Powstająca po stronie podatnika zaległość podatkowa wiąże się z koniecznością zapłaty odsetek za zwłokę. Jednakże oprocentowaniu podlegać również może nadpłata, która nie zostanie zwrócona podatnikowi w terminie. Warto zatem poznać przepisy określające przypadki, w których organ podatkowy powinien dokonać zwrotu nadpłaty wraz z oprocentowaniem. W artykule przedstawiamy, kiedy możliwe jest oprocentowanie nadpłaty podatku!
Czym jest nadpłata podatku i kiedy powstaje?
Zasadniczo nadpłatę możemy określić jako kwotę nadpłaconego lub nienależnie zapłaconego podatku. Powstaje ona z dniem złożenia zeznania rocznego w przypadku podatników podatku dochodowego lub z dniem nadpłacenia.
Ponadto możliwa jest sytuacja, w której podatnik, kwestionując dotychczasowe rozliczenie, składa wniosek o stwierdzenie nadpłaty. Jeżeli z przepisów prawa podatkowego wynika obowiązek złożenia zeznania (deklaracji), to podatnik równocześnie z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty jest obowiązany złożyć skorygowane zeznanie (deklarację).
Jeżeli prawidłowość skorygowanego zeznania (deklaracji) nie budzi wątpliwości, organ podatkowy zwraca nadpłatę bez wydawania decyzji ją stwierdzającej. W takim przypadku korekta wywołuje skutki prawne. W innym wypadku organ podatkowy wydaje decyzję stwierdzającą nadpłatę. Dodatkowo określa w niej wysokość zobowiązania podatkowego w prawidłowej wysokości w takim zakresie, w jakim powstanie nadpłaty jest związane ze zmianą wysokości zobowiązania podatkowego. W zakresie, w jakim wniosek jest niezasadny, organ odmawia stwierdzenia nadpłaty.
Oprocentowanie nadpłaty podatku
Po pierwsze, jeżeli powstała ona w związku z uchyleniem albo stwierdzeniem nieważności decyzji, to nadpłata powinna zostać zwrócona w terminie 30 dnia od dnia wydania nowej decyzji / uchylenia starej. W takim przypadku oprocentowanie nadpłaty podatku przysługuje od dnia powstania nadpłaty, a jeżeli organ podatkowy nie przyczynił się do powstania przesłanki zmiany lub uchylenia decyzji, a nadpłata nie została zwrócona w terminie – od dnia wydania decyzji o zmianie lub uchyleniu decyzji.
Przykład 1.
Organ podatkowy wydał decyzję określającą wysokość podatku PIT dla przedsiębiorcy, który zapłacił kwotę z niej wynikającą. Następnie okazało się, że decyzja była wydana na podstawie fałszywych dowodów, co spowodowało wydanie kolejnej – o stwierdzeniu jej nieważności. W takim przypadku powstała nadpłata, która powinna zostać zwrócona w terminie 30 dni od dnia wydania decyzji. Jeżeli organ nie dokona zwrotu, to będzie ona oprocentowana od dnia wydania decyzji stwierdzającej nieważność.
Po drugie nadpłata podlega oprocentowaniu od dnia złożenia wniosku o jej stwierdzenie wraz ze skorygowanym zeznaniem (deklaracją):
jeżeli nadpłata nie została zwrócona w terminie 30 dni od dnia wydania decyzji stwierdzającej nadpłatę;
jeżeli decyzja stwierdzająca nadpłatę nie została wydana w terminie 2 miesięcy od dnia złożenia wniosku o stwierdzenie nadpłaty, chyba że do opóźnienia w wydaniu decyzji przyczynił się podatnik, płatnik lub inkasent;
jeżeli nadpłata nie została zwrócona w terminie, o którym mowa w art. 77 § 1 pkt 6, chyba że do opóźnienia w zwrocie nadpłaty przyczynił się podatnik, płatnik lub inkasent.
Przykład 2.
Podatnik złożył wniosek o stwierdzenie nadpłaty w podatku PIT. Organ podatkowy wydał decyzję stwierdzającą nadpłatę, jednak nie wypłacił kwoty w terminie 30 od dnia wydania decyzji. W takim przypadku nadpłata podlega oprocentowaniu od dnia złożenia przez podatnika wniosku o stwierdzenie nadpłaty, a nie od dnia wydania decyzji stwierdzającej nadpłatę.
Po trzecie, jeżeli podatnik złożył zeznanie podatkowe lub skorygowane zeznanie podatkowe, z którego wynika nadpłata, to organ podatkowy ma obowiązek dokonać zwrotu nadpłaty w terminie 3 miesięcy od dnia otrzymania deklaracji (a 45 dni, jeżeli złożenia lub korekty dokonano przy pomocy środków komunikacji elektronicznej). W takiej sytuacji, gdy w ww. terminach nadpłata nie została zwrócona, to oprocentowaniu podlega od dnia powstania nadpłaty, tj. od dnia złożenia deklaracji lub korekty deklaracji.
Przykład 3.
Podatnik złożył wniosek wraz z korektą deklaracji PIT, z której wynika nadpłata. Organ podatkowy nie dokonał zwrotu nadpłaty w terminie 3 miesięcy. To oznacza, że jest ona oprocentowana od dnia złożenia wniosku wraz z korektą deklaracji.
Zasady naliczania oprocentowania
Jak podaje art. 78 Ordynacji podatkowej, nadpłaty podlegają oprocentowaniu w wysokości równej wysokości odsetek za zwłokę, o których mowa w art. 56 § 1, pobieranych od zaległości podatkowych.
Zgodnie natomiast z art. 56 Ordynacji podatkowej stawka odsetek za zwłokę jest równa sumie 200% podstawowej stopy oprocentowania kredytu lombardowego, ustalanej zgodnie z przepisami o Narodowym Banku Polskim, i 2%, z tym że stawka ta nie może być niższa niż 8%.
Obecnie stawka odsetek za zwłokę i jednocześnie stawka oprocentowania niezwróconych w terminie nadpłat wynosi 8% w skali roku. Dodatkowo warto podkreślić, że nadpłaty, których wysokość nie przekracza dwukrotności kosztów upomnienia w postępowaniu egzekucyjnym, nie podlegają oprocentowaniu. Aktualne koszty upomnienia wynoszą 16 zł, w związku z czym nadpłata, która nie przekracza 32 zł, nie podlega oprocentowaniu w ogóle.
Poznaliśmy już regułę określającą, od którego momentu nadpłata jest naliczana. Teraz należy wskazać, że oprocentowanie nadpłaty podatku przysługuje do dnia jej zwrotu, zaliczenia jej na poczet zaległych lub bieżących zobowiązań podatkowych lub dnia złożenia wniosku o zaliczenie nadpłaty na poczet przyszłych zobowiązań podatkowych.
Zwróćmy zatem uwagę, że nie w każdym przypadku oprocentowanie nadpłaty podatku będzie zawsze podlegać bezpośredniemu zwrotowi na konto podatnika. Możliwe bowiem jest jej zaliczenie na poczet podatków lub zaległości podatkowych – i to zarówno z wniosku podatnika, jak i z urzędu.
Wniosek podatnika o zaliczeniu oprocentowania może dotyczyć jedynie podatków, które powstaną w przyszłości. Natomiast, jak stanowi art. 76 Ordynacji podatkowej, nadpłaty wraz z ich oprocentowaniem podlegają zaliczeniu z urzędu na poczet zaległości podatkowych wraz z odsetkami za zwłokę, odsetek za zwłokę od nieuregulowanych w terminie zaliczek na podatek, kosztów upomnienia oraz bieżących zobowiązań podatkowych, a w razie ich braku podlegają zwrotowi z urzędu.
Podatnicy powinni zatem pamiętać, że w sytuacji, gdy organ podatkowy przekroczy termin na dokonanie zwrotu nadpłaty, to przysługuje im prawo do oprocentowania zwrotu. Warto także podkreślić, że stawka oprocentowania wynosi 8% w skali roku.
