Komputery stacjonarne czy laptopy to obecnie podstawowe wyposażenie praktycznie każdego przedsiębiorstwa. Korzysta się z nich nie tylko w biurach - większość firm prowadzi komputerową ewidencję, przechowywana jest w nich ważna dokumentacja czy elektroniczne faktury. Czy należy ująć komputer jako środek trwały?
Bezpośredni koszt uzyskania przychodu czy amortyzacja
W zależności od tego, ile komputer kosztował, przedsiębiorca może:
wpisać go bezpośrednio w koszty uzyskania przychodu (koszt poniżej 10 000 złotych)
ująć go jako środek trwały w firmie i dokonywać odpisów amortyzacyjnych (koszt powyżej 10 000 złotych)
Aby móc dokonać amortyzacji środka trwałego, przedsiębiorca zobowiązany jest do prowadzenia ewidencji tychże środków. W zależności od tego, jaki sposób wybierze - może dokonywać amortyzacji co miesiąc, co kwartał lub co rok.
Metody amortyzacji środków trwałych
Podatnik ma do wyboru następujące metody amortyzacji:
liniową,
degresywną,
przyspieszoną,
indywidualnych stawek amortyzacji.
Amortyzacja liniowa jest najpopularniejszą metodą. Polega na regularnym odpisywaniu stawki aż do całkowitego wyzerowania wartości maszyny. Metoda degresywna polega na wyższych odpisach przez pierwszych kilka lat, aż do momentu zrównania odpisu rocznego z wartością odpisu rocznego w przypadku metody liniowej. Wtedy podatnik jest zobowiązany do przejścia na tę metodę. Metoda liniowa przyspieszona może okazać się dobrą opcją w przypadku sprzętów, które szybko tracą na żywotności oraz komputerów używanych.
Oczywiście o wysokości stawki amortyzacyjnej nie decyduje sam przedsiębiorca który posiada komputer jako środek trwały w firmie. Aby wiedzieć, jaki procent może odpisywać jednorazowo od komputera, powinien zajrzeć do Klasyfikacji Środków Trwałych. Komputery są rodzajem 487 (zespoły komputerowe). Co za tym idzie, roczna stawka amortyzacyjna komputera wynosi 30%.
Komputer w spadku lub prywatny majątek
Przedsiębiorcy, którzy otrzymali sprzęt komputerowy w ramach spadku czy darowizny, zostają obciążeni podatkiem dochodowym. Tak więc otrzymane komputery mogą zostać uznane za środki trwałe firmy lub wpisane w koszty uzyskania przychodu. Wartość takiego sprzętu można albo wycenić u rzeczoznawcy, albo na podstawie aukcji internetowych tego samego sprzętu o zbliżonym czasie użytkowania (chyba że umowa darowizny wyraźnie określa wartość komputera).
Jeżeli podatnik korzysta w pracy z prywatnego komputera, ma możliwość wcielić go do środków trwałych przedsiębiorstwa. Jeżeli chciałby odpisywać od niego stawki amortyzacyjne, może przepisać go na firmę. W takim wypadku należy sporządzić oświadczenie o przekazaniu prywatnego komputera kupionego do korzystania w działalności gospodarczej. Dokument ten należy zachować w firmowej ewidencji. Jeżeli podatnik posiada dowód zakupu, na jego podstawie wylicza się wartość komputera. Jeżeli nie, to tak jak w przypadku darowizny - może mu w tym pomóc rzeczoznawca lub może się posiłkować aukcjami internetowymi.
Komputer jako środek trwały a urządzenia peryferyjne
Inwestując w sprzęt biurowy, zazwyczaj na samym komputerze się nie kończy. Przedsiębiorca potrzebuje drukarki, skanera, opcjonalnie kamery, głośników i wielu innych sprzętów uzupełniających (w zależności od wykonywanego zawodu). Czy je też można zaliczyć do środków trwałych przedsiębiorstwa?
Jak najbardziej. W zależności od tego, czy są niezbędnym dopełnieniem komputera, mogą zostać wcielone jako jeden środek trwały, a jeżeli tylko współpracują z komputerem mogą zostać odrębnym środkiem trwałym.
Oprogramowanie komputerowe a amortyzacja
Niektóre z programów mogą zostać zamortyzowane jako wartości niematerialne oraz prawne. Jednak nie zaliczają się do nich:
programy komputerowe, których czas użytkowania jest przewidywany na krócej niż rok,
programy komputerowe, których wartość początkowa nie przekracza 10 000 złotych,
oprogramowania lub systemy operacyjne zainstalowane na komputerze w momencie jego zakupu (ponieważ stanowią część środka trwałego, a komputer nie mógłby bez nich funkcjonować, np. Windows).
Aby obliczyć wartość początkową programów komputerowych, trzeba wziąć pod uwagę nie tylko koszt ich zakupu, ale także wszelkie koszty związane z wdrożeniem i startem programu. Co ważne, szkolenia pracowników np. z obsługi nowego systemu nie zostają już wliczone w wartość początkową.
Ulepszenie komputera i wydłużenie okresu amortyzacji
Co ważne, firmy zobowiązane są do używania oryginalnych oprogramowań tylko w zakresie wykupionej przez nich licencji. W przypadku kontroli, jeżeli na firmowych komputerach wykryte zostaną nielegalne programy - osoba za to odpowiedzialna stanie przed sądem, a grozić jej może wysoka grzywna lub pozbawienie wolności nawet na okres 5 lat.
Jeżeli przedsiębiorca wydał w ciągu roku ponad 10 000 złotych na modernizację środka trwałego - w tym przypadku komputera bądź sieci komputerowej - wtedy tę kwotę dolicza do jego wartości początkowej. Co za tym idzie, zaliczając komputer jako środek trwały w firmie należy weryfikować poniesione nakłady które usprawniają codzienną pracę przy jego wykorzystaniu ponieważ dokonując ulepszenia komputera kwota amortyzacji się zmieni, więc podatnik musi ją obliczyć na nowo.
Księgowanie zakupu komputera o wartości poniżej 10 000 złotych
W celu zaksięgowania faktury za zakup komputera o wartości nieprzekraczającej 10 000 zł (netto w przypadku czynnych podatników VAT, brutto w przypadku nievatowców) w systemie wFirma.pl należy przejść do zakładki: WYDATKI » KSIĘGOWANIE » DODAJ » FAKTURA VAT » INNE WYDATKI ZWIĄZANE Z DZIAŁALNOŚCIĄ GOSPODARCZĄ i uzupełnić wymagane pola.
Tak zaksięgowany wydatek zostanie ujęty w rejestrze VAT zakupów oraz w kolumnie 13 KPiR - Pozostałe wydatki.
Komputer jako środek trwały w firmie
Przedsiębiorca ma możliwość ujęcia w ewidencji środków trwałych komputera bez względu na to czy jego wartość nie przekracza 10 000 zł. W tym celu należy przejść do zakładki: WYDATKI » KSIĘGOWANIE » DODAJ » FAKTURA VAT » ZAKUP ŚRODKÓW TRWAŁYCH, gdzie należy uzupełnić dane podstawowe z dokumenty zakupu a następnie dane dotyczące środka trwałego wybierając jako Kategorię 487.
Tak zaksięgowany komputer jako środek trwały zostanie ujęty w ewidencji środków trwałych a tym samym naliczane automatycznie odpisy amortyzacyjne zostaną ujęte w kolumnie 13 KPiR - Pozostałe wydatki. W przypadku czynnych podatników VAT faktura za zakup komputera zostanie ujęta w rejestrze VAT zakupów.
