Zgodnie z nowymi przepisami część przedsiębiorców zobowiązana będzie do płacenia daniny na rzecz Funduszu Solidarnościowego. Danina solidarnościowa obejmować będzie przychody osiągnięte od 2019 roku (i w latach kolejnych), a jej podstawę stanowić będzie nadwyżka od wartości przychodów określonej w ustawie o PIT. Jak ustalić podstawę obliczenia daniny solidarnościowej, kiedy należy złożyć deklarację oraz kiedy ją uiścić? – o tym poniżej!
Danina solidarnościowa - regulacje prawne
Ustawa z dnia 23 października 2018 r. o Solidarnościowym Funduszu Wsparcia Osób Niepełnosprawnych weszła w życie 1 stycznia 2019 r. Zgodnie z jej art. 1 państwowy fundusz celowy ma na celu wsparcie społeczne, zawodowe lub zdrowotne osób niepełnosprawnych. Fundusz Solidarnościowy tworzony jest częściowo ze składki na Fundusz Pracy odprowadzanej przez pracodawcę (0,15% z 2,45% – stopę procentową składki na Fundusz Solidarnościowy określa ustawa budżetowa; w 2019 r. wynosi ona 0,15% podstawy jej wymiaru), jednak znaczną część tego funduszu tworzyć będzie danina solidarnościowa uregulowana w ustawie z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: ustawa o PIT), rozdział 6a, art. 30h oraz 30i.
Danina solidarnościowa - co stanowi podstawę obliczenia?
Podstawę obliczenia daniny solidarnościowej stanowi nadwyżka ponad 1 000 000 zł sumy dochodów podlegających opodatkowaniu, na które składają się dochody:
opodatkowane na zasadach ogólnych (art. 27 ust. 1 ustawy o PIT),
opodatkowane podatkiem liniowym (art. 30c ustawy o PIT),
z zagranicy rozliczane wyłącznie metodą proporcjonalnego odliczenia (art. 27 ust. 9 i 9a ustawy o PIT),
z niektórych zysków kapitałowych (art. 30b ustawy o PIT),
zagranicznej jednostki kontrolowanej (art. 30f ustawy o PIT).
Zgodnie z projektem objaśnień podatkowych udostępnionych na stronie internetowej Ministerstwa Finansów z 6 marca 2019 r. dotyczących stosowania przepisów o daninie solidarnościowej zawartych w ustawie o PIT: „W sumie dochodów uwzględnia się dochody wykazywane w rocznym obliczeniu podatku PIT-40A oraz w zeznaniach PIT-36, PIT-36L, PIT-37, PIT-38 oraz PIT-CFC, dla których termin złożenia upływa nie później niż 30 kwietnia roku kalendarzowego oraz nie wcześniej niż 1 maja roku poprzedniego. Zastrzec jednak należy, że dochody z PIT-40A uwzględnia się jedynie wtedy, gdy podatek wynikający z tego rozliczenia jest podatkiem należnym, a więc gdy podatnik nie składa samodzielnie zeznania z uwzględnieniem danych z tego formularza”.
Przykład 1.
Przeanalizujmy sytuację trzech osób, które uzyskują dochody z różnych źródeł opodatkowanych według różnych stawek. Poniższa tabela przedstawia wysokość dochodu uzyskanego w danym roku ze wskazaniem sposobu jego opodatkowania, wyliczony podatek dochodowy oraz wysokość daniny solidarnościowej. Dla uproszczenia obliczeń pomijamy ustawowe odliczenia od dochodu i podatku.
Pan Andrzej | Pan Jan | Pani Krystyna | |
Dochód – skala podatkowa | 1 500 000 zł | 80 000 zł | - zł |
Dochód – podatek liniowy | - zł | 1 420 000 zł | 1 500 000 zł |
Dochód łączny | 1 500 000 zł | 1 500 000 zł | 1 500 000 zł |
Podatek dochodowy wg skali podatkowej | 468 026 zł | 13 844 zł | - zł |
Liniowy podatek dochodowy | - zł | 269 800 zł | 285 000 zł |
Razem PIT | 468 026 zł | 283 644 zł | 285 000 zł |
Podstawa obliczenia daniny | 500 000 zł | 500 000 zł | 500 000 zł |
Danina solidarnościowa | 20 000 zł | 20 000 zł | 20 000 zł |
Łączny podatek | 488 026 zł | 303 644 zł | 305 000 zł |
Należy zauważyć, że osoba, która nie osiągnie dochodu opodatkowanego według skali podatkowej powyżej 85 528 zł, czyli nie wejdzie w drugi próg skali podatkowej – w przykładzie pan Jan oraz pani Krystyna – również może być zobowiązana do zapłaty daniny solidarnościowej.
Danina solidarnościowa - co można odliczyć od podstawy obliczenia?
Zgodnie z art. 30h ust. 2 pkt 1 i 2 ustawy o PIT podstawę obliczenia daniny solidarnościowej można pomniejszyć o składki:
na ubezpieczenia społeczne zapłacone w roku podatkowym bezpośrednio na własne ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe oraz wypadkowe podatnika oraz osób z nim współpracujących;
na ubezpieczenia społeczne potrącone w roku podatkowym przez płatnika ze środków podatnika, zaznaczyć jednak należy, że odliczenie nie dotyczy składek, których podstawę wymiaru stanowi dochód (przychód) zwolniony od podatku oraz składek, których podstawę wymiaru stanowi dochód, od którego na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku;
zapłacone w roku podatkowym ze środków podatnika na obowiązkowe ubezpieczenie społeczne podatnika lub osób z nim współpracujących, zgodnie z przepisami dotyczącymi obowiązkowego ubezpieczenia społecznego obowiązującymi w innym niż Polska państwie członkowskim UE lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub w Konfederacji Szwajcarskiej.
Dodatkowo podmioty, które opłacają podatek od dochodów zagranicznej jednostki kontrolowanej w wysokości 19% podstawy, mogą pomniejszyć dochód stanowiący podstawę obliczenia daniny solidarnościowej o uwzględnioną już w podstawie opodatkowania dywidendę otrzymaną od zagranicznej jednostki kontrolowanej oraz dochód z odpłatnego zbycia przez podatnika udziału w zagranicznej jednostce kontrolowanej.
Danina solidarnościowa - sposób rozliczenia
Daninę solidarnościową po raz pierwszy zapłacimy w 2020 r. od dochodów osiągniętych od 1 stycznia 2019 r., wykazywanych w PIT-36, PIT-36L, PIT-37, PIT-38, PIT-CFC oraz PIT-40A, których termin złożenia upływa w okresie od 1 stycznia 2019 r. do 30 kwietnia 2020 r. (powyższa informacja pochodzi z projektu objaśnień podatkowych udostępnionych na stronie internetowej Ministerstwa Finansów z 6 marca 2019 r. dotyczących stosowania przepisów o daninie solidarnościowej zawartych w ustawie o PIT).
Osoby fizyczne zobowiązane do zapłaty daniny solidarnościowej składają deklarację DSF-1 o wysokości daniny solidarnościowej w terminie do 30 kwietnia roku kalendarzowego i w tym terminie obowiązane są daninę solidarnościową zapłacić. Stanowisko to potwierdził Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 20 marca 2019 r., sygn. 0113-KDIPT2-1.4011.620.2018.5.MM: „Osoby fizyczne, na których ciąży ten obowiązek [zapłaty daniny solidarnościowej], składają we właściwym urzędzie skarbowym deklarację o wysokości daniny solidarnościowej w terminie do 30 kwietnia roku kalendarzowego. W tym samym terminie upływa termin zapłaty daniny. Po raz pierwszy wypełnienie obowiązku złożenia deklaracji oraz zapłaty daniny solidarnościowej nastąpi w terminie do 30 kwietnia 2020 r. i dotyczyć będzie dochodów uzyskanych od 1 stycznia 2019 r.”.
Urząd właściwy dla złożenia deklaracji DSF-1 oraz zapłaty daniny solidarnościowej jest analogiczny jak w sprawie podatku dochodowego od osób fizycznych. Naczelnik danego urzędu skarbowego po otrzymaniu od podatnika kwoty daniny solidarnościowej przekazuje ją na rachunek bankowy Solidarnościowego Funduszu Wsparcia Osób Niepełnosprawnych, gdyż danina ta stanowić będzie główne źródło przychodów tego funduszu.
Deklaracja o wysokości daniny solidarnościowej zawiera dane umożliwiające prawidłową identyfikację osoby fizycznej i urzędu skarbowego, do którego kierowana jest deklaracja oraz poprawne rozliczenie daniny. Na stronie podmiotowej Ministerstwa Finansów udostępniony został projekt deklaracji o wysokości daniny solidarnościowej – ustawa o PIT art. 30h ust. 5 i 6.
