O wypadek na drodze nietrudno, a samochód firmowy - tak jak każdy inny - podczas użytkowania może ulec uszkodzeniu. Gdy uszkodzenie firmowego majątku spowodowane będzie z winy innego kierowcy, podatnik ma prawo do odszkodowania. Rozliczenie podatkowe odszkodowania może niekiedy rodzić pewne problemy. Jest ono bowiem uzależnione od ubezpieczenia jakie wykupił przedsiębiorca. Inaczej będziemy rozliczać powypadkową naprawę uszkodzonego firmowego majątku objętego dobrowolnym ubezpieczeniem, a inaczej tylko obowiązkowym.
Uszkodzenie firmowego majątku - ubezpieczenie OC
Uszkodzeniu uległ samochód
Zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 48 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (updof), za koszty uzyskania przychodów nie uważa się strat powstałych w wyniku utraty lub likwidacji samochodów oraz kosztów ich remontów powypadkowych, jeżeli samochody nie były objęte ubezpieczeniem dobrowolnym.
W związku z tym, jeśli przedsiębiorca nie ma dodatkowo wykupionego ubezpieczenia dobrowolnego (AC), wówczas do kosztów uzyskania przychodów nie może zaliczyć wydatków na naprawy poniesione na remont uszkodzonego firmowego majątku - samochodu.
| Ważne! Przychodem z działalności według art. 14 ust. 2 pkt 12 są również otrzymane odszkodowania za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą. |
Natomiast koszty związane z naprawą samochodu będą miały wpływ na ustalenie wysokości przychodu podatkowego w związku z otrzymanym odszkodowaniem. W takim wypadku przychodem do opodatkowania jest tylko ta część odszkodowania, która przekracza koszty poniesione na naprawę uszkodzonego firmowego majątku.
Uszkodzeniu uległ samochód z przyczepą
A co jeśli w wypadku uszkodzeniu uległa również przyczepa będąca środkiem trwałym firmy? Załóżmy że nie była objęta dobrowolnym ubezpieczeniem, jak zatem należałoby rozliczyć koszty naprawy (lub kasacji) oraz odszkodowanie?
Z kosztów podatkowych według art. 23 ust. 1 pkt 48 zostały wyłączne samochody nieobjęte ubezpieczeniem dobrowolnym, ale nie dotyczy to innych środków transportu, w tym przyczepy.
| Ważne! Przyczepa, zgodnie z art. 2 pkt 50 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym, to pojazd bez silnika przystosowany do łączenia go z innym pojazdem. Natomiast pojazd samochodowy to pojazd silnikowy, którego konstrukcja umożliwia jazdę z prędkością przekraczającą 25 km/h (art. 2 pkt 33 ustawy Prawo o ruchu drogowym). |
Zatem w związku z uszkodzeniem firmowego majątku - przyczepy koszty jej naprawy lub te związane z kasacją podatnik ma prawo zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów.
Tymczasem zgodnie z art. 14 ust. 2 pkt 12 updof wypłacone odszkodowanie stanowi przychód podlegający opodatkowaniu. Należałoby go wykazać w miesiącu otrzymania.
Uszkodzenie firmowego majątku - ubezpieczenie OC i AC
W przypadku, gdy uszkodzeniu uległ samochód objęty również ubezpieczeniem dobrowolnym, wówczas cała kwota odszkodowania stanowi przychód do opodatkowania. Należy go ując w dacie otrzymania (albo w dacie wpływu do firmy zajmującej się naprawą).
Natomiast koszty wynikające z naprawy uszkodzonego firmowego majątku będzie można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów. Należy tutaj pamiętać, że jeśli jest to samochód osobowy i podatnikowi przysługuje 50% odliczenia podatku VAT, wówczas od faktur za naprawę również przedsiębiorca będzie mógł odliczyć tylko 50% VAT. Pozostała nieodliczona część będzie powiększać koszty podatkowe.
| Uwaga! Przedsiębiorca, który jest podatnikiem VAT, przeważnie zobowiązany jest do pokrycia podatku VAT wynikającego z faktur dokumentujących koszt naprawy w zależności od wybranego sposobu odliczenia VAT (50% lub 100%). |
Uszkodzenie firmowego majątku - koszty wynajmu i eksploatacji osobowego samochodu zastępczego
Jeśli uszkodzenie firmowego majątku wiąże się z wynajmem samochodu zastępczego, takie wydatki będzie można również zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów. I nie ma tutaj znaczenia fakt, czy przedsiębiorca wykupił ubezpieczenie dobrowolne, czy nie. Użytkowanie na czas naprawy samochodu zastępczego wiąże się z kosztami wynajmu oraz eksploatacji - zakupu paliwa. Jednakże te opłaty do celów podatkowych rozliczane są inaczej.
Koszty wynajmu osobowego samochodu zastępczego można zaliczyć bezpośrednio w koszty uzyskania przychodów. Czynsz za jego użytkowanie nie będzie ograniczony limitem kilometrówki. Jednakże w przypadku ubezpieczenia AC należy również wykazać przychód w dacie jego otrzymania, w związku z pokryciem przez firmę ubezpieczeniową kosztów związanych z wynajmem.
| Ważne! Zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 46 ustawy o PIT, w przypadku samochodów osobowych, które są użytkowane w celach firmowych, ale nie stanowią środka trwałego firmy, przedsiębiorca jest zobligowany do prowadzenia kilometrówki dla celów podatku dochodowego. |
Przedsiębiorca wykorzystujący w działalności osobowy samochód zastępczy w związku z uszkodzeniem firmowego majątku będzie zobowiązany prowadzić ewidencję przebiegu pojazdu. Natomiast wydatki związane z używaniem tego pojazdu (np. koszty paliwa) będą stanowić koszty podatkowe do limitu tzw. kilometrówki. Należy ustalić faktyczny przebieg samochodu liczony przez iloczyn liczby przejechanych kilometrów i stawki za jeden kilometr przebiegu.
Podsumowując, rozliczenie odszkodowania za uszkodzony firmowy majątek - samochód zależy od tego jakie ubezpieczenie ma wykupione przedsiębiorca. Jeśli tylko obowiązkowe, wówczas przychodem podatkowym będzie nadwyżka wypłaconego odszkodowania nad poniesionymi kosztami. Jeżeli posiada również ubezpieczenie dobrowolne, wtedy wydatki związane z naprawą zalicza do kosztów uzyskania przychodów, a wypłacone odszkodowanie w całości zalicza do przychodów.
