Przedsiębiorcy będący podatnikami VAT mają obowiązek składania deklaracji, w których wykazują transakcje opodatkowane podatkiem od towarów i usług. Często zdarza się, że w deklaracji znajdzie się błąd, w takiej sytuacji bezzwłocznie powinna być przygotowana korekta deklaracji. Problem pojawia się, gdy podatnik już zakończył działalność i został wykreślony z rejestru VAT.
Deklaracje podatkowe
Deklaracje podatkowe korzystają z domniemania prawdziwości, tzn. jeżeli przepisy prawa podatkowego nakładają na podatnika obowiązek złożenia deklaracji, a zobowiązanie podatkowe powstaje z mocy prawa, podatek wykazany w deklaracji jest podatkiem do zapłaty. Obalenie domniemania prawdziwości deklaracji złożonej przez podatnika może nastąpić po przeprowadzeniu postępowania podatkowego zakończonego decyzją ostateczną.
Zgodnie z art. 81 Ordynacji podatkowej skorygowanie deklaracji przez podatnika następuje poprzez złożenie deklaracji korygującej. Korekta polega na ponownym wypełnieniu druku deklaracji VAT i zaznaczeniu na nim, że jest to deklaracja korygująca.
Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy o VAT podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Natomiast zgodnie z art. 96 ust. 6 ustawy o VAT jeżeli podatnik zarejestrowany jako podatnik VAT zaprzestał wykonywania czynności podlegającej opodatkowaniu, jest on obowiązany zgłosić zaprzestanie działalności naczelnikowi urzędu skarbowego; zgłoszenie to stanowi dla naczelnika urzędu skarbowego podstawę do wykreślenia podatnika z rejestru jako podatnika VAT.
Skutkiem złożenia takiego zgłoszenia jest wykreślenie podatnika z rejestru podatników VAT. Wykreślenie następuje z dniem wskazanym w zgłoszeniu VAT-Z. Wówczas podatnik nie jest już zarejestrowanym podatnikiem VAT.
Wyrejestrowanie z rejestru VAT a korekta deklaracji
Przepisy nie zawierają uregulowań w sytuacji, gdy kontrahent zaprzestał działalności i dokonał wyrejestrowania. W naszej opinii zarówno organ, jak i podatnik osoba fizyczna wykreślona z rejestru podatników czynnych ma prawo i obowiązek zweryfikować rozliczenie podatku od towarów i usług poprzez złożenie deklaracji. Przy czym prawo to ograniczone jest terminem przedawnienia zobowiązania.
Dlatego też należy uznać, iż taka korekta deklaracji jest dopuszczalna i wręcz konieczna. Jednak organy podatkowe prezentują odmienne stanowisko, czego przykładem jest pismo Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 29 grudnia 2015 r., sygn. IBPP3/4512-690/15/MN, w którym możemy przeczytać:
(…)prawo do składania deklaracji oraz korekt tych deklaracji mają, podmioty posiadające status podatnika VAT. W przypadku utraty statusu podatnika podatku VAT powyższe regulacje prawne nie przewidują możliwości składania korekty deklaracji, gdyż w momencie utraty statusu podatnika, traci on prawo do składania deklaracji i tym samym korekty deklaracji.
W przedmiotowej sprawie na dzień dokonania planowanej korekty deklaracji VAT-7, Wnioskodawczyni nie będzie już prowadziła działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o VAT (z dniem 1 listopada 2015 r. Wnioskodawca zamierza zaprzestać wykonywania działalności gospodarczej) oraz dopełni swoich obowiązków wynikających z art. 96 ust. 6 ustawy o VAT. Wnioskodawczyni jednoznacznie wskazała, że na dzień złożenia korekty zostanie wykreślona z rejestru podatników jako podatnik VAT – już została wykreślona.
W tym stanie rzeczy mając na uwadze powołane wyżej przepisy należy stwierdzić, że w przedmiotowej sprawie Wnioskodawczyni nie będzie miała prawa do dokonania korekty deklaracji VAT-7 już po zaprzestaniu prowadzenia działalności gospodarczej (…).
Natomiast przeciwne stanowisko, z którym należy się zgodzić, prezentują sądy administracyjne, tytułem przykładu można wskazać wyrok SA w Gliwicach z 25 października 2016 r., sygn. akt III SA/Gl 360/16, w którym możemy przeczytać:
(…) zgodnie z art. 81 § 1 O.p. stronie, pomimo zakończenia działalności gospodarczej przysługuje prawo złożenia korekty deklaracji VAT-7 za okres, w którym prowadziła działalność gospodarczą. Przy składaniu korekty deklaracji, należy bowiem przypisać jej taki status, jaki miał w okresie, którego dotyczy korekta deklaracji. Podmiot nie będący już podatnikiem może składać korekt czy deklaracji. Korekta deklaracji pełni bowiem rolę korelatu mechanizmu samoobliczania podatku, chroniąc podatnika zarówno przed niekorzystnymi skutkami powstania zaległości podatkowej, jak i otwierając możliwość ewentualnego zwrotu nadpłaty. Przy czym nie zawsze złożenie korekty deklaracji i wniosku o stwierdzenie nadpłaty będzie w danym momencie jurydycznie możliwe. Sam organ podatkowy w zaskarżonej interpretacji przywołał regulacje art. 81b § 1 pkt 1) O.p., zgodnie z którym uprawnienie do skorygowania deklaracji ulega zawieszeniu na czas trwania postępowania podatkowego lub kontroli podatkowej - w zakresie objętym tym postępowaniem lub kontrolą; a z mocy pkt 2) powołanego przepisu przysługuje nadal po zakończeniu: a) kontroli podatkowej, b) postępowania podatkowego - w zakresie nieobjętym decyzją określającą wysokość zobowiązania podatkowego (…).
Być może wskazany wyrok przyczyni się do rewizji poglądów przez organy podatkowe z korzyścią dla podatników.
