Każdy, kto spróbował swoich sił w założeniu i prowadzeniu własnej firmy, wie, jakie to żmudne, zawiłe oraz ryzykowne zajęcie. Brak stałego „etatowego” wynagrodzenia, masa formalności, potrzeba zadbania o każdy detal potrafi zdemotywować młodego przedsiębiorcę już na starcie. Nie pomagają również skomplikowane przepisy podatkowe oraz wysokie obciążenia fiskalne. Na szczęście w ostatnich latach zarówno w Unii Europejskiej, jak i samej Polsce zaczęto przykładać większą wagę do potrzeb młodych, ambitnych i kreatywnych przyszłych przedsiębiorców. W wielu przypadkach z pomocą przychodzą również prywatne wielkie firmy. Tzw. start-up to dla wielu „marzycieli” realna szansa na urzeczywistnienie swoich pomysłów oraz wkład w rozwój gospodarczy kraju.
Często bywa tak, że młody przedsiębiorca ma doświadczenie, zapał do pracy oraz głowę pełną pomysłów, jednakże jest zmuszony zrezygnować ze swoich planów bądź odłożyć je w czasie, gdyż brakuje mu najważniejszego – kapitału na rozruch. Problem rozwiązują fundusze europejskie oraz krajowe, które jeżeli uznają, że dany biznes jest innowacyjny oraz rozwojowy i ma przed sobą przyszłość, chętnie przeznaczają środki finansowe na rozwój. Czym dokładnie są więc stary-upy oraz w jaki sposób można się starać o dofinansowanie? Na te pytania postaramy się odpowiedzieć w niniejszym artykule.
Czym jest start-up?
Start-up w świadomości polskich młodych przedsiębiorców funkcjonuje dopiero od zaledwie kilku lat. Termin ten na zachodzie znany jest o wiele dłużej i tam właśnie ugruntowała się tradycja rozwoju start-upów oraz udzielania na nie pomocy finansowej.
Start-up oznacza nowo utworzone przedsiębiorstwo powołane w celu rozwijania konkretnego modelu biznesowego, poszukiwania nowych rynków zbytu oraz osiągania szybkiego wzrostu finansowego. Kojarzony jest przede wszystkim z przedsiębiorstwami związanymi z technologiami informacyjnymi i komunikacyjnymi (IT), gdyż taki rodzaj firm w obecnych czasach rozwija się najprężniej. Jednak start-upem może zostać każdy model biznesowy, a także każda firma może starać się o pomoc finansową na jej rozwój.
Chcąc w prosty sposób scharakteryzować start-upy, można wyróżnić ich najważniejsze cechy, do których zaliczane są:
-
krótka historia działalności, firmy starające się o dofinansowania zazwyczaj nie mają więcej niż 5–10 lat;
-
innowacyjność – start-upy zasadniczo prowadzą działalność o charakterze naukowym, technicznym, organizacyjnym, finansowym i komercyjnym, która ma na celu doprowadzić do wdrożenia zmian w zakresie produktów, procesów, organizacji oraz marketingu;
-
skalowalność – jednym z głównych celów start-upów jest powiększenie skali działania na rynku – stały rozwój;
-
ryzyko – właściciele start-upów przeważnie decydują się na wyższe ryzyko niż przedsiębiorcy próbujący swoich sił na „tradycyjnym” rynku;
-
szybszy zwrot inwestycyjny – wraz ze wzrostem ryzyka wzrasta również skala zwrotu z inwestycji w przypadku sukcesu przedsięwzięcia.
Start-upy – dla kogo są przeznaczone?
Jedną z głównych zalet start-upu jest niski próg wejścia – w większości przypadków założenie takiej działalności nie wymaga żadnego kapitału początkowego. Oznacza to też, że z nowym modelem biznesowym może wystartować każdy, bez względu na doświadczenie czy ilość zgromadzonego kapitału. Młodzi ludzie zazwyczaj nie są w stanie zgromadzić w krótkim czasie wystarczających środków na rozpoczęcie własnej działalności, dodatkowo instytucje finansowe, ze względu na brak wypracowanej zdolności kredytowej, nie są zbyt przychylne, by udzielać kredytów. Z tych względów start-upy cieszą się ogromną popularnością właśnie wśród ludzi młodych.
Ważnym czynnikiem, który przemawia do młodszego grona przedsiębiorców, jest możliwość pozyskania niezbędnego doświadczenia w biznesie. Z uwagi na fakt, że wystartowanie z własną działalnością nie wiąże się z ryzykiem utraty środków finansowych (ryzyko to spoczywa na „inwestorach”), a jedynie wymaga poświęcenia znacznych nakładów czasu. Nawet niepowodzenie projektu przyniesie przedsiębiorcy nowe doświadczenia oraz umiejętności, które z pewnością będą pomocne w przyszłych działaniach biznesowych.
Start-up a inkubatory przedsiębiorczości
Przed złożeniem wniosku o dofinansowanie warto zastanowić się, czy dany biznesplan ma realne szanse powodzenia, czy jest się gotowym na wszystkie przeciwności czekające na rynku gospodarczym oraz czy wszystkie zaplanowane aspekty działalności zostały wystarczająco dopracowane. Można również skorzystać z pomocy tzw. inkubatorów przedsiębiorczości.
Inkubatory oferują kompleksowe programy wsparcia dla początkujących przedsiębiorców. Pomagają „przekuć” pomysł na nowy biznes, na realnie stabilną rynkowo firmę. Skuteczność inicjatyw przedsiębiorczych, ich natężenie i zasięg zależy nie tylko od samego przedsiębiorcy, lecz także od otoczenia i charakteru systemu gospodarczego. Wspieranie przedsiębiorczości w procesie inkubacji obejmuje dostarczanie specyficznych usług, kształtowanie przychylnego przedsiębiorcy środowiska ekonomiczno-społecznego oraz profesjonalną pomoc w podejmowaniu samodzielnej działalności gospodarczej.
Po zakończonym procesie inkubacji opiekun projektu przygotowuje raport. Jest on zapisem historii rozwoju start-upu od rozpoczęcia do jej końca, postępów, jakie zostały wykonane przez przedsiębiorcę oraz wskazówek, w jakim kierunku biznes powinien być kontynuowany.
Dotacje – jak zacząć?
Początkowo dotacje dla nowych firm były bezzwrotne (bez wkładu własnego). Obecnie coraz więcej podmiotów decyduje się pomagać młodym przedsiębiorcom przy pomocy instytucji pozadotacyjnych, m.in. poprzez udzielanie pożyczek, kredytów, poręczeń bankowych czy udzielanie pomocy przez pośredników finansowych na bardziej preferencyjnych warunkach niż przy ofertach komercyjnych. Wciąż jednak istnieją projekty, które wspomagają start-upy finansowo.
Niezależnie od tego, czy nowy przedsiębiorca będzie starał się o dofinansowanie, kredyt czy poręczenie finansowe, będzie musiał złożyć wniosek, należycie sporządzić biznesplan, niekiedy również zgromadzić wkład własny. W razie wątpliwości co do tego, jaki rodzaj pomocy wybrać, gdzie złożyć wniosek oraz jak go wypełnić, można zgłosić się do eksperta, m.in. do Mobilnych Punktów Informacyjnych Funduszy Europejskich.
Dofinansowania start-upów
W sytuacji, gdy przyszły przedsiębiorca ma przygotowany biznesplan i jest gotowy podjąć ryzyko, może już zacząć starać się o dotację na założenie i rozwój firmy. Rodzaje funduszy oraz wysokość dofinansowań jest zależna od programów operacyjnych przewidzianych przez poszczególne województwa.
Obecnie największe i najbardziej rozwojowe programy wsparcia innowacyjnych pomysłów na biznes to CofounderZone – PFR Biznest FIZ, Platformy startowe dla nowych pomysłów oraz Program Inteligentny Rozwój.
CofounderZone – PFR Biznest FIZ
Wielkość tego funduszu wynosi 30 mln zł, a maksymalny pułap inwestycyjny dla przedsiębiorcy to 4 mln zł. Nabór jest ciągły – projekt nie posiada terminu zakończenia przyjmowania wniosków, fundusz nie wymaga również wkładu własnego. CofounderZone inwestuje w start-upy na wczesnym etapie wzrostu oraz na etapie ekspansji. Swoim zasięgiem obejmuje całą Polskę. Gwarantuje młodym przedsiębiorcom opiekę mentorską oraz oferuje zaangażowanie merytoryczne tzw. Aniołów Biznesu. Fundusz ten preferuje głównie firmy z branży software, cybersecurity, FinTech, media, przemysł 4.0, AI, robotyka, nanotechnologia, medycyny.
CofounderZone jest platformą łączącą doświadczonych przedsiębiorców ze start-upami. Fundusz współpracuje ściśle ze stworzoną przez siebie siecią Aniołów Biznesu, która dostarcza wartość dodaną poprzez indywidualne podejście do strukturyzacji i finansowania transakcji na rynku prywatnym oraz korzysta z potencjału merytorycznego, kontaktów i doświadczenia jej członków.
Platformy startowe dla nowych pomysłów
Fundusz Platformy startowe dla nowych pomysłów oferuje kompleksowe wsparcie w tworzeniu i rozwoju nowych innowacyjnych biznesów. Po pomoc należy się zgłaszać w ośrodkach innowacji, tzw. parkach technologicznych. Program jest jednak przeznaczony dla ludzi młodych, gdyż wymogiem jest wiek niższy niż 35 lat. Co więcej, ograniczony jest również terytorialnie. Obejmuje on województwa lubelskie, podkarpackie, podlaskie, świętokrzyskie oraz warmińsko-mazurskie.
Należy jednak mieć na uwadze, że proces finansowania start-upu przy tym funduszu jest długotrwały i wymaga dużego zaangażowania od przedsiębiorcy. W pierwszym etapie fundusz nie przyznaje środków finansowych, lecz oferuje ekspercką pomoc w formie doradztwa oraz usług niezbędnych do rozwijania nowego modelu biznesowego. O pomoc finansową można się ubiegać dopiero w drugim etapie, kiedy firma będzie już gotowa do funkcjonowania na rynku. Więcej szczegółów można uzyskać na stronie internetowej Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości.
Program Inteligentny Rozwój
Program Inteligentny Rozwój umożliwia wnioskowanie o dofinansowania nie tylko przedsiębiorcom, lecz także instytucjom i jednostkom naukowym. Zapewnia start-upom infrastrukturę potrzebną do rozwoju oraz wdrażania innowacji technologicznych. Ograniczeniem jest jednak to, że dofinansowania przeznaczone są wyłącznie dla firm chcących rozpocząć prace badawcze i rozwojowe.
Start-upy – podsumowanie
Start-upy to świetne rozwiązanie dla osób, które decydują się na rozpoczęcie swojej kariery w świecie biznesu. Jeżeli przedsiębiorca uważa, że jego model biznesowy jest innowacyjny i ma szanse na rozwój, powinien starać się o dofinansowanie.
Obecnie funkcjonuje wiele instytucji, które nie tylko są w stanie sfinansować nowe, kreatywne projekty, lecz także mogą zaoferować pomoc w rozwoju infrastruktury firmy, posiadają narzędzia marketingowe oraz udzielają specjalistycznych porad dotyczących konkretnych gałęzi rynku.
