Incydentalna sprzedaż w trakcie zawieszenia działalności a przychody

Zawieszenie działalności gospodarczej to niekiedy decyzja konieczna, którą są zmuszeni podjąć niektórzy przedsiębiorcy. Nawet podczas zawieszenia działalności gospodarczej przedsiębiorca może jednak dokonywać pewnych czynności, a niektóre z nich jest wręcz zobligowany wykonywać. Podczas zawieszenia działalności gospodarczej przedsiębiorca nie może uzyskiwać bieżących przychodów. Jednak co w przypadku, kiedy miejsce ma incydentalna sprzedaż w trakcie zawieszenia działalności?

Incydentalna sprzedaż w trakcie zawieszenia działalności a zawieszenie działalności gospodarczej

Zawieszenie działalności gospodarczej oznacza niepodejmowanie prowadzenia działalności i nieosiąganie bieżących przychodów w określonym odcinku czasu.

Zawieszenie działalności gospodarczej wiąże się z pewnymi preferencjami, a więc ze zwolnieniem z niektórych obowiązków wobec ZUS-u czy fiskusa. Niemniej w trakcie jego trwania przedsiębiorca podlega niektórym obowiązkom.

Zanim jednak podatnik zdecyduje o zawieszeniu działalności, powinien odpowiedzieć sobie na pytanie, w jakim rejestrze podatników się znajduje. Może to być bowiem CEIDG albo KRS. Osoby fizyczna albo wspólnicy spółki cywilnej podlegają wpisowi do CEIDG. Natomiast spółki (poza cywilną) prawa handlowego osobowe i kapitałowe podlegają wpisowi do KRS.

Co niezwykle istotne, okres zawieszenia działalności gospodarczej w przypadku podatników wpisanych do rejestru:

1. CEIDG musi trwać minimum 30 dni i może być dokonany na czas nieokreślony,
2. KRS musi trwać minimum 30 dni i może być dokonany maksymalnie na 2 lata.

Incydentalna sprzedaż w trakcie zawieszenia działalności - jakie warunki zawieszenia?

Zanim podatnicy zdecydują o zawieszeniu działalności gospodarczej, muszą przed dniem zawieszenia wyrejestrować z ZUS-u wszystkich pracowników, tzn. zatrudnionych na umowę o pracę czy na mocy powołania.

Należy dodatkowo nadmienić, że osoby wykonujące umowy cywilnoprawne mogą pozostać zarejestrowane u podatnika w czasie zawieszenia w ZUS-ie.

Incydentalna sprzedaż w trakcie zawieszenia działalności a obowiązki przedsiębiorcy

Zanim jeszcze o obowiązkach przedsiębiorcy, warto najpierw zastanowić się nad korzyściami zawieszenia działalności.

W okresie zawieszenia działalności przedsiębiorca nie ma obowiązku:

1. składania ewidencji i deklaracji JPK_V7 (może je dobrowolnie składać i odliczać VAT, musi je składać, gdy dokona sprzedaży np. środka trwałego, ale nie tylko);
2. rozliczenia i opłacania podatku VAT (chyba że dokonywał sprzedaży);
3. opłacania zaliczek na podatek dochodowy (chyba że dokonywał sprzedaży);
4. składania deklaracji ZUS i opłacania składek ZUS;
5. pozostałych kwestii.

Warto pochylić się przez chwilę także nad obowiązkami przedsiębiorcy w okresie zawieszenia działalności.

W okresie zawieszenia działalności przedsiębiorca ma prawo ponosić tzw. stałe koszty. Mogą to być m.in. czynsze najmu lokali, stała obsługa kancelaryjna (adres wirtualny) czy inne wydatki o charakterze stałym, ciągłym.

Mówi o tym m.in. interpretacja indywidualna z 15 kwietnia 2022 roku (sygn. 0113-KDIPT1-3.4012.925.2021.3.MWJ) wydana przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej. Poniżej jej fragment.

„[…] Mając zatem na uwadze obowiązujące przepisy oraz opis sprawy, stwierdzam, że przysługuje Panu prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od wydatków stanowiących kontynuację kosztów ponoszonych przed zawieszeniem działalności gospodarczej związanych z przedłużeniem ważności usługi platformy internetowej służącej do prowadzenia sklepu oraz od wydatków nabywanych również przed zawieszeniem działalności gospodarczej i kontynuowanych w formie »nowych« usług, a nie ich przedłużenia, takich jak: usługa serwera hostingowego do obsługi poczty elektronicznej, certyfikat zabezpieczający […], odnowienie domeny internetowej. Przy czym wskazuję, że prawo do odliczenia z faktur dokumentujących ww. wydatki będzie Panu przysługiwało, o ile nastąpi wznowienie działalności gospodarczej, w ramach której przedmiotowe usługi będą związane z czynnościami opodatkowanymi oraz pod warunkiem niezaistnienia przesłanek negatywnych wymienionych w art. 88 ustawy.

Natomiast odnosząc się do kosztów, których poniesienie nie wynikało z wcześniejszych zobowiązań powstałych w trakcie prowadzenia działalności gospodarczej, tj.: kosztów reklamy w mediach społecznościowych oraz modułu umożliwiającego negocjowanie cen przez potencjalnych kupujących, stwierdzam, że nie przysługuje Panu prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tych wydatków. […]”.

Powstaje natomiast inne ważne pytanie, a mianowicie co z przychodami?

Incydentalna sprzedaż w trakcie zawieszenia działalności a osiąganie incydentalnych przychodów

Przedsiębiorca w okresie zawieszenia działalności może być zmuszony do sprzedaży środka trwałego. Z tego tytułu osiągnie przychód z działalności gospodarczej, który rozliczy w trakcie zawieszenia działalności. Co jednak z innymi przychodami?

Przedsiębiorca nie może osiągać bieżących przychodów z działalności gospodarczej. Może jednak osiągać przychody np. ze sprzedaży towarów, które nabył przed okresem zawieszenia działalności.

Powinien jednak pamiętać, że podatnikiem (w świetle ustawy o VAT) jest od momentu rejestracji firmy do momentu likwidacji. W okresie zawieszenia nadal podlega obowiązkom z zakresu rozliczenia i opłacenia podatku VAT, jeżeli wystąpią zdarzenia (transakcje), które tego wymagają.

Jednym z przykładów możliwości osiągania incydentalnych przychodów z działalności gospodarczej w trakcie jej zawieszenia jest sprzedaż towarów handlowych wyprodukowanych przed datą zawieszenia.

Poniżej fragment interpretacji indywidualnej z 16 kwietnia 2010 roku (sygn. IPPP1-443-235/10-4/JL) wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie. 

„[…] Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca zamierza zawiesić działalność gospodarczą na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej. W zakładzie Wnioskodawcy znajdują się samochody, gotowe wyroby (towary handlowe) oraz zbędne oprzyrządowanie odlewnicze, tj. płyty modelowe, rdzennice itp. Część wyrobów została wyprodukowana na zamówienie konkretnych klientów i nie będzie odebrana przed zawieszeniem.

Odnosząc przedstawione wyżej przepisy do przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego, należy stwierdzić, że podatnik, który zawiesił na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej prowadzoną przez siebie działalność, może w okresie zawieszenia działalności m.in. zbywać własne środki trwałe i wyposażenie. Podatnik ten może również wykonywać wszelkie czynności niezbędne do zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów oraz wykonuje wszelkie obowiązki nakazane przepisami prawa. Ma również prawo przyjmować należności oraz obowiązek regulować zobowiązania, powstałe przed datą zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej.

Podsumowując, należy zatem stwierdzić, że Wnioskodawca może sprzedać w okresie zawieszenia działalności wyprodukowane towary handlowe, lecz dotyczy to tylko towarów zamówionych i wyprodukowanych przed datą zawieszenia działalności (przepis art. 14a ust. 3 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej zakazuje bowiem, w okresie zawieszenia działalności, osiągania bieżących przychodów z prowadzonej działalności). W ten sposób Spółka wywiąże się z wcześniejszych, umówionych z kontrahentami świadczeń. Ponadto Spółka może w okresie zawieszenia działalności zbywać własne środki trwałe i wyposażenie. Powyższe czynności – choć dokonane w okresie zawieszenia działalności – będą czynnościami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem VAT jako odpłatna sprzedaż i dokonanymi przez podatnika tego podatku. 

Dokonując w okresie zawieszenia działalności tych czynności, Spółka utraci prawo do zwolnienia z obowiązku składania deklaracji podatkowych określonego w art. 99 ust. 7a ustawy o VAT, lecz dotyczy to tylko tych okresów, za które Spółka będzie obowiązana do rozliczenia podatku z tytułu wykonywania tych czynności. Wynika to z art. 99 ust. 7b pkt 5 tej ustawy. W pozostałych okresach zawieszenia działalności, w których Spółka nie wykona żadnych czynności opodatkowanych, zwolnienie z obowiązku składania deklaracji podatkowych będzie obowiązywać w dalszym ciągu. […]”.

Inną okolicznością osiągania incydentalnych przychodów z działalności gospodarczej w trakcie jej zawieszenia jest osiąganie przychodów z usług wykonanych przed datą zawieszenia.

Mówi o tym interpretacja indywidualna z 19 maja 2023 roku (sygn. 0114-KDIP1-3.4012.152.2023.3.AMA) wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie. 

„[…] Biorąc pod uwagę powyższe przepisy, należy stwierdzić, że zawieszenie działalności gospodarczej samo w sobie nie stanowi zaprzestania wykonywania działalności gospodarczej przez podatnika. Podatnik, który zawiesza prowadzenie działalności gospodarczej na pewien czas, nadal pozostaje podatnikiem, z tym że w okresie zawieszenia wykonywania działalności przedsiębiorca nie prowadzi aktywnej działalności. Zgłoszenie zawieszenia działalności gospodarczej nie oznacza zatem ustania bytu przedsiębiorcy, a jedynie przerwę w wykonywaniu działalności gospodarczej. Zatem przedsiębiorca w okresie zawieszenia działalności gospodarczej ma m.in. prawo wykonywać wszelkie czynności niezbędne do zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów.

W niniejszej sprawie, w okresie zawieszenia działalności gospodarczej, otrzyma Pan wynagrodzenie z tytułu świadczenia usług pomocy prawnej, rozpoczętych jeszcze przed momentem zawieszenia działalności gospodarczej.

Jak już wyżej wskazano, podatnik, który »zawiesza« prowadzenie działalności gospodarczej na pewien czas, pozostaje nadal podatnikiem podatku od towarów i usług i dlatego spoczywają na nim określone obowiązki podatkowe. Jednocześnie w myśl powołanych przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej przedsiębiorca w okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej nie może wykonywać działalności gospodarczej i osiągać bieżących przychodów z działalności, ma jednak pewne uprawnienia i obowiązki, które mają związek z działalnością prowadzoną przed datą zawieszenia.

Tym samym, w okresie zawieszenia działalności gospodarczej, w związku z otrzymanym wynagrodzeniem za wykonanie czynności rozpoczętych przed zawieszeniem działalności gospodarczej będzie Pan zobowiązany do wystawiania i wydawania faktur na rzecz klientów będących przedsiębiorcami (również spółkami prawa handlowego) oraz paragonów fiskalnych na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej i rolników ryczałtowych lub również faktur na żądanie wyrażone w odpowiednim czasie przez klientów będących osobami fizycznymi nieprowadzącymi działalności gospodarczej i rolnikami ryczałtowymi. […]”.

Na koniec należy dodać, że podczas zawieszenia działalności przedsiębiorca nie jest zobligowany zarówno do składania ewidencji i deklaracji JPK_V7, jak i opłacania podatku VAT należnego.

Jeżeli jednak wystąpi incydentalna sprzedaż w okresie zawieszenia, przedsiębiorca będzie zobligowany zarówno do złożenia ewidencji i deklaracji JPK_V7, jak i opłacania podatku VAT należnego, jeżeli takowy wystąpi. Będzie mógł także odliczyć podatek VAT naliczony od dokonanych zakupów w trakcie zawieszenia działalności w miesiącu sprzedaży, jeżeli tego nie dokonywał wcześniej co miesiąc, składając w okresie zawieszenia comiesięczne JPK_V7.

Zanim jednak przedsiębiorca dokona incydentalnej sprzedaży, jest zobowiązany do przekazania do właściwego urzędu skarbowego zawiadomienia o tym, że w danym miesiącu dokona sprzedaży.

Naczelnik urzędu skarbowego po otrzymaniu tego zawiadomienia przywróci status czynnego podatnika VAT dla przedsiębiorcy. Wtedy bez problemu będzie on mógł przesłać elektronicznie ewidencję i deklarację JPK_V7.

Na koniec należy dodać, że zwolnienie z obowiązku składania ewidencji i deklaracji JPK_V7 podczas zawieszenia działalności nie dotyczy przedsiębiorcy, który nabył usługi od kontrahenta spoza terytorium RP, dokonał WNT czy importu towarów.