłków udostępnianych pracownikom do spożycia bez prawa do ekwiwalentu z tego tytułu […]. Warto zwrócić uwagę, iż w § 2 ust. 1 pkt 11 ww. rozporządzenia mowa jest jedynie o posiłkach. Tym samym wartość bonów żywieniowych lub kart może korzystać z wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne jedynie wtedy, gdy są one realizowane co do zasady w placówkach gastronomiczno-restauracyjnych, barach, punktach gastronomicznych, stołówkach. Nie podlegają natomiast wyłączeniu z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne bony żywieniowe lub karty realizowane w sieciach/punktach handlowych, uprawniające do zakupu produktów spożywczych w ogólności, z uwagi na fakt, iż zgodnie z ww. rozporządzeniem posiłki mają być gotowe do spożycia. W związku z dokonanym przez normodawcę, w ramach tego samego aktu prawnego, rozróżnieniem tych pojęć (w § 2 ust. 1 pkt 6 rozporządzenia) brak jest podstaw do przyjęcia, iż z wyłączenia przewidzianego § 2 ust. 1 pkt, 11 korzystać miałyby oprócz posiłków, także artykuły spożywcze, w tym wprawdzie gotowe do spożycia lecz nie zestawione w gotowe dania. Konkludując stwierdzić należy, iż korzystać z wyłączenia, o którym mowa w § 2 ust. 1 pkt 11 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe mogą te bony żywieniowe lub karty, które są przeznaczane tylko na zakup gotowych posiłków w przeznaczonych do tego-punktach gastronomicznych”.
Przykład 1.
Spółka ABC Sp. z o.o. z siedzibą w Katowicach zamierza nabyć dla swoich pracowników karty lunchowe, na podstawie których będą oni mogli zakupić w okolicznych restauracjach posiłki. Miesięczna wartość tych kart to kwota 250,00 zł. Na ich podstawie pracownik będzie mógł nabyć dowolną ilość gotowych posiłków. Czy należy ją uwzględnić?
W takim przypadku wartość kart lunchowych nie będzie uwzględniona w podstawie wymiaru zasiłku.
Przykład 2.
Pan Jan prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą zamierza nabyć dla swoich pracowników karty lunchowe, na podstawie których będą oni mogli zakupić dowolne produkty żywnościowe służące przygotowaniu posiłku. Miesięczna wartość kart lunchowych to kwota 300,00 zł. Czy należy ją uwzględnić?
W takim przypadku ich wartość będzie uwzględniona w podstawie wymiaru zasiłku, gdyż karty nie będą służyć nabywaniu przez pracowników gotowych posiłków, a dowolnych produktów żywnościowych.
Przykład 3.
Spółka XVS Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie zamierza nabyć dla swoich pracowników karty lunchowe, na podstawie których będą oni mogli zakupić w okolicznych restauracjach posiłki. Miesięczna wartość kart to kwota 700 zł. Czy należy ją uwzględnić?
W takim przypadku w podstawie wymiaru uwzględniona zostanie wartość kart lunchowych powyżej 300,00 zł.
Czy wartość karty lunchowej musi zostać uwzględniona w podstawie wymiaru zasiłku?
Pracownik objęty ubezpieczeniem chorobowym w razie niezdolności do pracy jest uprawniony do otrzymania zasiłku chorobowego. Z reguły wysokość tego zasiłku jest zależna od średniego miesięcznego wynagrodzenia otrzymywanego przez pracownika przez ostatnich 12 miesięcy. Nie każdy składnik wynagrodzenia może zostać wliczony do podstawy zasiłku. Wliczane są do niej m.in.: wynagrodzenie zasadnicze, premie okresowe, prowizje oraz nadgodziny.
Zasadą jest zaś to, że przy ustalaniu podstawy zasiłku uwzględnia się te wszystkie składniki wynagrodzenia, od których naliczona zostaje składka chorobowa.
