Środkiem trwałym wykorzystywanym na potrzeby działalności gospodarczej może być każdy pojazd mechaniczny, w tym statek powietrzny w działalności. W naszym dzisiejszym artykule zastanowimy się, czy dopuszczalne jest amortyzowanie takiego składnika majątku i jak wygląda kwestia odliczania podatku naliczonego od wydatków związanych z samolotem.
Samolot jako środek trwały
Maszyny, urządzenia oraz środki transportu podlegają amortyzacji po spełnieniu następujących warunków:
- zostały nabyte lub wytworzone we własnym zakresie;
- stanowią własność lub współwłasność podatnika;
- są kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania (zgodnie z przeznaczeniem, ponadto sprawne technicznie i zalegalizowane prawnie w formie stosownych uprawnień, homologacji i pozwoleń na użytkowanie);
- przewidywany okres ich używania jest dłuższy niż rok – to podatnik samodzielnie decyduje o tym, jak długo będzie używany dany składnik;
- są wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy leasingu;
- nie są wymienione w katalogu środków trwałych w art. 22c ww. ustawy.
Jak już wyżej zostało wskazane, środek trwały podlega amortyzacji w sytuacji, gdy w dniu przyjęcia do używania jest kompletny i zdatny do użytku.
Powyższe warunki znajdują zastosowanie również w przypadku statku powietrznego. Nie ma prawnych przeszkód, aby samolot stanowił środek trwały w firmie przedsiębiorcy, jeżeli zachowany jest związek przyczynowo-skutkowy z prowadzoną działalnością gospodarczą.
Warunkiem koniecznym dla uznania odpisów amortyzacyjnych od danego środka trwałego w postaci samolotu za koszt uzyskania przychodu jest jego wykorzystywanie w ramach i na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej.
Tak też stanowi pismo z 29 października 2020 roku wydane przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (nr 0111-KDIB1-1.4010.335.2020.2.NL), gdzie stwierdzono, że skoro samolot będzie stanowił środek trwały w prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej i będzie wykorzystywany w ramach tej działalności w celach reklamowych podczas publicznych pokazów i zawodów sportowych, za co podatnik będzie pobierał opłaty od reklamodawców, to od wartości początkowej ww. samolotu podatnik będzie mógł dokonywać odpisów amortyzacyjnych i zaliczać je do kosztów uzyskania przychodów w pełnej wysokości.
Amortyzacja statku powietrznego
Odpisów amortyzacyjnych dokonuje się od wartości początkowej środków trwałych zgodnie ze stawką przewidzianą w Wykazie rocznych stawek amortyzacyjnych.
Samoloty klasyfikowane są do KŚT 780. Rodzaj ten obejmuje:
- samoloty towarowe i transportowe;
- samoloty pasażerskie;
- samoloty rozpoznawcze, patrolowe, szturmowe, poszukiwania okrętów podwodnych, bombowe;
- samoloty szkolno-treningowe;
- samoloty sanitarne, ratownicze;
- samoloty do obsługi rolnictwa;
- samoloty do wykonywania fotografii, doświadczalne i inne.
Obiekt stanowi samolot wraz ze stałym wyposażeniem, normalnym oraz specjalnym.
Rodzaj ten nie obejmuje:
- spadochronów sklasyfikowanych w rodzaju 789;
- hydroplanów, sterowców sklasyfikowanych w rodzaju 789.
Dla samolotów przewidziana jest 14% roczna stawka amortyzacyjna.
Jak wskazuje treść interpretacji Dyrektora IS w Warszawie z 13 grudnia 2012 roku (nr IPPB1/415-1301/12-2/AM), istnieje związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy planowanymi wydatkami na zakup samolotu a celem, czyli osiągnięciem przychodów. Tryb i charakter prowadzonej działalności gospodarczej wymaga szybkiego przemieszczania się z uwagi na obsługę inwestycji prowadzonych na terenie całego kraju. Koszt nabycia samolotu ultralekkiego jest porównywalny z kosztem nabycia nowego samochodu, a korzyści niewspółmierne. W przypadku awarii, nagłych zdarzeń losowych, tworzenia ofert i podobnych sytuacji zyskiwany będzie czas oraz zmniejszone straty.
Decyzja o zakupie samolotu została podyktowana specyfiką działalności oraz koniecznością usprawnienia logistyki. Będzie więc to wydatek celowy, usprawniający działalność firmy oraz przyczyni się do osiągnięcia przychodów.
Wszystkie ww. powody świadczą o braku przeciwwskazań, aby samolot ultralekki amortyzować wg 14% stawki w skali roku, oraz żeby odpisy te stanowiły koszty uzyskania przychodów.
Kwestia wygląda analogicznie w przypadku kosztów eksploatacyjnych (jak. np. naprawy czy zakup paliwa). Również w tym przypadku podatnik ma prawo do ujęcia wydatku w pełnej wysokości. Ograniczenia wynikające z art. 23 ust. 1 ustawy o PIT dotyczą wyłącznie środków transportu, jakimi są samochody osobowe.
Statek powietrzny w działalności a odliczanie podatku VAT
W zakresie podatku VAT wskażmy, że niezbędnym warunkiem odliczenia VAT jest istnienie bezspornego związku pomiędzy zakupami a konkretną transakcją opodatkowaną. Prawo do odliczenia podatku naliczonego powinno przysługiwać podatnikowi w takim zakresie, w jakim działalność podatnika daje to prawo. Aby odliczenie podatku było dopuszczalne, transakcje powodujące naliczenie podatku powinny pozostawać w ścisłym związku z transakcjami, które rodzą prawo do odliczenia.
Jeżeli zatem samolot jest wykorzystywany do wykonywania czynności opodatkowanych, to podatnikowi przysługuje pełne prawo do odliczenia podatku naliczonego.
Podkreślenia wymaga, że chodzi tutaj zarówno o bezpośrednie, jak i pośrednie wykorzystywanie składnika majątku do czynności opodatkowanych.
Na problematykę tę zwrócił uwagę Dyrektor KIS w interpretacji z 19 sierpnia 2019 roku (nr 0111-KDIB3-1.4012.391.2019.1.KO), gdzie analizowano przypadek spółki, która wykonuje wyłącznie czynności opodatkowane podatkiem od towarów i usług oraz planuje nabycie samolotu (awionetka), który będzie wykorzystywany w ramach prowadzonej działalności gospodarczej (celem jej usprawnienia).
Organ podatkowy stwierdził jednoznacznie, że spółce przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wykazanego na fakturach dokumentujących raty leasingowe oraz materiały eksploatacyjne i paliwo związane z eksploatacją samolotu, zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT.
Podkreślenia wymaga, że w stosunku do statków powietrznych nie znajduje zastosowania ograniczenie wynikające z art. 86a ustawy o VAT. Regulacja ta odnosi się bowiem wyłącznie do samochodów osobowych.
Na podstawie przedstawionej analizy możemy stwierdzić, że w przypadku środka trwałego, jakim jest statek powietrzny, nie mamy do czynienia z żadnymi limitami wynikającymi z przepisów podatkowych. Jeżeli taki samolot jest wykorzystywany na potrzeby działalności gospodarczej, to podatnik ma prawo do pełnej amortyzacji oraz pełnego odliczenia wydatków, a także podatku VAT.
