Przedsiębiorcy często rezygnują z zakupu środków trwałych, decydując się na korzystanie z najmu, dzierżawy czy leasingu cudzych składników majątku. Warto podkreślić, że niekiedy wiąże się to z koniecznością poniesienia dodatkowych nakładów, kwalifikowanych do specjalnej kategorii - inwestycje w obce środkitrwałe. Czym są i jak rozliczyć je podatkowo? Odpowiedzi na te pytania znajdziesz w niniejszym artykule.
Inwestycje w obce środki trwałe jako specyficzna kategoria środków trwałych
Inwestycje w obce środki trwałe to nakłady poniesione na cudzy środek trwały, który jest użytkowany przez firmę wyłącznie na podstawie zawartej umowy (najmu, dzierżawy, leasingu, użyczenia) i nie stanowi jej własności. Zachowane muszą zostać następujące warunki:
- suma wydatków poniesionych na jego przebudowę, rozbudowę, rekonstrukcję, adaptację lub modernizację przekroczy w danym roku podatkowym 3.500 zł,
- ww. wydatki spowodują wzrost wartości użytkowej w porównaniu do wartości z dnia przyjęcia go do używania.
Uwaga! Za inwestycje w obce środki trwałe nie uznaje się:
|
Inwestycje w obce środki trwałe - jak oszacować wartość początkową?
Wartość początkową inwestycji w obce środki trwałe stanowią wszystkie prawidłowo udokumentowane wydatki poniesione w celu ulepszenia (rozbudowania, przebudowania, modernizacji, adaptacji, rekonstrukcji) cudzego składnika majątku, poza czynszem za jego najem. Inwestycje w obce środki trwałe wprowadza się do ewidencji środków trwałych poprzez zakwalifikowanie ich do właściwej grupy KŚT, jaka odpowiada danemu środkowi trwałemu.
Ważne! Obcego środka trwałego nie wprowadza się do firmowej ewidencji środków trwałych. |
Inwestycje w obce środki trwałe a amortyzacja
Inwestycje w obce środki trwałe w porównaniu do składników majątku zakwalifikowanych jako zwykłe środki trwałe wyróżnia głównie to, że podlegają amortyzacji podatkowej niezależnie od przewidywanego okresu ich użyteczności.
Ustalając stawki amortyzacyjne, podatnicy powinni uwzględnić okres amortyzacji dla:
inwestycji w obcych budynkach, lokalach, budowlach nie może być krótszy niż 10 lat;
inwestycji w obcych środkach trwałych z grup 3-6 i 8 klasyfikacji środków trwałych (KŚT)
- 24 miesiące - gdy ich wartość początkowa nie przekracza 25.000 zł,
- 36 miesiące - gdy ich wartość początkowa jest większa niż 25.000 zł ale nie przekracza 50.000 zł,
- 60 miesięcy w innych niż wymienione przypadkach;
inwestycji w obcych środkach transportu, również samochodów osobowych - 30 miesięcy jako minimum.
Co ważne, przy ustalaniu stawki amortyzacyjnej można korzystać ze stawek wynikających z rocznego Wykazu stawek amortyzacyjnych dla środka trwałego, który został ulepszony.
Inwestycje w obce środki trwałe - wartość poniżej 3.500 zł
Poniesione nakłady na obcy środek trwały, które nie przekraczają kwoty 3.500 zł można:
- zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów w dacie oddania cudzego środka trwałego do używania, pomijając konieczność ich amortyzacji,
- jednorazowo zamortyzować w miesiącu oddania do używania lub w miesiącu następnym,
- zamortyzować na podstawie przyjętych stawek.
Inwestycje w obce środki trwałe - problem odliczenia VAT
Odliczenie podatku VAT od inwestycji w obce środki trwałe jest ściśle związane z formą opodatkowania prowadzonej działalności, co wynika z poniższej tabeli:
WARIANTY SYTUACJI | działalność opodatkowana | działalność nieopodatkowana | działalność mieszana (opodatkowana i zwolniona) |
podatnik | może odliczyć VAT od poniesionych nakładów | nie ma prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego | VAT będzie odliczany proporcjonalnie na podstawie art. 90 ustawy o VAT |
Inwestycje w obce środki trwałe - sprzedaż i likwidacja
Przy sprzedaży inwestycji w obce środki trwałe ich niezamortyzowana część stanowi koszt podatkowy. Przychód z tej sprzedaży należy natomiast do przychodów z działalności gospodarczej.
Sytuacja komplikuje się przy likwidacji inwestycji w obcym środku trwałym. Na przykładzie umowy najmu, dzierżawy lub innej o podobnym charakterze - rozwiązując ją wcześniej niż przewidywano, podatnik przekazuje właścicielowi środek trwały wraz z nakładami, jakie poniósł. W ten sposób nie dochodzi do fizycznej likwidacji wspomnianych nakładów, a jedynie do zaprzestania ich używania na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej. Nie następuje utrata ustawowych cech środka trwałego - kompletności i zdatności do użytku - na skutek zniszczenia, uszkodzenia, demontażu, złomowania, itp. Właśnie dlatego zgodnie z licznymi interpretacjami organów podatkowych niezamortyzowana część inwestycji w obcym środku trwałym nie stanowi wówczas kosztów uzyskania przychodu.
Inwestycje w obce środki trwałe - rekompensata
W przypadku dokonania ulepszeń środka trwałego przez najemcę wynajmujący ma prawo zatrzymać ulepszenie, płacąc sumę równą ich wartości w momencie zwrotu lub żądać przywrócenia wcześniejszego stanu wynajętego/wydzierżawionego środka trwałego.
Jeżeli podatnik otrzyma od właściciela środka trwałego zwrot kwoty stanowiącej równowartość niezamortyzowanej inwestycji, kwoty tej nie uznaje się za przychód podatkowy.