Często przedsiębiorcy, którzy ulegną wypadkowi przy pracy nie zdają sobie sprawy, że mogą otrzymać takie same świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego jak pracownicy. Opłacanie składki na ubezpieczenie wypadkowe umożliwia ubieganie się o różne świadczenia w sytuacji, w której przedsiębiorca nie będzie w stanie wykonywać swojej pracy na skutek wypadku w trakcie wykonywania obowiązków związanych z prowadzeniem firmy. Co uważane jest za wypadek przy pracy? Wyjaśniamy w tym artykule.
Co uważane jest za wypadek przy pracy?
Wypadkiem przy pracy jest zdarzenie nagłe, wywołane czynnikiem zewnętrznym podczas wykonywania zwykłych czynności związanych z prowadzeniem tej działalności, które powoduje uraz lub śmierć. Żeby zdarzenie zostało uznane za wypadek przy pracy, muszą zostać spełnione jednocześnie wszystkie cztery kryteria. W przypadku, gdy zostanie stwierdzona umyślność lub rażące niedbalstwo przedsiębiorcy, świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego nie będą należne. Przykładowo, gdy przedsiębiorca wykonuje swoją pracę pod wpływem alkoholu i ulegnie wypadkowi, nie otrzyma odszkodowania ani żadnego świadczenia z ZUS. Wypadek przy pracy może mieć miejsce poza siedzibą firmy np. w trakcie wykonywania usługi u klienta. Natomiast zdarzenie, mające miejsce po zakończeniu pracy lub przed jej rozpoczęciem nie zostanie uznane przez ZUS jako wypadek przy pracy, a za tzw. wypadek w drodze do pracy lub z pracy. W takiej sytuacji przedsiębiorca może otrzymać świadczenie z ubezpieczenia chorobowego pod warunkiem, że przystąpił do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego.
Obowiązek opłacania składek
Osoba prowadząca działalność gospodarczą obowiązkowo podlega z tego tytułu ubezpieczeniu emerytalnemu, rentowemu oraz wypadkowemu, natomiast do ubezpieczenia chorobowego może przystąpić dobrowolnie. Nawet jeśli przedsiębiorca nie przystąpił do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego, a opłaca terminowo składki na ubezpieczenia społeczne w tym składkę na ubezpieczenie wypadkowe - przysługują mu świadczenia przewidziane ustawą wypadkową. Ubezpieczenie wypadkowe daje właścicielowi firmy pewność, że jeśli ulegnie wypadkowi przy pracy, otrzyma z ZUS odszkodowanie. Przyznanie świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego nie jest zależne od czasu, w którym przedsiębiorca prowadzi swoją działalność gospodarczą oraz jak długo podlega ubezpieczeniu wypadkowemu.
Jakie świadczenia otrzyma przedsiębiorca?
W przypadku gdy osoba prowadząca firmę podlega jednocześnie ubezpieczeniu wypadkowemu, a także zgłoszona jest do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego, to w momencie zdarzenia mającego znamiona wypadku przy pracy może starać się o świadczenia z funduszu wypadkowego. Przedsiębiorca, który jest niezdolny do prowadzenia firmy ma prawo do wypłaty zasiłku chorobowego, a później świadczenia rehabilitacyjnego, jeżeli po wyczerpaniu zasiłku chorobowego jest nadal niezdolny do pracy, a dalsze leczenie lub rehabilitacja rokują odzyskanie zdolności do pracy. Może się także starać o wypłatę jednorazowego odszkodowania finansowanego przez ZUS.
Prawo do zasiłku chorobowego z tytułu wypadku przysługuje bez okresu wyczekiwania tzn. od pierwszego dnia niezdolności do pracy. Zasiłek chorobowy i świadczenie rehabilitacyjne przysługują w wysokości 100% podstawy wymiaru. Podstawą wymiaru jest przychód stanowiący podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie wypadkowe po odliczeniu kwoty odpowiadającej 13,71% podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie wypadkowe. Przedsiębiorca, który w wyniku wypadku przy pracy doznał długotrwałego lub stałego uszczerbku na zdrowiu może otrzymać jednorazowe odszkodowanie. Za trwały uszczerbek na zdrowiu uznaje się takie naruszenie sprawności organizmu nierokujące poprawy. Za długotrwały uszczerbek na zdrowiu uważa się takie naruszenie sprawności organizmu, na okres przekraczający 6 miesięcy, które może ulec poprawie. Kwota odszkodowania ustalana jest indywidualnie w zależności od tego jak dużego uszczerbku na zdrowiu doznał poszkodowany przedsiębiorca. Oceny stopnia uszczerbku na zdrowiu dokonuje się po zakończeniu leczenia i rehabilitacji. Wysokość odszkodowania nie jest zależna od wysokości opłaconych składek na ubezpieczenia społeczne. Nie ma znaczenia czy przedsiębiorca opłaca preferencyjne składki ZUS, czy sam ustala indywidualną podstawę. Właściciel firmy by mógł otrzymać jednorazowe odszkodowanie musi złożyć w ZUS wniosek o odszkodowanie wraz z dołączonymi dokumentami firmy, kserokopią dowodu osobistego, opisem przebiegu wypadku, ewentualnie kopią zaświadczenia o udzieleniu pierwszej pomocy w trakcie wypadku. Następnie ZUS bada zaistniałe okoliczności zdarzenia i sporządza kartę wypadku. Poszkodowany zostaje skierowany na badanie do lekarza orzecznika, który określa procent powstałego uszczerbku na zdrowiu. W ciągu 14 dni od otrzymania orzeczenia lekarza orzecznika ZUS wydaje decyzję, w której przyznaje odszkodowanie lub odmawia jego przyznania.
