Jakie są obowiązki pracodawcy w zakresie BHP, by właściwie chronić zdrowie i życie zatrudnionych pracowników? Jakich czynności powinien dopilnować pracodawca przed dopuszczeniem pracownika do wykonywania pracy? Obowiązki w zakresie BHP wynikają z Działu Dziesiątego Kodeksu pracy. Poniżej zostaną omówione podstawowe kwestie obowiązujące pracodawców w dziedzinie BHP.
Podstawowe obowiązki pracodawcy w zakresie BHP
W zakładzie pracy to pracodawca jest odpowiedzialny za stan bezpieczeństwa i higieny pracy swoich pracowników. Jakie są zatem obowiązki pracodawcy w zakresie BHP? Pracodawca jest zobowiązany spełnić obowiązki w zakresie BHP zarówno wobec pracowników zatrudnionych na podstawie stosunku pracy, jak i na podstawie umów cywilnoprawnych (umowa zlecenie, umowa o dzieło), a także osób, które w tym zakładzie pracy wykonują działalność gospodarczą na własny rachunek.
Pracodawca ma obowiązek zapewnienia bezpieczeństwa, ochrony zdrowia i życia również osobom, które nie świadczą pracy a przebywają na terenie zakładu pracy, np. organy kontrolne.
Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy pracodawca ma obowiązek chronić zdrowie i życie pracowników przez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przy wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki, zwracając szczególną uwagę na:
- organizowanie pracy w sposób zapewniający bezpieczne i higieniczne warunki pracy,
- zapewnienie przestrzegania w firmie przepisów oraz zasad w zakresie BHP,
- usuwanie uchybień,
- reagowanie na potrzeby w zakresie BHP oraz dostosowanie środków podejmowanych w celu doskonalenia istniejącego poziomu ochrony zdrowia i życia pracowników, biorąc pod uwagę zmieniające się warunki wykonywania pracy,
- uwzględnianie ochrony zdrowia pracowników młodocianych, pracownic w ciąży lub karmiących piersią oraz pracowników niepełnosprawnych w ramach podejmowanych działań profilaktycznych,
- zapewnienie wykonania nakazów, wystąpień, decyzji i zarządzeń wydawanych przez organy nadzoru nad warunkami pracy,
- zapewnienie wykonania zaleceń społecznego inspektora pracy.
Obowiązki pracodawcy w zakresie BHP to także i koszty, jakie pracodawca ponosi w zakresie BHP i nie mogą one obciążać pracowników. Pracodawca ma także obowiązek poinformowania pracowników o zagrożeniach związanych z wykonywaną pracą oraz o zasadach postępowania w przypadku awarii lub innych sytuacji zagrażających życiu i zdrowiu pracowników.
Obowiązki pracodawcy w zakresie szkoleń BHP
Przedsiębiorca zatrudnienie nowego pracownika musi poprzedzić szkoleniem w zakresie BHP, które będzie dostosowane do rodzaju wykonywanej pracy. Szkolenie ma na celu przekazanie informacji oraz instrukcji związanych z wykonywaniem pracy na danym stanowisku. Pracodawca ma ponadto obowiązek zorganizować szkolenie, na którym pracownikowi zostaną udzielone informacje o zagrożeniach dla zdrowia i życia, z jakimi może się spotkać w zakładzie pracy oraz w jaki sposób powinien postępować w sytuacjach zagrażających zdrowiu i życiu. Szkolenie to odbywa się w czasie pracy, a jego koszty pokrywa pracodawca.
Kto prowadzi zadania w zakresie BHP?
Pracodawca musi również odbyć szkolenie w zakresie niezbędnym do wykonywania ciążących na nim obowiązków. Szkolenie powinno być okresowo powtarzane. Pracodawca, który zatrudnia więcej niż 100 pracowników, tworzy służbę bezpieczeństwa i higieny pracy. Natomiast pracodawca, który zatrudniania do 100 pracowników, powierza wykonywanie zadań służby BHP pracownikowi zatrudnionemu przy innej pracy. Jeżeli właściciel firmy posiada ukończone szkolenie niezbędne do wykonywania zadań służby BHP, może sam wykonywać te zadania pod warunkiem, że:
- zatrudnia do 10 pracowników lub
- zatrudnia do 20 pracowników i jest zakwalifikowany do grupy działalności, dla której ustalono nie wyższą niż trzecią kategorię ryzyka w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych.
Jeżeli w zakładzie pracy nie ma kompetentnych pracowników do wykonywania zadań służby BHP, pracodawca może powierzyć wykonywanie tych zadań specjalistom w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy spoza zakładu pracy. Pracownik zapoznanie się z przepisami oraz zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy potwierdza na piśmie, które należy dołączyć do części B jego akt osobowych.
