W ostatnich latach podatnicy poszukują nowych opcji inwestowania posiadanego kapitału. Sporą popularnością zaczęło się cieszyć złoto inwestycyjne. W związku z tym należy zastanowić się nad podatkowymi skutkami jakie wywołuje zakup oraz sprzedaż złota inwestycyjnego. Przedstawiony problem przeanalizujemy na gruncie podatku VAT, PIT i PCC.
Sprzedaż złota inwestycyjnego na gruncie podatku PIT
Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. d) ustawy o PIT, jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku rzeczy ruchomych przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie, to mamy do czynienia z obowiązkiem podatkowym w zakresie podatku PIT.
Powyższa regulacja odnosi się również do złota inwestycyjnego rozumianego jako fizyczne sztabki złota.
Należy przy tym podkreślić, że ww. regulacja odnosi się do przypadku osoby fizycznej nieprowadzącej pozarolniczej działalności gospodarczej.
W konsekwencji podatnik sprzedający złoto po upływie ww. półrocznego okresu karencji nie zapłaci z tego tytułu podatku PIT. Tego rodzaju przychód nie podlega opodatkowaniu i nie jest wykazywany w rocznej deklaracji podatkowej.
Inaczej natomiast przedstawia się sytuacja, gdy sprzedaż złota inwestycyjnego odbywa się przed upływem terminu półrocznego.
W myśl art. 24 ust. 6 omawianej ustawy o PIT dochodem z odpłatnego zbycia rzeczy określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. d, jeżeli przychód z odpłatnego zbycia nie stanowi przychodu z działalności gospodarczej, jest różnica pomiędzy przychodem uzyskanym z odpłatnego zbycia rzeczy a kosztem ich nabycia, zmniejszona o wartość nakładów poczynionych w czasie posiadania rzeczy.
Przychód ze sprzedaży rzeczy ruchomych podlega opodatkowaniu na zasadach ogólnych wg skali podatkowej określonej w art. 27 ust. 1 ustawy o PIT. Rozliczenia podatku dokonuje się w zeznaniu rocznym PIT.
Tak też wypowiedział się Dyrektor KIS w interpretacji z 11 lutego 2022 roku (nr 0115-KDIT3.4011.1085.2021.2.AD), gdzie wskazano, że w przypadku osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, źródłem przychodów jest odpłatne zbycie rzeczy, do których należy zaliczyć również rzeczy ruchome (złoto). Jednakże podlegający opodatkowaniu przychód powstaje wyłącznie, jeśli zbycie następuje w okresie krótszym niż pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpił zakup. Wobec tego, jeżeli sprzedaż następuje po upływie półrocznego okresu, wówczas przychód osiągnięty z tej sprzedaży nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym, ponieważ czynność ta nie stanowi źródła przychodu dla celów tego podatku.
Przykład 1.
Osoba fizyczna w styczniu 2022 roku zakupiła złoto inwestycyjne za kwotę 1000 zł. W kwietniu 2022 roku sprzedała złoto za kwotę 3000 zł. W takim przypadku po stronie podatnika powstaje dochód do opodatkowania w wysokości 2000 zł. Dochód z tego tytułu podatnik rozliczy w zeznaniu PIT-36 składanym do 30 kwietnia 2023 roku. Gdyby podatnik sprzedał złoto po upływie 6 miesięcy, to uzyskany dochód nie podlegałby opodatkowaniu.
Sprzedaż złota inwestycyjnego na gruncie podatku VAT
Sprzedaż złota inwestycyjnego stanowi odpłatną dostawę towaru.
Naturalnie, aby wystąpił obowiązek podatkowy, czynność musi zostać dokonana przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą.
Przy czym nawet w przypadku podatników zajmujących się profesjonalnie handlem złotem inwestycyjnym możliwe jest skorzystanie ze zwolnienia od podatku określonego w art. 122 ustawy o VAT.
Zgodnie z tym przepisem zwalnia się od podatku dostawę, wewnątrzwspólnotowe nabycie i import złota inwestycyjnego, w tym również złota inwestycyjnego reprezentowanego przez certyfikaty na złoto asygnowane lub nieasygnowane, lub złota, którym prowadzony jest obrót na rachunkach złota, oraz w szczególności pożyczki w złocie i operacje typu swap w złocie, z którymi wiąże się prawo własności lub roszczenie w odniesieniu do złota inwestycyjnego, a także transakcje dotyczące złota inwestycyjnego związane z kontraktami typu futures i forward, powodujące przeniesienie prawa własności lub roszczenia w odniesieniu do złota inwestycyjnego.
Zwolnienie stosuje się odpowiednio do usług świadczonych przez agentów działających w imieniu i na rzecz innych osób, pośredniczących w dostawie złota inwestycyjnego dla swojego zleceniodawcy.
Wskażmy również, że jeżeli mowa o złocie inwestycyjnym, rozumie się przez to:
- złoto w postaci sztabek lub płytek o próbie co najmniej 995-tysięcznych oraz złoto reprezentowane przez papiery wartościowe;
- złote monety, które spełniają łącznie następujące warunki:
- posiadają próbę co najmniej 900-tysięcznych,
- zostały wybite po 1800 roku,
- są lub były obowiązującym środkiem płatniczym w kraju pochodzenia,
- są sprzedawane po cenie, która nie przekracza o więcej niż 80% wartości rynkowej złota zawartego w monecie.
Sprzedaż złota inwestycyjnego na gruncie podatku PCC
W przypadku umowy sprzedaży obowiązek podatkowy w zakresie podatku PCC spoczywa na nabywcy. Stawka podatku przy umowie sprzedaży rzeczy ruchomych wynosi 2%.
Dodatkowo podkreślmy, że na podstawie art. 9 pkt 6 ww. ustawy zwalnia się jednak od podatku sprzedaż rzeczy ruchomych, jeżeli podstawa opodatkowania nie przekracza 1000 zł. Jeżeli wartość rzeczy przekracza 1000 zł, opodatkowaniu podlega całość, a nie nadwyżka ponad 1000 zł.
Wobec tego należy wyjaśnić, że opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych podlegają umowy sprzedaży jako poszczególne jednostkowe czynności cywilnoprawne, niezależnie od sposobu dokumentowania zawartych czynności. Jeżeli np. w jednym dniu zostanie zawartych kilka umów sprzedaży, każda z nich będzie podlegać odrębnie opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, chyba że wartość przedmiotu konkretnej umowy sprzedaży nie będzie przekraczała 1000 zł. Wówczas będzie miało bowiem zastosowanie zwolnienie podatkowe określone w art. 9 pkt 6 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.
Jak wskazał Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji z 18 kwietnia 2011 roku (nr IBPBII/436-58/11/MZ), każda czynność sprzedaży, na podstawie której podatnik będzie nabywać złoto dewizowe o wartości rynkowej przekraczającej 1000 zł, będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.
Z tytułu zawarcia każdej umowy kupna-sprzedaży tego złota podatek od czynności cywilnoprawnych należny będzie w wysokości 2%, naliczanej od wartości rynkowej nabywanego towaru. Obowiązek zapłaty podatku będzie ciążył na nabywcy. Będzie on zobowiązany zapłacić ten podatek bez wezwania w ciągu 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego (chwila dokonania czynności cywilnoprawnej).
Wraz z zapłatą podatku należy złożyć deklarację PCC-3. Dla ustalenia podstawy opodatkowania czynność zakupu złota można udokumentować kasowym dowodem na okaziciela (nieidentyfikującym osoby sprzedającej), o ile wskazana w tym dokumencie wartość zakupionego złota będzie odpowiadać wartości rynkowej.
W świetle powyższego należy wskazać, że sprzedaż złota inwestycyjnego może być czynnością w całości neutralną podatkowo zarówno dla sprzedającego, jak i dla kupującego. Będzie tak w przypadku gdy transakcja zawierana jest pomiędzy osobami prywatnymi, gdzie wartość złota nie przekracza 1000 zł, a sprzedawca zbywa złoto po upływie 6 miesięcy, licząc od końca miesiąca nabycia.
