Przedsiębiorcy są zobowiązani do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, dotyczy to także zaliczek na podatek dochodowy. Czy taka powinność istnieje również w trakcie zawieszenia działalności? Jeśli tak, to czy przedsiębiorca musi dopełnić w związku z tym jakichś formalności? Sprawdź jak zawieszenie działalności gospodarczej wpływa na obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne i zaliczki podatkowe!
Zawieszenie działalności gospodarczej
Każdy przedsiębiorca, który nie zatrudnia pracowników, ma prawo do zawieszenia swojej działalności. Może przy tym korzystać z tego uprawnienia dowolną liczbę razy – zawieszenie może na przykład następować sezonowo (jest to szczególne udogodnienie dla przedsiębiorców, którzy osiągają swoje dochody tylko w określonych miesiącach w danym roku).
Minimalny okres zawieszenia działalności gospodarczej to 30 dni, maksymalny zaś jest uzależniony od tego, do którego rejestru został wpisany dany przedsiębiorca. Jeśli działalność widnieje w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, jej zawieszenie może być bezterminowe. Teoretycznie możliwe jest, że raz zawieszona działalność nigdy więcej nie zostanie już podjęta przez takiego przedsiębiorcę. Zupełnie inaczej jest w przypadku firm, które wpisywane są do Krajowego Rejestru Sądowego – są to głównie spółki prawa handlowego. W tym przypadku zawieszenie działalności może trwać maksymalnie 24 miesiące. Jeśli po tym czasie przedsiębiorca nie odwiesi swojej działalności i nie zacznie ponownie jej prowadzić, następuje to z mocy samego prawa. Właściwy sąd rejestrowy podejmuje wówczas decyzję z urzędu o wznowieniu takiej działalności.
Zaprzestanie działalności gospodarczej może być okresowe i spowodowane przerwą w jej wykonywaniu. Musi jednak wiązać się z wolą zaprzestania działalności gospodarczej w sposób definitywny, co winno znaleźć formalny wyraz w wyrejestrowaniu działalności z ewidencji działalności gospodarczej, względnie w jej zawieszeniu.
Zawieszenie działalności gospodarczej - ubezpieczenia społeczne
Wielu przedsiębiorców zastanawia się, czy podczas zawieszenia działalności gospodarczej są zobowiązani do regulowania składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. Obowiązek ten co do zasady obciąża każdą osobę wykonującą własną działalność gospodarczą – młodzi przedsiębiorcy są tutaj jednak wyjątkiem, ponieważ mogą skorzystać z 6-miesięcznej ulgi na start, podczas której muszą opłacać wyłącznie składki na ubezpieczenie zdrowotne.
Od dnia zawieszenia działalności ustaje obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. W przypadku składek płaconych do ZUS-u zwolnienie od płatności obejmuje każdy dzień zawieszenia. Jeśli zaś chodzi o składki zdrowotne, brak obowiązku ich opłacania pojawia się dopiero wówczas, gdy okres zawieszenia wyniesie co najmniej 1 miesiąc kalendarzowy. Tym samy krótszy okres zawieszenia działalności nie spowoduje wyłączenia płatności składek do NFZ.
Przykład 1.
Przedsiębiorca postanowił zawiesić swoją działalność 1 lipca 2020 roku – stan ten trwał do 1 września 2020 roku. W tym okresie nie musi on opłacać ani składek na ubezpieczenia społeczne, ani zdrowotne, ponieważ zawieszenie obejmuje 3 pełne miesiące kalendarzowe.
Przykład 2.
Przedsiębiorca postanowił zawiesić swoją działalność od 9 lipca 2020 roku – stan ten trwał do 31 sierpnia 2020 roku. W tym przypadku przedsiębiorca nie musi opłacać składek na ubezpieczenia społeczne za każdy dzień zawieszenia, jednak będzie zobowiązany do zapłacenia składki na ubezpieczenie zdrowotne za lipiec 2020 roku (za sierpień składka zdrowotna nie musi być już jednak opłacana, ponieważ obejmuje pełny miesiąc kalendarzowy).
Ustanie obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne następuje z mocy samego prawa w dniu zawieszenia określonej działalności. Przedsiębiorca nie musi dokonywać żadnych dodatkowych zgłoszeń do ZUS-u lub NFZ. Wniosek dotyczący zawieszenia jest bowiem jedynym wystarczającym pismem w takiej sprawie – powyższe organy są informowane o zawieszeniu automatycznie i nie trzeba już podejmować w tym zakresie żadnych dodatkowych czynności.
Pamiętajmy jednak, że brak opłacenia składki zdrowotnej powoduje ustanie tego ubezpieczenia w terminie 30 dni od dnia ustania obowiązku opłacania składki do NFZ. Innymi słowy, przez pierwszy miesiąc od dnia zawieszenia działalności przedsiębiorca podlega pod ubezpieczenie zdrowotne i może w tym zakresie korzystać z publicznej służby zdrowia. Po tym czasie traci to prawo, chyba że jest ubezpieczony na podstawie innego tytułu (np. posiadanej umowy o pracę lub umowy zlecenia, względnie jeśli ubezpieczenie to opłaca za niego inna osoba lub on sam).
W czasie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej […] następuje ustanie obowiązku ubezpieczeń społecznych od dnia, w którym rozpoczyna się zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej, do dnia wznowienia wykonywania działalności. Za okres zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej przedsiębiorca będący płatnikiem składek wyłącznie za siebie nie ma obowiązku składania deklaracji rozliczeniowej oraz opłacania składek na ubezpieczenia społeczne. Zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej nie rodzi po stronie ubezpieczonego przedsiębiorcy obowiązku wyrejestrowania się z ubezpieczeń społecznych.
Zawieszenie działalności gospodarczej - zaliczki podatkowe
Kolejnym obowiązkiem każdego przedsiębiorcy jest odprowadzanie zaliczek na podatek dochodowy. Ustawodawca pozwala w tym zakresie na dokonywanie miesięcznych albo kwartalnych płatności. W tym drugim przypadku polega to na wpłacie odpowiedniej zaliczki na rachunek bankowy właściwego urzędu skarbowego w terminie do 20. dnia miesiąca następującego po danym kwartale – gdy dzień ten przypada w weekend lub święto, termin ulega przesunięciu na najbliższy dzień roboczy następujący po 20. dniu tego miesiąca.
Zawieszenie działalności gospodarczej powoduje ustanie powyższego obowiązku – przedsiębiorca nie musi zatem odprowadzać żadnych zaliczek podatkowych ani składać deklaracji VAT-7 za cały okres zawieszenia.
Jeżeli w trakcie zawieszonej działalności przedsiębiorca otrzyma płatność za faktury, które były wystawione jeszcze przed samym zawieszeniem, może oczywiście skorzystać w tym zakresie z prawa do odliczenia podatkowego. Innymi słowy, wszelkie opłaty stałe ponoszone w trakcie zawieszonej działalności mogą bez problemu obniżać przyszły podatek dochodowy. Najczęściej będzie to dotyczyło opłat za internet, abonament telefoniczny, czynszu za wynajem lokalu, rachunków za prąd i pozostałe media.
Zawieszenie działalności nie wpływa jednak w żaden sposób na obowiązek złożenia deklaracji podatkowej – również wtedy, gdy przedsiębiorca nie prowadził swojej firmy przez cały rok. Urzędy skarbowe stoją na stanowisku, że wyłącznie likwidacja działalności zwalnia przedsiębiorcę z obowiązku składania właściwych zeznań rocznych (nawet jeśli nie wykazano w nich osiągnięcia żadnego dochodu lub poniesiono stratę).
[…] w przypadku, kiedy to Wnioskodawca nie powiadomił organu podatkowego o likwidacji działalności gospodarczej, obowiązek w zakresie składania zeznań podatkowych nie ustaje. Z obowiązku tego nie zwalnia fakt, iż w ramach tego źródła przychodu nie są uzyskiwane żadne przychody, ani też nie są ponoszone żadne koszty, jak również, że działalność gospodarcza została zawieszona […].
Zawieszenie działalności gospodarczej a składki i zaliczki - podsumowanie
Zawieszenie działalności gospodarczej powoduje ustanie obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne (za każdy dzień zawieszenia), składek na ubezpieczenie zdrowotne (za każdy pełny miesiąc zawieszenia), a także zaliczek na podatek dochodowy. Jednocześnie zawieszenie nie wpływa w żaden sposób na obowiązek składania rocznych zeznań podatkowych – przedsiębiorca nie likwiduje bowiem swojej działalności.