0 0
dni
0 0
godz
0 0
min
0 0
sek

Środki trwałe stanowiące współwłasność małżeńską

Nasz ekspert:
Artykuły autora

Wielkość tekstu:

Niejednokrotnie zdarza się, że osoba fizyczna prowadząca własną działalność gospodarczą wykorzystuje w niej prywatny majątek. Kiedy spełnia on definicję środka trwałego, podatnik może wprowadzić go do ewidencji środków trwałych i poddać amortyzacji. A co w przypadku, gdy dany przedmiot jest majątkiem wspólnym małżonków? Sprawdź, jak rozliczyć środki trwałe stanowiące współwłasność małżeńską!

Wspólność majątkowa - kiedy powstaje?

Zgodnie z Kodeksem rodzinnym i opiekuńczym wspólność majątkowa małżonków powstaje z mocy ustawy, z chwilą zawarcia małżeństwa i obejmuje przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Ponadto w art. 33 ustawy wymienione zostały przedmioty, które zaliczane są do osobistego majątku każdego małżonków, w związku z czym nie stanowią wspólności majątkowej.

Zgodnie z art. 33 do majątku osobistego każdego z małżonków należą:

  • przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej;
  • przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił;
  • prawa majątkowe wynikające ze wspólności łącznej podlegającej odrębnym przepisom;

  • przedmioty majątkowe służące wyłącznie do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z małżonków;
  • prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie;
  • przedmioty uzyskane z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia albo z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę; nie dotyczy to jednak renty należnej poszkodowanemu małżonkowi z powodu całkowitej lub częściowej utraty zdolności do pracy zarobkowej albo z powodu zwiększenia jego potrzeb lub zmniejszenia widoków powodzenia na przyszłość;
  • wierzytelności z tytułu wynagrodzenia za pracę lub z tytułu innej działalności zarobkowej jednego z małżonków;
  • przedmioty majątkowe uzyskane z tytułu nagrody za osobiste osiągnięcia jednego z małżonków;
  • prawa autorskie i prawa pokrewne, prawa własności przemysłowej oraz inne prawa twórcy;
  • przedmioty majątkowe nabyte w zamian za składniki majątku osobistego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.

Co do zasady, każdy z małżonków może samodzielnie zarządzać majątkiem wspólnym. Przy czym przedmiotami majątkowymi wykorzystywanymi do wykonywania zawodu lub prowadzenia działalności zarobkowej zarządza samodzielnie ten małżonek, któremu przedmioty te wyłącznie służą. Jednocześnie małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.

Środki trwałe stanowiące współwłasność w działalności gospodarczej

Jak wynika z art. 22a ust. 1 ustawy o PIT amortyzacji podlegają te składniki majątku, które stanowią własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania:

  • budowle, budynki oraz lokale będące odrębną własnością,
  • maszyny, urządzenia i środki transportu,
  • inne przedmioty

- o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą.

Jak wynika z powyższego, aby składnik majątku mógł zostać zaliczony do środków trwałych, musi on stanowić własność lub współwłasność podatnika.

Środki trwałe stanowiące współwłasność małżeńską - jak dokonać wyceny?

Kwestie wyceny środków trwałych stanowiących współwłasność podatnika zostały uregulowane w art. 22g ust. 11 ustawy o podatku dochodowym:

W razie gdy składnik majątku stanowi współwłasność podatnika, wartość początkową tego składnika ustala się w takiej proporcji jego wartości, w jakiej pozostaje udział podatnika we własności tego składnika majątku; zasada ta nie ma zastosowania do składników majątku stanowiących wspólność majątkową małżonków, chyba że małżonkowie wykorzystują składnik majątku w działalności gospodarczej prowadzonej odrębnie.

Gdy tylko jeden z małżonków wprowadził dany przedmiot do ewidencji środków trwałych i łączy go z małżonkiem wspólność majątkowa, wówczas może dokonywać odpisów amortyzacyjnych od jego pełnej wartości początkowej. W tej sytuacji nie ma sensu sporządzanie umowy użyczenia majątku, który tak czy inaczej jest majątkiem wspólnym.

Natomiast gdy oboje prowadzą oddzielne działalności gospodarcze i wykorzystują dany składnik majątku w swoich działalnościach, wówczas wartość początkowa ustalana jest proporcjonalnie do posiadanych udziałów. Od tak ustalonej wartości początkowej ustalane są odpisy amortyzacyjne.

Przykład 1.

Pani Dorota zakupiła przed ślubem samochód. Po wstąpieniu w związek małżeński jej mąż, pan Marcin założył działalność gospodarczą i chciał ująć samochód w ewidencji środków trwałych. Niestety nie będzie to możliwe, gdyż warunkiem uznania pojazdu za środek trwały, jest bycie jego właścicielem lub współwłaścicielem. Stąd też jeśli małżonkowie nie dokonają rozszerzenia wspólności majątkowej o nabyty przed ślubem przez panią Dorotę pojazd, to nie będzie możliwe wprowadzenie go do środków trwałych.

Przykład 2.

Pani Ania i pan Krzysztof są małżeństwem i posiadają wspólność majątkową. Zakupili samochód, który został zarejestrowany na pana Krzysztofa. Jednak pojazd ten będzie wykorzystywany w jednoosobowej działalności prowadzonej przez panią Anię. Jaką wartość pojazdu należy wskazać, wprowadzając go do środków trwałych firmy?

Ze względu na fakt, że pomiędzy panią Anią i panem Krzysztofem występuje wspólność majątkowa, pojazd można wprowadzić do ewidencji w pełnej kwocie zakupu i dokonywać odpisów amortyzacyjnych od jego pełnej wartości.

Jak ustalić wartość początkową środków trwałych wykorzystywanych przez małżonków jednocześnie?

W sytuacji, gdy środek trwały stanowiący współwłasność małżeńską wykorzystywany jest przez oboje małżonków jednocześnie, to każdy z nich dokonuje odpisów amortyzacyjnych od połowy wartości początkowej środka trwałego.

Przykład 3.

Małżonkowie dokonali zakupu samochodu, który stanowi współwłasność małżeńską. Jego wartość to 50 tys. zł. Każde z małżonków prowadzi oddzielną działalność gospodarczą i samochód ten będzie wykorzystywany zarówno w działalności prowadzonej przez żonę, jak i przez męża. Jaką wartość początkową pojazdu małżonkowie powinni ustalić, wprowadzając go do środków trwałych swoich firm?

Otóż ze względu na fakt, że samochód będzie wykorzystywany w obu działalnościach jednocześnie, każde z małżonków ujmuje połowę wartości początkowej pojazdu. Oznacza to, że wartość początkowa samochodu będzie wynosić 25 tys. zł zarówno w działalności żony, jak i w działalności męża.

Artykuły
Brak wyników.
Więcej artykułów
Wzory
Brak wyników.
Więcej wzorów