Wielu przedsiębiorców dokonujących nabycia towarów używanych korzysta z procedury VAT marża. Ta szczególna forma rozliczenia podatku VAT wiąże się jednak z pewnymi ograniczeniami. W związku z tym pojawia się pytanie, czy jest obowiązek stosowania VAT marży przy nabyciu towarów używanych, czy też podatnik może takie towary nabyć na zasadach ogólnych?
Na czym polega procedura VAT marża?
Na wstępie postaramy się wyjaśnić, na czym polega procedura VAT marża i jakie konsekwencje dla podatnika wywołuje skorzystanie z tej szczególnej opcji rozliczenia.
Po pierwsze podkreślmy, że procedura ta jest stosowana m.in. do towarów używanych.
Dla potrzeb stosowania szczególnej procedury opodatkowania w zakresie dostawy towarów używanych ustawodawca w art. 120 ust. 1 pkt 4 ustawy określił, że przez towary używane rozumie się ruchome dobra materialne nadające się do dalszego użytku w ich aktualnym stanie lub po naprawie, inne niż określone w pkt 1-3 oraz inne niż metale szlachetne lub kamienie szlachetne (CN 7102, 7103, 7106, 7108, 7110, 7112), (PKWiU 24.41.10.0, 24.41.20.0, ex 24.41.30.0, ex 32.12.11.0, ex 32.12.12.0 i 38.11.58.0).
Zgodnie z art. 120 ust. 4 ustawy – w przypadku podatnika dokonującego dostawy towarów używanych, dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich lub antyków nabytych uprzednio przez tego podatnika w ramach prowadzonej działalności, w celu odsprzedaży, podstawą opodatkowania podatkiem jest marża stanowiąca różnicę między kwotą sprzedaży a kwotą nabycia, pomniejszona o kwotę podatku.
Należy zaznaczyć, że opodatkowanie w systemie marży jest ograniczone do pewnej kategorii towarów używanych, oraz istotne jest przy tym, od kogo towary używane zostały nabyte.
I tak stosownie do art. 120 ust. 10 ustawy przepisy stanowiące o VAT marża dotyczą dostawy towarów używanych, które podatnik nabył od:
- osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, niebędącej podatnikiem, o którym mowa w art. 15, lub niebędącej podatnikiem podatku od wartości dodanej;
- podatników, o których mowa w art. 15, jeżeli dostawa tych towarów była zwolniona od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 lub art. 113;
- podatników, jeśli dostawa tych towarów była opodatkowana zgodnie z ust. 4 i 5;
- podatników podatku od wartości dodanej, jeżeli dostawa tych towarów była zwolniona od podatku na zasadach odpowiadających regulacjom zawartym w art. 43 ust. 1 pkt 2 lub art. 113;
- podatników podatku od wartości dodanej, jeżeli dostawa tych towarów była opodatkowana podatkiem od wartości dodanej na zasadach odpowiadających regulacjom zawartym w ust. 4 i 5, a nabywca ma dokumenty jednoznacznie potwierdzające nabycie towarów na tych zasadach.
Taka procedura opodatkowania może być stosowana w przypadku dostawy towarów używanych nabytych wcześniej przez podatnika w ramach prowadzonej działalności w celu odsprzedaży.
Należy również podkreślić, że oprócz tego, jak towar jest nabywany, istotne jest również to, od kogo ten towar został kupiony. Zastosowanie tej procedury wymaga, aby towary używane były nabyte od podmiotów wymienionych w powołanym wyżej art. 120 ust. 10 ustawy.
Kluczowa jest również informacja, że warunkiem niezbędnym do zastosowania tej procedury jest określenie, że towar został jednak nabyty w celu dalszej odsprzedaży.
Ponadto należy także wskazać, że zgodnie z art. 120 ust. 19 ustawy o VAT, który podaje, że
obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się do nabywanych przez podatnika towarów używanych, dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich i antyków, jeżeli podlegały opodatkowaniu VAT marża.
To zatem oznacza, że jeżeli czynny podatnik VAT nabył towar używany w systemie VAT marża, to z tytułu tak dokonanego nabycia nie ma prawa do odliczenia podatku naliczonego.
Obowiązek stosowania VAT marży przy nabyciu towarów używanych
Mając powyższe na uwadze, możemy wskazać, że podatnicy mogą być zainteresowani odliczeniem podatku naliczonego od nabytego towaru używanego. W takim przypadku nabycie musi być dokonane na zasadach ogólnych, ponieważ zakup w procedurze VAT marża wyklucza prawo do odliczenia.
Podkreślenia w tym miejscu wymaga, że procedura VAT marża jest uprawnieniem, a nie obowiązkiem podatnika. Towary używane mogą być również nabyte na zasadach ogólnych z możliwością pełnego odliczenia podatku naliczonego.
W interpretacji Dyrektora KIS z 13 grudnia 2018 roku (nr 0113-KDIPT1-3.4012.749.2018.2.OS) czytamy, że podatnik ma prawo przy sprzedaży przedmiotowego samochodu do zastosowania szczególnej procedury VAT marża, jeżeli spełnione zostały przesłanki pozwalające na jej zastosowanie.
Podobnie też czytamy w interpretacji Dyrektora KIS z 2 listopada 2018 roku (nr 0111-KDIB3-3.4012.268.2018.1.MS). Organ wskazał w tym piśmie, że przepisy ustawy o podatku od towarów i usług przewidują stosowanie szczególnej procedury opodatkowania dostawy – m.in. towarów używanych – polegającej na opodatkowaniu marży. Jest to szczególna forma opodatkowania, w której podstawą opodatkowania jest marża stanowiąca różnicę między kwotą sprzedaży a kwotą nabycia, pomniejszona o kwotę podatku. Taka procedura opodatkowania może być stosowana w przypadku dostawy towarów używanych nabytych wcześniej przez podatnika w ramach prowadzonej działalności w celu odsprzedaży.
Zwróćmy zatem uwagę, że w powyższych pismach organ podatkowy posługuje się zwrotem „może być stosowana” i „ma prawo”. Oznacza to, że procedura VAT marża jest opcją dostępną dla podatnika w przypadku spełnienia warunków ustawowych.
Jednakże nie oznacza to, że w przypadku towarów używanych obligatoryjnie należy stosować procedurę VAT marża. Dopuszczalne jest również nabywanie towarów używanych na zasadach ogólnych, co daje prawo do odliczenia podatku naliczonego.
Przykład 1.
Podatnik postanowił nabyć towar używany w celu dalszej odsprzedaży. Jest jednak zainteresowany odliczeniem podatku naliczonego, w związku z czym sprzedawca nie zastosował procedury VAT marża. Nabywca ma możliwość odliczenia podatku naliczonego, co byłoby niemożliwe w przypadku procedury VAT marża.
Odpowiadając zatem na pytanie postawione w tytule, należy stwierdzić, że procedura VAT marża to opcja dostępna dla podatników. Podatnik ma prawo do zastosowania tej szczególnej formy rozliczenia, jeżeli spełnione są warunki określone w ustawie VAT.
