W praktyce bardzo często zdarza się, że przedsiębiorcy znajdują wcześniej zagubione faktury zakupowe. Oczywiście mają prawo, aby je zaksięgować mimo upływu czasu, ale zgodnie z brzmieniem przepisów, VAT możliwy jest do rozliczenia w okresie powstania obowiązku podatkowego u sprzedawcy (jednak nie wcześniej niż w dniu otrzymania faktury) lub w dwóch kolejnych okresach rozliczeniowych.
Jeżeli ustawowy okres na odliczenie VAT minął, podatnik może odliczyć VAT z faktur, o których zapomniał, ale w tym celu musi wrócić do pierwotnego okresu, w którym otrzymał fakturę. Po zaksięgowaniu zaległych faktur nastąpią zmiany w rozliczeniu podatku VAT, ponieważ wzrośnie kwota podatku naliczonego z faktur kosztowych, co spowoduje zmniejszenie faktycznej kwoty podatku do zapłaty. Wówczas konieczna jest korekta deklaracji VAT. Jeżeli przedsiębiorca zapłacił już kwotę podatku - powstanie nadpłata w VAT. Co dalej?
Nadpłata w VAT
Zgodnie z Ordynacją podatkową nadpłata w VAT to kwota nadpłaconego lub nienależnie zapłaconego podatku. Powstaje na zasadach ogólnych, czyli już z chwilą gdy podatnik wpłacił podatek w wyższej kwocie niż powinien. Powodem powstania nadpłaty w VAT może być także zmiana, uchylenie lub stwierdzenie nieważności decyzji organu podatkowego, wyrok Trybunału Konstytucyjnego (np. orzekający o niekonstytucyjności przepisu) bądź orzeczenie Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości.
Nadpłata co do zasady nie jest uznawana z urzędu. Podatnik w celu jej stwierdzenia może wystosować odpowiednie pismo - wniosek o stwierdzenie nadpłaty, które składa wraz z korektą deklaracji. Jego wzór załączony jest w artykule.
Nadpłata w pierwszej kolejności zaliczana jest na poczet zaległości podatkowych wraz z pokryciem odsetek podatkowych za zwłokę w sposób proporcjonalny. W tym przypadku nie ma obowiązku składania pisma, ponieważ dzieje się to automatycznie. Urząd następnie wydaje postanowienie dotyczące takiego zaliczenia, na które podatnik ma prawo złożyć zażalenie.
Jeżeli podatnik posiada zobowiązania z różnych tytułów, to spłata następuje począwszy od tego, które powstało najwcześniej.
Wniosek o stwierdzenie nadpłaty
Decydując się na zwrot nadpłaconego lub nienależycie zapłaconego podatku, należy złożyć do urzędu wniosek o stwierdzenie nadpłaty, w którym, powołując się na art. 75 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.), zwraca się o stwierdzenie nadpłaty w VAT w związku ze złożeniem korekty deklaracji. We wniosku powinno również znaleźć się uzasadnienie.
Wniosek o stwierdzenie nadpłaty powinien zawierać następujące dane:
- data i miejscowość,
- dane wnioskodawcy (imię i nazwisko, PESEL/NIP, adres zamieszkania/ siedziby firmy),
- wskazanie naczelnika właściwego dla podatnika urzędu skarbowego,
- wskazanie okresu, w którym wystąpiła nadpłata,
- kwota nadpłaty,
- powód powstania nadpłaty,
- uzasadnienie,
- podpis podatnika
- dodatkowo do wniosku można także dołączyć dokumenty, które potwierdzają prawo podatnika do zwrotu nadpłaty.
W przypadku braku zobowiązań urząd dokonuje zwrotu wartości podatku na rachunek bankowy podatnika, płatnika lub inkasenta bądź w formie gotówki, jeżeli nie mają oni obowiązku posiadania rachunku bankowego (chyba że zażądają zwrotu na rachunek bankowy).
Zwrot nadpłaty w VAT
Jeżeli korekta deklaracji VAT nie budzi wątpliwości, nadpłata podlega zwrotowi w terminie 3 miesięcy od dnia skorygowania deklaracji - jeżeli nie została wydana decyzja o stwierdzeniu nadpłaty.
Jednak w przypadku gdy urząd skarbowy wszczyna postępowanie podatkowe w związku z wnioskowaną nadpłatą, zwrot następuje w terminie 30 dni od dnia wydania decyzji o stwierdzeniu nadpłaty lub określeniu jej wysokości.
Nadpłata w VAT może zostać stwierdzona przez organ podatkowy w ramach czynności sprawdzających, wówczas zwrot następuje w terminie 3 miesięcy od dnia, w którym upłynął termin wniesienia sprzeciwu przez podatnika.
Zaliczenie nadpłaty na poczet zaległości i przyszłych zobowiązań
W przypadku braku zobowiązań podatkowych oraz gdy korekta deklaracji VAT nie wykazuje nieprawidłowości, podatnik ma również prawo do złożenia wniosku o zaliczenie nadpłaty w VAT na poczet przyszłych zobowiązań. Organ podatkowy zgodnie ze złożonym wnioskiem dokonuje wówczas zaliczenia na poczet wskazanych przyszłych zobowiązań. Przy czym należy pamiętać, że organ podatkowy nie zawiadamia podatnika o faktycznym dokonaniu takiego zaliczenia, a zatem w celu uzyskania informacji o tym, czy fizycznie nadpłata została zaliczona na poczet bieżącego zobowiązania.
Przekazanie zwrotu podatku bankowi lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej
Do zwrotu podatku stosuje się przepisy dotyczące zaliczenia nadpłaty na poczet zaległości podatkowych. Zaliczany jest z momentem złożenia deklaracji wykazującej zwrot i przekazywany na wskazany rachunek banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej, jako zabezpieczenie kredytu udzielanego przez te instytucje pod warunkiem, że w dniu złożenia deklaracji wykazującej zwrot podatku, nie jest prowadzone postępowanie przeciwko podatnikowi, które miałoby na celu ustalenie lub określenie wysokości zobowiązań podatkowych.
Zwrot podatku przekazany bankowi lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej ma pierwszeństwo przed:
zaliczeniem tego zwrotu na poczet zaległości podatkowych i bieżących zobowiązań podatkowych ujawnionych po złożeniu deklaracji wykazującej zwrot podatku,
zajęciem wierzytelności z tytułu zwrotu podatku w postępowaniu egzekucyjnym, otrzymanego przez organ podatkowy po dniu złożenia deklaracji wykazującej zwrot.
