Fundacja rodzinna jest osobą prawną utworzoną w celu gromadzenia mienia, zarządzania nim w interesie beneficjentów oraz spełniania świadczeń na rzecz beneficjentów. Fundator fundacji rodzinnej określa w statucie szczegółowy cel. Przeczytaj poniższy artykuł i dowiedz się więcej na temat roli fundatora oraz organów fundacji rodzinnej!
Fundator fundacji rodzinnej
Fundatorem fundacji rodzinnej może być wyłącznie osoba fizyczna posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych, która złożyła oświadczenie o ustanowieniu fundacji rodzinnej w akcie założycielskim albo w testamencie.
Prawa i obowiązki fundatora są niezbywalne. Może on w statucie powierzyć wykonywanie swoich uprawnień innej osobie, określając zakres tego powierzenia.
Jeżeli fundacja rodzinna ma więcej niż jednego fundatora, wykonują oni prawa i obowiązki fundatora wspólnie, chyba że statut stanowi inaczej.
W przypadku fundacji rodzinnej mającej więcej niż jednego fundatora zmiana beneficjenta lub jego uprawnień jest dokonywana za zgodą pozostałych fundatorów, chyba że statut stanowi inaczej.
Fundator lub pełnomocnik powołany przez fundatora może reprezentować fundację rodzinną w organizacji. Fundator ustala statut fundacji rodzinnej. Statut sporządza się w formie aktu notarialnego.
Mienie i zobowiązania fundacji rodzinnej a rola fundatora
Fundator nie odpowiada za zobowiązania fundacji rodzinnej. Wnosi on do niej mienie na pokrycie funduszu założycielskiego o wartości określonej w statucie, nie niższej niż 100 000 zł.
Przykład 1.
Czy fundacja rodzinna może zwrócić fundatorowi wkład?
Nie może ona zwracać fundatorowi mienia wniesionego na pokrycie funduszu założycielskiego ani w całości, ani w części, chyba że ustawa o fundacji rodzinnej stanowi inaczej.
Fundacja rodzinna odpowiada solidarnie z fundatorem za jego zobowiązania powstałe przed jej ustanowieniem, w tym z tytułu obowiązku alimentacyjnego. Odpowiedzialności tej nie można bez zgody wierzyciela wyłączyć ani ograniczyć. Fundacja rodzinna odpowiada także za wykonanie powstałego po jej ustanowieniu obowiązku alimentacyjnego obciążającego fundatora. W przypadku, gdy egzekucja z majątku fundatora obowiązku alimentacyjnego powstałego po ustanowieniu fundacji rodzinnej okaże się bezskuteczna, uprawniony może prowadzić egzekucję z majątku fundacji rodzinnej.
Organy fundacji rodzinnej
Organami fundacji rodzinnej są:
- zarząd,
- rada nadzorcza,
- zgromadzenie beneficjentów.
Każdemu członkowi organu fundacji rodzinnej przysługuje jeden głos, chyba że statut stanowi inaczej. Jeżeli do dokonania czynności prawnej przez fundację rodzinną ustawa wymaga uchwały zgromadzenia beneficjentów, czynność prawna dokonana bez wymaganej uchwały jest nieważna.
Zarząd fundacji rodzinnej a fundator fundacji rodzinnej
Do zadań zarządu należy:
- prowadzenie spraw fundacji rodzinnej oraz reprezentowanie jej,
- realizacja celów fundacji rodzinnej określonych w statucie,
- podejmowanie czynności związanych z zapewnieniem płynności finansowej i wypłacalności fundacji rodzinnej,
- tworzenie, prowadzenie i aktualizowanie listy beneficjentów zgodnie z przepisami ustawy oraz zasadami zawartymi w statucie,
- informowanie beneficjenta o przysługującym mu świadczeniu,
- spełnianie świadczenia przysługującego beneficjentowi.
Członka zarządu powołuje się na 3-letnią kadencję, chyba że statut stanowi inaczej. Członek zarządu może być powołany na kolejne kadencje.
W przypadku, gdy fundacja rodzinna jest ustanawiana w testamencie, fundator określa w nim osobę albo osoby, które zostaną powołane do pełnienia funkcji członka albo członków pierwszego zarządu. Jeżeli zarząd jest wieloosobowy, wszyscy jego członkowie są obowiązani i uprawnieni do wspólnego prowadzenia spraw fundacji rodzinnej, chyba że statut stanowi inaczej. Prawo członka zarządu do reprezentowania fundacji rodzinnej dotyczy wszystkich czynności sądowych i pozasądowych. Prawa członka zarządu do reprezentowania fundacji rodzinnej nie można ograniczyć ze skutkiem prawnym wobec osób trzecich.
Oświadczenia składane fundacji rodzinnej oraz doręczenia pism fundacji rodzinnej mogą być dokonywane wobec jednego członka zarządu.
Rada nadzorcza w fundacji rodzinnej - czy może do niej należeć fundator fundacji rodzinnej?
Fundator fundacji rodzinnej w statucie może ustanowić radę nadzorczą. Jeżeli liczba beneficjentów przekracza 25 osób, ustanowienie rady nadzorczej jest obowiązkowe.
Statut fundacji rodzinnej może rozszerzyć uprawnienia rady nadzorczej, w szczególności przewidywać, że zarząd jest obowiązany uzyskać zgodę rady nadzorczej przed dokonaniem określonej czynności.
Zgromadzenie beneficjentów w fundacji rodzinnej - czy bierze w nim udział fundator fundacji rodzinnej?
Fundator w statucie ustanawia zgromadzenie beneficjentów. Tworzą je beneficjenci, którym w statucie przyznano uprawnienie do uczestnictwa w nim. Zgromadzenie beneficjentów jest zwoływane przez zarząd, chyba że statut stanowi inaczej.
Uchwały zgromadzenia beneficjentów wymagają:
- rozpatrzenia i zatwierdzenia sprawozdania finansowego fundacji rodzinnej za poprzedni rok obrotowy,
- udzielenia absolutorium członkom organów fundacji rodzinnej z wykonania przez nich obowiązków,
- podziału lub pokrycia wyniku finansowego netto,
- wyboru firmy audytorskiej, w przypadku gdy sprawozdanie finansowe, zgodnie z Ustawą z dnia 29 września 1994 roku o rachunkowości podlega badaniu,
- inne sprawy wymienione w ustawie lub statucie.
