Rok 2018 jest przełomowym okresem w procesie uszczelniania systemu podatkowego w Polsce. Po zmianach związanych z wprowadzeniem obowiązku dostarczania plików JPK przyszedł czas na split payment, który dotyczy wybranych transakcji. Na czym polega i kogo dotyczy split payment? Odpowiadamy w poniższym artykule.
Split payment - na czym polega i od kiedy obowiązuje?
Model split payment, czyli podzielona płatność, został wprowadzony 1 lipca 2018 r. na mocy ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, która nowelizuje ustawę o VAT o nowy Rozdział 1a zatytułowany ”Mechanizm podzielonej płatności”.
Split payment zakłada podzielenie płatności za towar lub usługę na kwotę netto oraz VAT, a następnie ulokowanie jej na dwóch odrębnych rachunkach bankowych sprzedawcy. Nabywca, który decyduje o zastosowaniu mechanizmu podzielonej płatności, ma obowiązek przekazania całej wartości (kwotę brutto) z faktury na rachunek bankowy sprzedawcy. Dodatkowo dokonując przelewu, strona kupująca ma obowiązek zastosować odpowiedni komunikat przelewu informujący o poleceniu zastosowania split payment. Wówczas za pośrednictwem banku kwota netto zostanie umieszczona na rachunku rozliczeniowym sprzedawcy, a kwota VAT ma trafiać na specjalny, wydzielony rachunek kontrahenta, nazywany “rachunkiem VAT”.
Obowiązek utworzenia rachunków bankowych dla celów VAT spoczywa po stronie banków lub SKOK-ów. Zgodnie z założeniem na dzień poprzedzający wprowadzenie split payment, tj. 30 czerwca 2018 r. dla każdego podatnika VAT został utworzony rachunek przeznaczony tylko do przepływu płatności związanych z podatkiem VAT. Dodatkowe rachunki VAT dotyczą jedynie rachunków rozliczeniowych przedsiębiorców. Nie zostały utworzone do rachunków typu ROR (rachunek oszczędnościowo-rozliczeniowy). Środki pieniężne są gromadzone na rachunkach VAT w wyniku dokonania zapłaty należności z tytułu VAT przez nabywcę, który zdecyduje o zastosowaniu mechanizmu split payment. Podatnik nie może swobodnie dysponować pieniędzmi znajdującymi się na tym rachunku. Środki zgromadzone na rachunku VAT mogą posłużyć jedynie do uregulowania płatności związanych z podatkiem VAT, a chęć zwrotu VAT albo uwolnienia środków z rachunku jest możliwa jedynie na wniosek podatnika, na co organ podatkowy w ciągu 60 dni zostanie zobowiązany wydać stosowne postanowienie lub odmowę.
Kogo dotyczy split payment? Skutki dla sprzedawcy
Mechanizm podzielonej płatności dotyczy wyłącznie czynnych podatników podatku od towarów i usług i to dla nich zostały utworzone nowe rachunki VAT, przeznaczone wyłącznie do rozrachunków związanych z podatkiem VAT.
Rachunek VAT oraz znajdujące się na nim środki pieniężne pozostają własnością podatnika, jednakże dostęp do nich został ograniczony. Pieniądze zgromadzone na tym koncie mogą posłużyć jedynie na pokrycie zobowiązań VAT względem urzędu skarbowego lub zapłatę na rachunek kontrahenta kwoty podatku VAT wynikającą z otrzymanej faktury. Możliwość uwolnienia środków pieniężnych z rachunku VAT wiąże się z koniecznością złożenia stosownego wniosku, na którego rozpatrzenie organ skarbowy ma 60 dni. Tak długi okres oczekiwania na wydanie decyzji może wpłynąć na zaburzenie płynności finansowej firm. W związku z tym wprowadzono skrócony okres zwrotu nadwyżki podatku naliczonego nad należnym wynikającym z JPK V7, który wynosi 25 dni.
Kto decyduje o podzielonej płatności? Korzyści dla nabywcy
Dokonując płatności z wykorzystaniem modelu split payment, przedsiębiorca ma obowiązek zastosować odpowiedni komunikat przelewu, który zostanie udostępniony przez banki lub SKOK-i. Komunikat ten powinien zawierać cztery obowiązkowe elementy, tj.:
-
całość bądź część kwoty podatku VAT z faktury, która ma zostać opłacona z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności;
-
całość bądź część wartości sprzedaży brutto;
-
numer faktury, której dotyczy płatność;
-
NIP sprzedawcy.
Ministerstwo Finansów celem zachęcenia do stosowania podzielonej płatności wprowadziło szereg korzyści dla nabywców decydujących się na stosowanie tejże metody, takich jak:
-
zwolnienie z solidarnej odpowiedzialności VAT, która dotyczy towarów wymienionych w załączniku 13 ustawy o VAT i zakłada odpowiedzialność nabywcy za nieuregulowane zobowiązania podatkowe sprzedawcy z tytułu zrealizowanej transakcji;
-
przesłanka o należytej staranności, zakładająca, że podatnik stosujący split payment dokonał wszelkich starań przy zawieraniu transakcji, a co za tym idzie w przypadku zakupu od nieuczciwego kontrahenta, nabywca ma możliwość obronienia odliczenia VAT naliczonego oraz eliminuje ryzyko posądzenia o współudział w wyłudzeniach podatkowych;
-
zwolnienie z sankcji VAT.
Rola banków w modelu split payment
Kolejnym podmiotem biorącym udział przy metodzie podzielonej płatności są banki i SKOK-i. Po ich stronie leży przygotowanie techniczne do wprowadzenia mechanizmu, a także obsługa rachunków VAT, które mają zostać utworzone dla każdego czynnego podatnika VAT. Rolą banków w split payment jest dostarczenie narzędzi pozwalających na dokonywanie przelewów, a także komunikacja z urzędami skarbowymi celem przekazywania informacji o tych przelewach. Oprocentowanie nowo utworzonych rachunków VAT ma być uzależnione od tego, czy zwykły rachunek rozliczeniowy, do którego jest przypisany jeden rachunek VAT, podlega oprocentowaniu. Kwestia ta podlega ustaleniom między bankiem a przedsiębiorcą. Jednakże ewentualne odsetki naliczone od środków na rachunku VAT będą automatycznie gromadzone na zwykłym rachunku firmowym.
