Nie ma wątpliwości, że zdecydowana większość pojazdów na rynku motoryzacyjnym wyposażona jest w odbiorniki radiowe, a urządzenia montowane są już w przeważającej większości wypadków w fabryce i stanowią element standardowy wyposażenia. Wielu znana jest również zasada powszechności opłat abonamentowych związanych z używaniem odbiorników radiowych i telewizyjnych. Jednakże pojawia się wątpliwość, czy opłacie podlega również abonament za odbiornik zamontowany w pojeździe firmowym. Odpowiedź na pytanie czy opłata abonamentowa za radio w pojeździe firmowym jest obowiązkowa znajdziesz w niniejszym artykule.
Opłata abonamentowa - podstawa do uiszczania
Zgodnie z art. 2 ust. 1 Ustawy z dnia 25 kwietnia 2005 roku o opłatach abonamentowych za używanie odbiorników radiofonicznych oraz telewizyjnych pobiera się opłaty abonamentowe.
Za odbiornik radiofoniczny albo telewizyjny uważa się urządzenie techniczne dostosowane do odbioru programu. Zdolność do natychmiastowego odbioru programu przez odbiornik jest równoznaczna ze stwierdzeniem, iż odbiornik jest używany, a to z kolei prowadzi do wniosku, że posiadacz jest obowiązany do wniesienia opłaty abonamentowej za jego używanie.
W przedmiotowej ustawie zawarte jest domniemanie, że osoba, która posiada odbiornik radiofoniczny lub telewizyjny w stanie umożliwiającym natychmiastowy odbiór programu, używa tego odbiornika. Należy więc pamiętać, że już samo posiadanie odbiornika, niekoniecznie korzystanie z niego, powoduje obowiązek jego zgłoszenia i uiszczania opłat abonamentowych.
Ustawa o opłatach abonamentowych statuuje dwa obowiązki posiadaczy odbiorników RTV – radiofonicznych i telewizyjnych:
-
pierwszy w zakresie uiszczania opłaty abonamentowej oraz
-
drugi dotyczący rejestracji.
Warto też pamiętać, że istnieje nie tylko obowiązek rejestracyjny, lecz także obowiązek wyrejestrowania odbiornika. Zarejestrowanie odbiornika bez jego późniejszego wyrejestrowania stanowi wystarczającą przesłankę istnienia obowiązku uiszczania opłat za jego używanie (opłata abonamentowa), który podlega egzekwowaniu w trybie egzekucji administracyjnej obowiązków o charakterze pieniężnym. W konsekwencji w chwili gdy utracimy odbiornik (nie będziemy z niego korzystali), a nie dokonamy jego wyrejestrowania, to wówczas obowiązek cały czas istnieje po stronie osoby korzystającej.
Opłata abonamentowa a działalność gospodarcza
Ustawa o opłatach abonamentowych rozróżnia korzystanie z odbiornika przez osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej od innych użytkowników.
Zgodnie z art. 2 ust. 5 ustawy o opłatach abonamentowych niezależnie od liczby odbiorników radiofonicznych i telewizyjnych używanych przez:
-
osoby fizyczne w tym samym gospodarstwie domowym lub w samochodzie stanowiącym ich własność,
-
podmioty lecznicze niebędące przedsiębiorcami w rozumieniu przepisów o działalności leczniczej, sanatoria, żłobki, publiczne i niepubliczne jednostki organizacyjne systemu oświaty, publiczne i niepubliczne uczelnie, a także domy pomocy społecznej – w tym samym budynku, zespole budynków lub w samochodach będących w używaniu tych instytucji
– uiszcza się tylko jedną z opłat, o której mowa w art. 3 ust. 1.
Z powyższego wynika, że co do zasady opłatę abonamentową uiszcza się za każdy odbiornik radiofoniczny i telewizyjny (ust. 4 art. 2 ustawy z 2005 roku o opłatach abonamentowych). Modyfikację tej zasady ustawodawca wprowadza w ust. 5 art. 2 ustawy z 2005 roku o opłatach abonamentowych, określając krąg podmiotów, które niezależnie od liczby używanych odbiorników radiofonicznych i telewizyjnych zobowiązane są do uiszczania tylko jednej z opłat abonamentowych.
Wynika z tego, że jeżeli z radia samochodowego korzysta osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej, to wówczas opłata abonamentowa za radio samochodowe zawiera się już w opłacie abonamentowej za urządzenia znajdujące się w domu.
Opłatę abonamentową uiszcza się za każdy odbiornik radiowy (art. 2 ust. 4 ustawy o opłatach abonamentowych). W konsekwencji należy uznać, że opłatę abonamentową należy uiścić za każdy samochód firmowy, który jest wykorzystywany do prowadzonej działalności gospodarczej.
Zgodnie z art. 5 ust. 2 ustawy o opłatach abonamentowych obowiązkowi rejestracji nie podlegają odbiorniki radiofoniczne i telewizyjne:
-
wykorzystywane wyłącznie przy tworzeniu audycji lub innych przekazów;
-
wykorzystywane wyłącznie do tworzenia, rozpowszechniania lub rozprowadzania programów radiowych lub telewizyjnych, w tym do kontroli jakości rozpowszechniania lub rozprowadzania;
-
przeznaczone przez przedsiębiorcę wyłącznie do sprzedaży lub przekazania osobom trzecim do używania na podstawie umów, jeżeli czynności te należą do przedmiotu działalności gospodarczej danego przedsiębiorcy.
Do niniejszej sprawy należy poddać analizie pkt 3 ww. przepisu. Jak wskazuje Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 12 kwietnia 2017 roku, II GSK 1944/15:
Zwolnienie, przewidziane w art. 5 ust. 2 pkt 3 u.o.a. dotyczy jedynie odbiorników przeznaczonych wyłącznie do przekazania (w przyszłości) osobom trzecim do używania na podstawie umów, jeżeli czynności te należą do przedmiotu działalności przedsiębiorstwa. Konstrukcja tego przepisu oparta na sformułowaniu „przeznaczone wyłącznie do przekazania osobom trzecim” poprzez odwołanie się do owej „wyłączności” nie pozwala na przyjęcie, że dopuszczalne jest bez rejestracji i opłat używanie takich odbiorników przed przekazaniem, ani też nie może oznaczać, że po przekazaniu (jak też odpowiednio po sprzedaży) odbiorniki takie nadal nie podlegają rejestracji i związanej z nią opłacie abonamentowej. Nadal jednak należy uwzględniać okoliczność, że odbiorniki radiofoniczne w samochodach nie stanowią samoistnego przedmiotu umów, bowiem stanowią one element wyposażenia samochodów.
Do takich przedsiębiorców należy zaliczyć podmioty zajmujące się sprzedażą samochodów, akcesoriów samochodowych takich jak radio, czyli przedsiębiorców, którzy dokonują sprzedaży w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.
Natomiast w przypadku pozostałych przedsiębiorców, którzy wykorzystują auta w prowadzonej działalności, ale jako narzędzie, wówczas od każdego odbiornika (znajdującego się w każdym aucie) będą oni obowiązani do rejestracji urządzenia oraz uiszczania comiesięcznych opłat abonamentowych.
Opłata abonamentowa a leasing
Pojazd firmowy może stanowić własność przedsiębiorcy i być przedmiotem leasingu, najmu. Kto w takim przypadku obowiązany jest do rejestracji urządzenia i uiszczania opłat abonamentowych?
Oczywistym jest wówczas, że przedsiębiorca nie jest właścicielem pojazdu, a jedynie, w uproszczeniu, jego użytkownikiem.
Otóż w tym zakresie należy uważnie badać treść umowy leasingowej. Jeżeli nie ma w niej odpowiednich postanowień regulujących kwestię rejestracji urządzenia i jednoznacznego wskazania, że opłaty abonamentowe uiszcza leasingodawca/wynajmujący, to obowiązki te spoczywają na leasingobiorcy/najemcy.
Istotne jest w tym przypadku, kto posiada odbiorniki, a nie kto jest ich właścicielem. To przedsiębiorca jako dysponent samochodu pozostaje także dysponentem odbiornika, który jest elementem wyposażenia pojazdu.
Niestety, ale w przypadku przedsiębiorców reguły związane z koniecznością dokonania rejestracji i uiszczania opłat abonamentowych za odbiorniki radiowe są jasne. Jeżeli pojazd jest wykorzystywany w firmie, jest w środkach trwałych lub też jest przedmiotem leasingu/najmu, to wówczas obowiązki rejestracyjne i abonamentowe spoczywają na korzystającym, czyli przedsiębiorcy, który wykorzystuje je w prowadzonej działalności gospodarczej.
