Przekształcenie osoby fizycznej w spółkę a kasa fiskalna

Często podatnicy decydują się na zmianę formy prowadzenia działalności gospodarczej z jednoosobowej na spółkę osobową lub kapitałową. Powstaje wówczas pytanie, czy przekształcenie osoby fizycznej w spółkę pozwala na korzystanie z kas fiskalnych kupionych do jednoosobowej działalności gospodarczej oraz czy w takiej sytuacji konieczny jest zwrot ulgi wykorzystanej na ich nabycie.

Jakie skutki niesie przekształcenie osoby fizycznej w spółkę?

W sytuacji przekształcenia przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną wykonującą we własnym imieniu działalność gospodarczą w jednoosobową spółkę kapitałową lub osobową, spółka przekształcona nie jest nowym podmiotem, lecz następcą prawnym przedsiębiorstwa osoby fizycznej.

Do sukcesji podatkowej dochodzi m.in. w wyniku przekształcenia:

• przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną w jednoosobową spółkę kapitałową; spółka taka wstępuje w przewidziane w przepisach prawa podatkowego prawa przekształcanego przedsiębiorcy związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, z wyjątkiem tych praw, które nie mogą być kontynuowane na podstawie przepisów regulujących opodatkowanie spółek kapitałowych;

• spółki niemającej osobowości prawnej lub spółki mającej osobowość prawną w spółkę kapitałową; powstała spółka kapitałowa wstępuje we wszelkie przewidziane w przepisach prawa podatkowego prawa i obowiązki przekształcanej spółki;

• spółki niemającej osobowości prawnej lub spółki kapitałowej w osobową spółkę handlową.

Sukcesorem jest również spółka niemająca osobowości prawnej, do której osoba fizyczna wniosła na pokrycie udziału wkład w postaci swojego przedsiębiorstwa. W takim przypadku wstępuje w przewidziane w przepisach prawa podatkowego prawa wniesionego przedsiębiorstwa. Wyjątkiem są te prawa, które nie mogą być kontynuowane na podstawie przepisów regulujących opodatkowanie spółek niemających osobowości prawnej.

Dlatego też nie ma przeszkód, aby używać kasy fiskalne, które były wcześniej wykorzystywane w prowadzonej działalności. Jednak aby ich używać, należy wymienić moduł fiskalny.

Zgodnie bowiem z § 8 ust. 1 pkt 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 14 marca 2013 r. w sprawie kas rejestrujących paragon fiskalny drukowany przez kasę musi zawierać m.in. następujące informacje:

• imię i nazwisko lub nazwę podatnika, adres punktu sprzedaży, a dla sprzedaży prowadzonej w miejscach niestałych – adres siedziby lub miejsca zamieszkania podatnika;

• numer identyfikacji podatkowej podatnika (NIP);

• numer kolejny wydruku;

• datę oraz godzinę i minutę sprzedaży;

• kolejny numer paragonu fiskalnego;

• numer kasy i oznaczenie kasjera – przy więcej niż jednym stanowisku kasowym;

• numer identyfikacji podatkowej nabywcy (NIP nabywcy) – na żądanie nabywcy;

• logo fiskalne i numer unikatowy kasy.

Z tego też powodu, aby po przekształceniu korzystać ze „starych” kas, należy dokonać odczytu i wymiany ich modułów, a ponadto ponownej rejestracji kasy w urzędzie skarbowym (ich ufiskalnienia poprzez nadanie nowych numerów). Stanowisko takie potwierdzają również organy podatkowe, czego przykładem jest pismo Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 31 sierpnia 2005 r., nr PPB2-4407/I/31/2005, gdzie możemy przeczytać:

(…)  wykorzystanie kas rejestrujących będących dotychczas własnością podmiotu osoby fizycznej, przez następcę prawnego, podatnika jest niemożliwe, z uwagi na to, iż numer identyfikacji podatkowej w przypadku przedmiotowego przekształcenia nie przechodzi na następcę prawnego. Następca prawny - spółka osobowa - nie może korzystać w żadnym przypadku z NIP podatnika przekształcanego. Wykorzystanie tych samych kas rejestrujących będących dotychczas własnością podmiotu osoby fizycznej, przez następcę prawnego jest możliwe pod warunkiem: dokonania m. in. wymiany modułu fiskalnego kas (…).

Zwrot ulgi na kasę

Podatnicy, którzy rozpoczną ewidencjonowanie obrotu i kwot podatku należnego w obowiązujących terminach, mogą odliczyć od tego podatku kwotę na zakup każdej z kas rejestrujących zgłoszonych na dzień rozpoczęcia (powstania obowiązku) ewidencjonowania w wysokości 90% jej ceny zakupu (bez podatku), nie więcej jednak niż 700 zł.

Podatnicy są obowiązani do zwrotu odliczonych lub zwróconych im kwot wydatkowanych na zakup kas rejestrujących, gdy w okresie trzech lat od dnia rozpoczęcia ewidencjonowania:

• zaprzestaną działalności;

• nastąpi otwarcie likwidacji;

• zostanie ogłoszona upadłość;

• nastąpi sprzedaż przedsiębiorstwa lub zakładu (oddziału);

• nie dokonują w obowiązującym terminie zgłoszenia kasy do obowiązkowego przeglądu technicznego przez właściwy serwis;

• dokonają odliczenia z naruszeniem warunków określonych w przepisach.

W sytuacji gdy nie dochodzi do likwidacji jednoosobowej działalności gospodarczej prowadzonej przez osobę fizyczną, lecz ma miejsce proces polegający na zmianie formy prawnej prowadzonej działalności (podmiot ten powinien być traktowany, jakby to był ten sam podatnik), nie należy oddawać ulgi. Stanowisko takie potwierdził Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi, w interpretacji indywidualnej z 5 maja 2016 r., nr 1061-IPTPP3.4512.119.2016.2.ALN, w której możemy przeczytać:

(…) w istocie nie mamy do czynienia z likwidacją jednoosobowej działalności gospodarczej prowadzonej przez osobę fizyczną, ale z procesem polegającym na zmianie formy prawnej prowadzonej działalności, a więc podmiot ten powinien być traktowany jakby to był ten sam podatnik. Oznacza to, że Wnioskodawca "przejął" istniejący już obowiązek prowadzenia ewidencji obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kasy rejestrującej.

Mając na uwadze powołane przepisy prawa oraz opis sprawy stwierdzić należy, że spółka kapitałowa, która powstanie w wyniku przekształcenia działalności gospodarczej prowadzonej przez osobą fizyczną zgodnie z art. 551 § 5 i art. 5841 Kodeksu spółek handlowych, nie będzie miała obowiązku zwrotu ulgi z tytułu zakupu dwóch kas rejestrujących nadal użytkowanych przez Spółkę, gdyż nie nastąpią przesłanki wynikające z § 6 rozporządzenia w sprawie odliczania i zwrotu kwot wydatkowanych na zakup kas rejestrujących (…).

Również sama wymiana modułu nie jest przesłanką do zwrotu ulgi. Stanowisko to potwierdził także Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z 21 marca 2011 r., nr ITPP1/443-1247/10/AJ, w której czytamy:

(…) podatnik jest obowiązany do zwrotu kwoty wydatkowanej z tytułu zakupu kasy rejestrującej w konkretnie określonych przypadkach.

Odnosząc zatem przedstawiony we wniosku opis stanu faktycznego do obowiązujących w tym zakresie przepisów prawa należy stwierdzić, że fakt wymiany pamięci fiskalnej nie jest wymieniony wśród okoliczności powodujących utratę prawa do odliczonej ulgi z tytułu zakupu kasy. Zarówno czasowa przerwa w ewidencjonowaniu przy zastosowaniu urządzenia fiskalnego spowodowana awarią i koniecznością dokonania naprawy, jak i wymiana pamięci fiskalnej nie są okolicznościami, które powodującymi zaprzestanie używania kasy. (…).