Danina solidarnościowa - najistotniejsze kwestie

Od 2019 roku w Polsce wprowadzona została danina solidarnościowa. Opodatkowuje ona uzyskany przez podatników dochód powyżej 1 mln złotych, a zebrany podatek przekazuje na Solidarnościowy Fundusz Wsparcia Osób Niepełnosprawnych. Sprawdźmy, czym dokładnie jest danina solidarnościowa i kto musi ją zapłacić.

Danina solidarnościowa – najistotniejsze informacje

Danina solidarnościowa stanowi nowe świadczenie publiczne, które wprowadzone zostało wraz z ustawą o Solidarnościowym Fundusz Wsparcia Osób Niepełnosprawnych. Jej działanie reguluje poświęcony jej rozdział 6a „Danina Solidarnościowa” w ustawie o PIT.

Danina solidarnościowa obowiązuje od 1 stycznia 2019 r. i podlegają jej dochody uzyskane od tego dnia.

Przez kogo powinna być płacona danina solidarnościowa?

Do zapłaty daniny solidarnościowej zobowiązane są osoby fizyczne, które uzyskują dochody (przychody – koszty), podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, czyli:

dochody opodatkowane według skali podatkowej m.in. z pracy, emerytury, działalności gospodarczej czy kontraktów menadżerskich, od których podatek oblicza się w zeznaniu rocznym – PIT-40A, PIT-36, PIT-37 (wyjątek stanowią dochody, do których zgodnie z postanowieniami umów o unikaniu podwójnego opodatkowania ma zastosowanie metoda wyłączenia z progresją),
dochody z niektórych zysków kapitałowych m.in. z odpłatnego zbycia papierów, realizacji praw z nich wynikających czy pochodnych instrumentów finansowych, od których podatek należny oblicza się wg. stawki 19% w zeznaniu rocznym PIT-38,
dochody z działalności gospodarczej oraz z działów specjalnych produkcji rolnej opodatkowane według podatku liniowego (wg. stawki 19%) w zeznaniu rocznym PIT-36L,
dochody z zagranicznej jednostki kontrolowanej, od których należny podatek oblicza się według stawki 19% w zeznaniu PIT-CFC,

a łączna suma tych dochodów po ich pomniejszeniu o kwoty zmniejszające przekracza 1 mln złotych.

Zobacz też:

Danina solidarnościowa – podstawa opodatkowania

Opodatkowaniu daniną solidarnościową podlegają wyżej wymienione dochody, a dokładnie – nadwyżka tych dochodów nad kwotą 1 mln. To oznacza, że aby obliczyć podstawę opodatkowania daniną solidarnościową, należy dokonać zsumowania wartości dochodu wykazanego w zeznaniach – PIT-40A, PIT-36, PIT-36L, PIT-37, PIT-38 oraz PIT-CFC, dla których termin złożenia upływa nie później niż 30 kwietnia roku kalendarzowego oraz nie wcześniej niż 1 maja roku poprzedniego.

Wyjątkowo w 2019 roku liczone będą dochody od początku 2019 r., wykazywane w ww. zeznaniach, o ile termin złożenia tych formularzy upływa w okresie od 1 stycznia 2019 r. do 30 kwietnia 2020 r.

Wyjątkiem od powyższej zasady są dochody wykazane w PIT-40A. Uwzględnia się je jedynie w wypadku, gdy podatek wynikający z tego rozliczenia jest podatkiem należnym, a więc gdy podatnik nie składa samodzielnie zeznania z uwzględnieniem danych z tego formularza. Z reguły dzieje się tak, gdy podatnik nie uzyskał dochodu z innego źródła.

Nadwyżka ponad 1 mln złotych sumy wymienionych dochodów, po ich pomniejszeniu o kwoty zmniejszające te dochody stanowi podstawę obliczenia daniny solidarnościowej. Jako kwoty zmniejszające te dochody należy rozumieć:

kwoty składek na ubezpieczenia społeczne (krajowych i zagranicznych),
kwotę uwzględnioną w podstawie opodatkowania podatnika dywidendę otrzymaną od zagranicznej jednostki kontrolowanej oraz dochód z odpłatnego zbycia udziału w zagranicznej jednostce kontrolowanej, w części uwzględnionej w podstawie jego opodatkowania.

danina solidarnościowa

Podstawę obliczenia daniny solidarnościowej należy zaokrąglić do pełnych złotych – końcówki kwot wynoszące mniej niż 50 groszy pomija się, a końcówki kwot wynoszące 50 i więcej groszy podwyższa się do pełnych złotych.

Zwrócić należy uwagę, że przy ustalaniu podstawy obliczenia daniny nie jest istotny fakt, że podatnik dokonał rozliczenia z małżonkiem (nie łączy ich z dochodami małżonka, ani nie dzieli na pół).

Przykład 1.
Pan Waldemar w 2020 roku osiągnął dochody z działalności gospodarczej opodatkowaną podatkiem liniowym oraz z umowy o pracę. W związku z tym jest on zobowiązany do złożenia dwóch zeznań rocznych w PIT-36L i PIT-37. Przy ustalaniu podstawy opodatkowania daniny solidarnościowej powinien on wziąć pod uwagę dochody z obu zeznań podatkowych.

Przykład 2.
Pan Sebastian rozliczył się wspólnie z małżonką na PIT-37. W zeznaniu tym tylko pan Sebastian wykazał dochody powyżej 1 mln złotych (po ich pomniejszeniu o składki społeczne). Poza dochodami wykazanymi w PIT-37 małżonkowie nie uzyskali innych dochodów. Mimo że pan Sebastian rozlicza się wspólnie z żoną, tylko on będzie zobowiązany do zapłacenia daniny solidarnościowej.

Przykład 3.
Pan Jacek 15 lutego 2020 roku składa zeznanie podatkowe PIT-36 za 2019 rok. Następnie 31 marca 2021 roku składa on w związku z opuszczeniem Polski, zeznanie PIT-37 za 2020 rok. Przy ustalaniu podstawy obliczenia daniny za 2021 rok nie należy uwzględniać dochodów z obu zeznań, ponieważ terminy ich złożenia (dla obydwu) nie przypadają na okres między 1 maja 2020 r. a 30 kwietnia 2021 r.

Wysokość daniny solidarnościowej

Danina solidarnościowa płacona jest według stawki 4% podstawy jej obliczenia. W sytuacji, gdy do ustalenia kwoty podatku zostały uwzględnione dochody uzyskane ze źródeł przychodów położonych za granicą, to podatek ten pomniejsza się proporcjonalnie o kwotę równą podatkowi zapłaconemu od tych dochodów za granicą, zgodnie z postanowieniami zawartych przez Polskę umów o unikaniu podwójnego opodatkowania. Odliczeniu od podatku solidarnościowego podlega kwota podatku zapłaconego za granicą, w części przekraczającej kwotę podatku odliczonego zgodnie z art. 27 ust. 9 i 9a, art. 30b ust. 5a, 5b, 5e i 5f lub art. 30c ust. 4 i 5 ustawy PIT.

Przykład 4.
Pani Sylwia osiągnęła dochody ze Szwajcarii, do których zgodnie z postanowieniami umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania ma zastosowanie metoda wyłączenia z progresją. W związku z tym, że w odniesieniu do osiągniętego dochodu zastosowanie ma metoda wyłączenia z progresją, nie uwzględnia się jej do obliczenia podatku solidarnościowego.

Przykład 5.
Pani Elżbieta osiągnęła ze swojej działalności gospodarczej opodatkowanej skalą podatkową w 2019 roku dochód w wysokości 1 420 000 złotych. W związku z tym zobowiązana będzie do zapłacenia daniny solidarnościowej w kwocie, która wyniesie 16 800 zł.
Obliczenia:
1 420 000 zł - 1 000 000 zł = 420 000 zł
420 000 zł * 4% = 16 800 zł

Termin zapłaty daniny solidarnościowej

Zapłata daniny solidarnościowej odbywa się w terminie do 30 kwietnia roku kalendarzowego. W przypadku niewpłacenia daniny w terminie zostaną naliczone z tego tytułu odsetki podatkowe od kwoty, która nie została spłacona terminowo.

Danina solidarnościowa podlega wpłaceniu na rachunek urzędu skarbowego właściwego w sprawach podatku dochodowego dla osób fizycznych zawarty w wykazie rachunków bankowych urzędów skarbowych. Danina solidarnościowa nie będzie zatem płacona na mikrorachunek podatkowy.

Naczelnik urzędu skarbowego zobowiązany jest przekazać wpłaconą kwotę z tytułu daniny solidarnościowej na rachunek bankowy Solidarnościowego Funduszu Wsparcia Osób Niepełnosprawnych. Danina solidarnościowa stanowi źródło przychodów tego funduszu.

Danina solidarnościowa – czy stanowi koszt podatkowy?

Kwota wpłaconej daniny solidarnościowej nie stanowi kosztu uzyskania przychodów w podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 66 ustawy PIT „nie uważa się za koszty uzyskania przychodów: daniny solidarnościowej, o której mowa w rozdziale 6a”.

Deklaracja o wysokości daniny solidarnościowej

Podatnicy, którzy są zobowiązani do zapłaty daniny solidarnościowej muszą dodatkowo złożyć deklarację o jej wysokości na druku DSF-1 w terminie do 30 kwietnia roku kalendarzowego. Składa się ją w wersji papierowej lub elektronicznej do właściwego urzędu skarbowego. W przypadku osób fizycznych:

mających miejsce zamieszkania na terytorium RP – właściwym urzędem jest urząd skarbowy ustalony według miejsca zamieszkania osoby fizycznej w ostatnim dniu roku podatkowego, a gdy zamieszkanie na terytorium RP ustało przed tym dniem, urząd skarbowy ustalony według ostatniego miejsca zamieszkania na jej terytorium,
niemających miejsca zamieszkania na terytorium RP – właściwym urzędem jest urząd skarbowy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.
Deklaracja DSF-1 zawiera dane niezbędne do prawidłowej identyfikacji osoby fizycznej, urzędu skarbowego do którego powinna być ona kierowana oraz dane niezbędne do prawidłowego rozliczenia daniny solidarnościowej.
Deklarację w wersji elektronicznej będzie można złożyć za pomocą usługi e-deklaracje. Nie będzie ona natomiast sporządzana przez urzędników w usłudze Twój e-PIT.

Polecamy:

Zmiana formy opodatkowania – analiza opłacalności