W przypadku nieruchomości związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej właściciel musi liczyć się z wyższymi stawkami podatku od nieruchomości. Warto jednak zastanowić, w jaki sposób kształtuje się sytuacja prawnopodatkowa w momencie likwidacji działalności gospodarczej oraz jaki ma to wpływ na stawkę podatku od nieruchomości. Sprawdź, ile wówczas wynosi podatek od nieruchomości przy likwidacji działalności!
Opodatkowanie nieruchomości wykorzystywanych w działalności gospodarczej
Przepisy ustawy o podatkach i opłatach lokalnych stanowią, że podatkowi od nieruchomości podlegają: grunty, budynki lub ich części oraz budowle bądź ich części związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
W myśl art. 5 ust. 1 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych maksymalna stawka podatku od nieruchomości dla budynków lub ich części:
- związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej oraz od budynków mieszkalnych lub ich części zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej – wynosi 25,74 zł od 1 m2 powierzchni użytkowej;
- pozostałych, w tym zajętych na prowadzenie odpłatnej statutowej działalności pożytku publicznego przez organizacje pożytku publicznego – wynosi 8,68 zł od 1 m2 powierzchni użytkowej.
Z punktu widzenia tego podatku dużego znaczenia nabiera ustalenie, czy dana nieruchomość jest związana z działalnością gospodarczą.
Zgodnie z art. 1a ust. 1 pkt 3 ustawy – za grunty, budynki i budowle związane z prowadzeniem działalności gospodarczej uważa się grunty, budynki i budowle posiadane przez przedsiębiorcę lub inny podmiot prowadzący działalność gospodarczą z zastrzeżeniem ust. 2a.
Powyższe oznacza zatem, że za związane z działalnością gospodarczą, a w konsekwencji opodatkowane według najwyższej stawki są wszystkie grunty, budynki lub ich części posiadane przez przedsiębiorcę lub inny podmiot prowadzący działalność gospodarczą.
Zgodnie z aktualnym stanowiskiem o związaniu gruntu, budynku lub budowli z prowadzeniem działalności gospodarczej nie może decydować wyłącznie posiadanie nieruchomości przez przedsiębiorcę bądź inny podmiot prowadzący działalność gospodarczą.
Związek ten, oprócz samego posiadania nieruchomości przez przedsiębiorcę lub inny podmiot prowadzący działalność gospodarczą, powinien być oparty na faktycznym lub nawet potencjalnym wykorzystywaniu tej nieruchomości w działalności gospodarczej tego podmiotu (wyrok WSA w Gdańsku z 28 czerwca 2022 roku, I SA/Gd 501/22).
Jeszcze kilka lat temu dominowało stanowisko, zgodnie z którym już samo posiadanie nieruchomości przez przedsiębiorcę – niezależnie zarówno od statusu takiej nieruchomości, jak i od stopnia wykorzystania w działalności – powodowało konieczność odprowadzania podatku od nieruchomości w wyższej stawce.
Obecnie jednak takie stanowisko uległo pewnej liberalizacji. Wyroki konstytucyjne zapadłe na kanwie art. 1a ust. 1 pkt 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych odrzuciły rozwiązanie oparte na automatyzmie, odgórnym powiązaniu z działalnością gospodarczą nieruchomości posiadanych przez przedsiębiorcę. Wymusza to na podmiotach stosujących prawo podejmowanie czynności procesowych pozwalających jednoznacznie przesądzić związek nieruchomości z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą.
Powyższe oznacza zatem, że należy każdorazowo badać związek (choćby potencjalny) nieruchomości z działalnością gospodarczą.
Okoliczność, że przedsiębiorca będący podatnikiem posiada nieruchomość nie przesądza o możliwości zastosowania najwyższych stawek opodatkowania. Musi występować choćby możliwość wykorzystywania nieruchomości w działalności gospodarczej.
Jeśli nieruchomości nie są wykorzystywane i nie mogą być potencjalnie wykorzystywane do prowadzenia działalności gospodarczej, to nie należy stosować wyższych stawek podatku od nieruchomości.
Podwyższona stawka opodatkowania nie może znaleźć zastosowania w przypadku wystąpienia obiektywnej i niezależnej od przedsiębiorcy, a także niedającej się przewidzieć przeszkody całkowicie uniemożliwiającej prowadzenie lub kontynuowanie działalności gospodarczej.
Podatek od nieruchomości przy likwidacji działalności
Jak wskazał NSA w wyroku z 18 maja 2022 roku (III FSK 620/21), przedsiębiorca prowadzący jedynie działalność gospodarczą może posiadać tylko nieruchomości potrzebne mu do prowadzenia tej działalności, które wchodzą w skład przedsiębiorstwa.
W momencie likwidacji i definitywnego zakończenia działalności gospodarczej związek nieruchomości z działalnością gospodarczą zostaje przerwany. To powoduje, że takie nieruchomości nie powinny być traktowane jako związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, co powoduje zmianę stawki podatku od nieruchomości.
Zgodnie z treścią art. 6 ust. 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, jeżeli w trakcie roku podatkowego zaistniało zdarzenie mające wpływ na wysokość opodatkowania w tym roku, a w szczególności zmiana sposobu wykorzystywania przedmiotu opodatkowania lub jego części, podatek ulega obniżeniu lub podwyższeniu, poczynając od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiło to zdarzenie.
Powyższy obowiązek jest realizowany poprzez złożenie aktualizacji IN-1 w terminie 14 dni od dnia zaistnienia zdarzenia.
Przykład 1.
Przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą trwale zlikwidował firmę 10 sierpnia. W terminie 14 dni w zakresie podatku od nieruchomości należy złożyć do właściwego organu aktualizację informacji IN-1. Od 1 września w stosunku do posiadanych nieruchomości organ podatkowy określi nowy wymiar podatku od nieruchomości.
Jak bowiem wynika z treści art. 6 ust. 8 ustawy, jeżeli w ciągu roku podatkowego nastąpiło wygaśnięcie obowiązku podatkowego w zakresie podatku od nieruchomości lub zaistniało zdarzenie, o którym mowa w ust. 3, organ podatkowy dokonuje zmiany decyzji, którą ustalono ten podatek.
W konsekwencji organ podatkowy zobowiązany jest wydać nową decyzję ustalającą wysokość podatku od nieruchomości.
W tym miejscu podkreślić jednak należy, że tylko trwałe zlikwidowanie działalności gospodarczej powoduje zmianę stawki podatku od nieruchomości. Czasowe zawieszenie działalności gospodarczej lub pozostawienie „w stanie likwidacji” podmiotu podatkowego nie oznacza ustania jego bytu prawnego i nie uzasadnia zmiany przeznaczenia gruntów i budynków jako związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej.
Jeżeli zatem podatnik jest w toku przeprowadzanej likwidacji, to nie może ta okoliczność uzasadniać zastosowania niższej stawki podatkowej.
Przedsiębiorca dokonujący trwałej likwidacji działalności gospodarczej powinien pamiętać o obowiązku złożenia z tego tytułu aktualizacji informacji IN-1. Zakończenie prowadzenia działalności gospodarczej ma wpływ na zmianę stawki podatku od nieruchomości.
