Większość nowych przedsiębiorców nie może sobie pozwolić w początkowych okresach prowadzenia działalności na kupno własnej nieruchomości na cele działalności. W związku z tym często decydują się na wynajem firmowych lokali. Powstaje pytanie, jak podatkowo rozliczać nakłady poniesione na obcy środek trwały?
Obcy środek trwały - definicja
Należy podkreślić, że amortyzacji podlegają niezależnie od przewidywanego okresu używania przyjęte do używania również inwestycje w obcych środkach trwałych. Jednak ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawiera konkretnej definicji obcego środka trwałego. Tym samym można wywnioskować, że do inwestycji w obcym środku trwałym należy zaliczyć wydatki poniesione na ulepszenie obcego składnika majątku, który przez przedsiębiorcę jest eksploatowany w oparciu o podpisaną umowę wynajmu, podnajmu, dzierżawy bądź inną o zbliżonym znaczeniu. Nawiązuje do tego art. 22a ustawy o PIT:
Art. 22a 1. Amortyzacji podlegają, z zastrzeżeniem art. 22c, stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania: 1) budowle, budynki oraz lokale będące odrębną własnością, 2) maszyny, urządzenia i środki transportu, 3) inne przedmioty - o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy określonej w art. 23a pkt 1, zwane środkami trwałymi. 2. Amortyzacji podlegają również, z zastrzeżeniem art. 22c, niezależnie od przewidywanego okresu używania przyjęte do używania inwestycje w obcych środkach trwałych, zwane dalej „inwestycjami w obcych środkach trwałych”. |
Nakłady poniesione na obcy środek trwały - remont czy modernizacja?
W pierwszej kolejności przedsiębiorca, który ponosi nakłady obcy środek trwały użytkowany np. na podstawie umowy najmu powinien określić, czy prace wykonywane mają charakter remontowych czy wpłyną na podniesienie jego wartości początkowej.
Jak wynika z wyjaśnień Ministra Finansów (syg. PO 3/722-160/94), Do wydatków na ulepszenie środków trwałych zalicza się wydatki na ich:
przebudowę, czyli zmianę (poprawienie) istniejącego stanu środków trwałych na inny,
rozbudowę, tj. powiększenie (rozszerzenie) składników majątkowych, w szczególności zaś budynków i budowli, linii technologicznych itp.,
rekonstrukcję, tj. odtworzenie (odbudowanie) zużytych całkowicie lub częściowo składników majątkowych,
adaptację, tj. przystosowanie (przerobienie) składnika majątkowego do wykorzystania go w innym celu niż było jego pierwotne przeznaczenie albo nadanie temu składnikowi nowych cech użytkowych,
modernizację, tj. unowocześnienie środków trwałych.
Przepisy podatkowe nie regulują pojęcia remontu, jednak w tej kwestii można się posiłkować przepisami ustawy Prawo budowlane. Zgodnie z art. 3 pkt 8 powołanej ustawy przez remont należy rozumieć wykonywanie w istniejącym obiekcie budowlanym robót budowlanych polegających na odtworzeniu stanu pierwotnego, a niestanowiących bieżącej konserwacji, przy czym dopuszcza się stosowanie wyrobów budowlanych innych, niż użyto w stanie pierwotnym.
Dodatkowo, jak wskazuje interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 16 października 2012 roku (syg. IPPB5/423-641/12-3/RS), Różnica pomiędzy nakładami ponoszonymi na remont a nakładami ponoszonymi na ulepszenie środków trwałych polega zatem na tym, że remont zmierza do podtrzymania, odtworzenia wartości użytkowej środka trwałego i jest rodzajem naprawy, wymiany zużytych elementów, natomiast w wyniku ulepszenia środek trwały zostaje unowocześniony lub przystosowany do spełniania innych, nowych funkcji, zyskuje istotną zmianę cech użytkowych.
Obcy środek trwały - jaka stawka amortyzacji?
Należy podkreślić, że w odniesieniu do inwestycji w obcy środek trwały przepisy ustawy o PIT przewidziały szczególne zasady ustalania stawki amortyzacji. Co ważne, metodę amortyzacji należy ustalić na cały okres amortyzacji. Zgodnie z art. 22j podatnicy mogą indywidualnie ustalić stawki amortyzacyjne dla przyjętych do używania inwestycji w obcych środkach trwałych, z tym że dla:
1) inwestycji w obcych budynkach (lokalach) lub budowlach - okres amortyzacji nie może być krótszy niż 10 lat,
2) środków trwałych zaliczonych do grupy 3-6 i 8 Klasyfikacji:
24 miesiące - gdy ich wartość początkowa nie przekracza 25.000 zł,
36 miesięcy - gdy ich wartość początkowa jest wyższa od 25.000 zł i nie przekracza 50.000zł,
60 miesięcy - w pozostałych przypadkach;
3) dla środków transportu, w tym samochodów osobowych - 30 miesięcy.
Przykład 1.
Przedsiębiorca X poniósł nakłady na dostosowanie wynajętej do celów produkcyjnych hali w wysokości 50 000 zł. Przy minimalnym okresie amortyzacji, który w odniesieniu do budynków wynosi 10 lat, indywidualna stawka amortyzacji wynosi 10 lat. W związku z tym roczny odpis amortyzacyjny wyniesie 5 000 zł (50 000 zł*10%).
Jest to maksymalna stawka amortyzacyjna ustalana indywidualnie dla inwestycji w obcym środku trwałym.
Obcy środek trwały o wartości poniżej 3500 zł
Jeżeli łączna wartość poniesionej inwestycji na obcy środek trwały nie przekracza 3500 zł, wówczas przedsiębiorca ma dwie możliwości rozliczenia kosztów:
wydatki zostaną zaliczone do bezpośrednio do kosztów uzyskania przychodów ze względu na niską wartość inwestycji lub
poniesione nakłady zostają ujęte w kosztach poprzez jednorazowy odpis amortyzacyjny.
Ważne! Jeżeli poniesione wydatki zostały ujęte bezpośrednio w kosztach podatkowych ze względu na nieprzekroczenie 3500 zł, a w trakcie roku podatkowego okaże się, że łączna wartość wynosi kwotę powyżej 3500 zł, przedsiębiorca będzie obowiązany dokonać korekty kosztów o zaliczone wcześniej do nich wydatki, a następnie wprowadzić je do środków trwałych działalności i poddać amortyzacji. |
Reasumując, rozliczenie nakładów poniesionych na obcy środek trwały uzależnione jest od tego, w jaki sposób zostaną zaklasyfikowane przez przedsiębiorcę poniesione nakłady inwestycyjne. Bowiem wydatki dotyczące zwykłego remontu mogą zostać ujęte bezpośrednio do kosztów podatkowych, natomiast sposób rozliczenia modernizacji środka trwałego będzie uzależniony od ostateczne wartości poniesionych nakładów w trakcie roku podatkowego.
