Rezygnacja ze wznowienia działalności gospodarczej w okresie jej zawieszenia oznacza de facto konieczność przeprowadzenia procesu likwidacji. W tym układzie należy zastanowić się, jakie obowiązki podatkowe i w zakresie składek na ubezpieczenie społeczne spoczywają na przedsiębiorcy.
Rezygnacja ze wznowienia a obowiązki w podatku PIT
Zanim przejdziemy do kwestii stricte podatkowych, wskażmy, że przedsiębiorca, który dokonał zawieszenia działalności gospodarczej, nie musi jej odwieszać w celu przeprowadzenia likwidacji. Wniosek o wykreślenie z CEIDG można złożyć „z poziomu” działalności gospodarczej zawieszonej.
W aktualnym stanie prawnym działalność gospodarcza może być zawieszona na okres bezterminowy, w związku z czym nie dojdzie do wykreślenia wpisu z urzędu. W tym zakresie konieczny jest wniosek przedsiębiorcy. Termin na złożenie wniosku CEIDG-1 to 7 dni od daty trwałego zaprzestania wykonywania działalności.
Przechodząc natomiast na grunt przepisów podatku PIT, wskażmy, że zgodnie z art. 24 ust. 3a ustawy w razie likwidacji działalności gospodarczej lub działów specjalnych produkcji rolnej, w tym także prowadzonych w formie spółki niebędącej osobą prawną lub wystąpienia wspólnika z takiej spółki sporządza się wykaz składników majątku na dzień likwidacji działalności gospodarczej lub działów specjalnych produkcji rolnej lub na dzień wystąpienia wspólnika z takiej spółki. Wykaz powinien zawierać co najmniej następujące dane:
- liczbę porządkową;
- określenie (nazwę) składnika majątku;
- datę nabycia składnika majątku;
- kwotę wydatków poniesionych na nabycie składnika majątku oraz kwotę wydatków poniesionych na nabycie składnika majątku zaliczoną do kosztów uzyskania przychodów;
- wartość początkową;
- metodę amortyzacji;
- sumę odpisów amortyzacyjnych oraz
- wysokość wypłaconych środków pieniężnych należnych wspólnikom z tytułu udziału w spółce niebędącej osobą prawną na dzień wystąpienia lub likwidacji.
Sporządzenie ww. wykazu jest obowiązkiem podatnika likwidującego działalność gospodarczą, przy czym należy podkreślić, że nie jest on przesyłany do urzędu skarbowego. Sam w sobie wykaz ten nie generuje również obowiązku podatkowego w podatku PIT.
Trzeba zauważyć, że obowiązek podatkowy w zakresie składników majątkowych pozostałych po likwidacji działalności gospodarczej powstaje dopiero w momencie ich odpłatnego zbycia. Natomiast sama likwidacja nie wiąże się z powstaniem obowiązku podatkowego (art. 14 ust. 2 pkt 17 ustawy PIT).
Kolejnym obowiązkiem jest sporządzenie spisu z natury, o czym stanowi § 24 rozporządzenia w sprawie prowadzenia KPiR. W myśl tego przepisu na dzień likwidacji działalności podatnicy są obowiązani do sporządzenia i wpisania do księgi spisu z natury towarów handlowych, materiałów (surowców) podstawowych i pomocniczych, półwyrobów, produkcji w toku, wyrobów gotowych, braków i odpadów. Spis z natury zawiera co najmniej następujące dane:
- imię i nazwisko właściciela zakładu (nazwę firmy);
- datę sporządzenia spisu;
- numer kolejny pozycji arkusza spisu z natury;
- szczegółowe określenie towaru i innych składników wymienionych w § 24;
- jednostkę miary;
- ilość stwierdzoną w czasie spisu;
- cenę w złotych i groszach za jednostkę miary;
- wartość wynikającą z przemnożenia ilości towaru przez jego cenę jednostkową;
- wartość wynikającą z przemnożenia ilości innych składników wymienionych w § 24 przez ich cenę jednostkową;
- łączną wartość spisu z natury oraz klauzulę „Spis zakończono na pozycji …”;
- podpisy osób sporządzających spis oraz podpis właściciela zakładu (wspólników).
Rezygnacja ze wznowienia działalności gospodarczej a obowiązki w podatku VAT
Na gruncie podatku VAT likwidacja działalności gospodarczej może wiązać się z obowiązkiem sporządzenia i opodatkowania remanentu likwidacyjnego. Zgodnie z art. 14 ust. 1 pkt 2 ustawy VAT opodatkowaniu podatkiem podlegają towary własnej produkcji i towary, które po nabyciu nie były przedmiotem dostawy towarów, w przypadku zaprzestania przez podatnika, o którym mowa w art. 15, będącego osobą fizyczną albo przedsiębiorstwem w spadku, wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu.
Co istotne, zgodnie z art. 14 ust. 3 ustawy VAT ww. przepis stosuje się odpowiednio w przypadku, gdy podatnik, o którym mowa w art. 15, będący osobą fizyczną albo przedsiębiorstwem w spadku, nie wykonywał czynności podlegających opodatkowaniu co najmniej przez 10 miesięcy. Nie dotyczy to podatników, którzy zawiesili wykonywanie działalności gospodarczej na podstawie przepisów dotyczących zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej.
W konsekwencji, jeżeli przedsiębiorca zawiesił działalność gospodarczą w myśl przepisów ustawy – Prawo przedsiębiorców, to na
wet jeżeli nie wykonuje czynności opodatkowanych VAT dłużej niż 10 miesięcy, to nie obliguje go to do sporządzenia remanentu likwidacyjnego. Taki remanent będzie musiał dopiero sporządzić na dzień faktycznego zaprzestania prowadzenia działalności gospodarczej.
Podatnicy są obowiązani złożyć informację o dokonanym remanencie likwidacyjnym, o ustalonej na jego podstawie wartości towarów i o kwocie podatku należnego, nie później niż w dniu złożenia deklaracji podatkowej składanej za okres obejmujący dzień zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu. Ponadto należy złożyć informację VAT-Z w terminie 7 dni, licząc od dnia zaprzestania prowadzenia działalności gospodarczej.
Przepisy dotyczące opodatkowania remanentu likwidacyjnego stosuje się do towarów, w stosunku do których przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. To oznacza, że wskazany obowiązek nie będzie dotyczył podatników zwolnionych z VAT, którzy nie mają prawa do odliczenia podatku naliczonego.
Przykład 1.
Pani Natalia będąca czynnym podatnikiem podatku VAT 1 lutego 2023 roku zawiesiła działalność gospodarczą, składając w tym zakresie wniosek do CEIDG. 1 sierpnia 2024 roku postanowiła, że nie będzie wznawiać działalności gospodarczej i dokona trwałej likwidacji działalności. Jakie obowiązki podatkowe spoczywają na pani Natalii w kontekście podatku VAT?
W terminie 7 dni, licząc od 1 sierpnia 2024 roku, pani Natalia powinna złożyć VAT-Z. Ponadto powinna sporządzić remanent likwidacyjny w zakresie niesprzedanych towarów, w stosunku do których przysługiwało jej prawo do odliczenia podatku naliczonego. Od remanentu należy odprowadzić podatek VAT w terminie do 20 września 2024 roku.
Obowiązki względem ZUS-u a rezygnacja ze wznowienia działalności gospodarczej
Składając wniosek o likwidację do CEIDG, przedsiębiorca zostaje automatycznie wyrejestrowany jako płatnik składek na formularzu ZUS ZWPA.
W momencie zawieszenia działalności gospodarczej dochodzi do ustania obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie społeczne. To zatem oznacza, że w przypadku niepodjęcia zawieszonej działalności nie trzeba dodatkowo wyrejestrowywać się jako ubezpieczony. Już na etapie zawieszenia działalności gospodarczej przedsiębiorca jest zobowiązany do złożenia formularza ZUS ZWUA – do 7 dni od daty wskazanej jako dzień zawieszenia firmy.
Podsumowując powyższe, skutki rezygnacji ze wznowienia działalności gospodarczej w okresie jej zawieszenia należy zrównać ze skutkami likwidacji działalności gospodarczej. Na przedsiębiorcy spoczywają analogiczne obowiązki w zakresie podatku PIT, VAT oraz ZUS.
Polecamy:
